علیرضا محمودی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه زابل
[ 1 ] - بررسی کاربرد استعاره در تاریخ وصاف
این پژوهش با هدف نمایاندن هرچه بیشتر زیباییهای ادبی کتاب تاریخ وصّاف صورت پذیرفته است. این اثر که در عالم ادب کمتر شناخته شده است، از جملۀ برجستهترین آثار نثر فنی تاریخی است که نگارندۀ آن یعنی وصاف‌الحضره کوشیده است تا با زبانی شاعرانه یک کتاب تاریخی مربوط به دورۀ حکومت مغولان بر ایران را به متنی ارزشمند و برجستۀ تاریخی- ادبی ارتقا بخشد. او در راه خلق متنی آراسته، زیبا، شاعرانه و در عین حال دق...
[ 2 ] - تازگی‌های تصویرهای تشبیهی در تاریخ وصّاف
تشبیه در خیال آفرینی و آراستگی متن تاریخ وصّاف نقش مهمی را ایفا میکند. وصّاف الحضره، در این اثر سعی دارد تا با بهره‌گیری از عناصر بیانی؛ بخصوص تشبیه، منطق نثری این کتاب را به نثر شاعرانه نزدیک‌تر نماید. نبود نسخه‌ای منقّح از تاریخ وصّاف و نثر مصنوع و متکلّف آن، همواره موجب گردیده تا این کتاب ارزشمند، کمتر مورد اقبال و بررسی قرار گیرد. این پژوهش برآن است تا ضمن آشنا ساختن مخاطبان با ساختار تشبیه در ...
[ 3 ] - طرۀ خط و دندانه‌ی شعر (نظری بر جایگاه و هنر شاعران خوشنویس ایرانی دربار پادشاهان گورکانی هند)
شاعری و خوشنویسی از جملۀ ارجمندترین و ممتازترین فنون و هنرهای رایج در میان ایرانیان هستند. هنرمندان خوشنویس با به‌کارگیری مفاهیم ارزشمند نظم فارسی در قالب نوشتاری زیبا، آثار هنری منحصر به فردی را خلق نموده‌اند که به دلیل برخورداری از هماهنگی میان محتوا، حروف‌نگاری و تزیین در شمار فاخرترین نمونه‌های هنر ایرانی قرار دارند. توفیق گسترده‌ی هنرمندان ایرانی در خلق این آثار، نه تنها در ایران دورۀ صفوی...
[ 4 ] - مؤلّفه‌های پست‌مدرن مجموعۀ داستانی یوزپلنگانی که با من دویده‌اند بیژن نجدی
در این پژوهش به بررسی ویژگی‌های پسامدرنیستی در مجموعۀ داستانی یوزپلنگانی که با من دویده‌اند بیژن نجدی پرداخته شده است. مقالۀ حاضر که خوانشی نقّادانه از مجموعۀ یوزپلنگانی که با من دویده‌اند بیژن نجدی است، ویژگی‌های پسامدرنیستی برخی از داستان‌های این مجموعه را در پرتو نظریّه‌های منتقدانی همچون پاتریشیا وو، بری لوئیس، دیوید لاج و لیندا هاچن نشان می‌دهد. آنچه خوانش پسامدرنیستی این داستان‌ها را برمی‌ا...
[ 5 ] - بررسی مؤلفه‌های پست‌مدرن در رمان «نوشدارو» از علی مؤذنی
این پژوهش به بررسی ویژگی‌های پسامدرنیستی در رمان «نوشدارو» از علی مؤذنی پرداخته است. با بررسی داستان نوشدارو می‌توان گفت که برخی از ویژگی‌های داستان‌های پست‌مدرن، همچون فراداستانی بودن، شکست خط روایت در داستان، اتصال کوتاه و بینامتنیت در آن دیده میشود. فراداستانی بودن یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های این داستان است که نویسنده در آن، با ایجاد تمهیداتی چون، تأکید نویسنده بر نوشتن داستان و غیرواقعی بود...
[ 6 ] - بررسی جامعه‌شناسانۀ کاربرد نظام اعتقادی در ادبیّات داستانی کودک و نوجوان (براساس مطالعة موردی آثار هوشنگ مرادی‌کرمانی)
از گسترده‌ترین بخش‌های ادبیّات هر ملتی، ادبیّات مربوط به کودکان و نوجوانان است که نقش مهمی در آماده‌سازی آنان برای ورود به عرصه‌های اجتماعی ایفا میکند. در این بین نهادهای دینی- فرهنگی ازجمله نهادهای بنیادین (بهویژه در جوامع اسلامی) هستند که در ادبیّات داستانی کودک و نوجوان موردتوجه خاص قرارگرفته‌اند؛ لذا در این تحقیق که با هدف شناخت هر چه بهتر چگونگی معرفی و انعکاس نظام اعتقادی در آثار کودکان و ...
[ 7 ] - ارتباطات غیرکلامی در گلستان سعدی
ارتباط غیرکلامی یکی از راههای ایجاد ارتباط در بین ما انسانها است. در این نوع ارتباط، عنصر کلام دخالتی در انتقال پیام ندارد. ارتباط غیرکلامی گاه آنچنان مؤثر میباشد که حتی نسبت به ارتباط کلامی از اهمیت بیشتری برخوردار میشود. کاربرد این شیوه از انتقال پیام، در جهت انتقال ارزشهای اخلاقی و تربیتی، از دیرباز در بین ادیبان ما شناخته شده بوده است. سعدی از جملۀ ادبایی است که در کتاب گلستان خود به...
[ 8 ] - بررسی حس‌آمیزی در اشعار نصرالله مردانی
حس‌آمیزی از شگردهای بلاغی و هنری بیان سخن زیبا و دلنشین است. این صنعت که گاه در حوزة دستگاه بلاغی و گاه در حوزة مسایل زبانی و دستوری قرار می‌گیرد، یکی از عوامل مهم زیبایی، آشنایی‌زدایی و توجهبرانگیزی در شعر به محسوب میشود. نصرالله مردانی از برجستهترین شاعران انقلاب در دورة معاصر است. در این پژوهش که با هدف شناخت و تبیین هر چه بهتر ویژگی‌های شعر معاصر فارسی صورت پذیرفته، با فرض بر این...
[ 9 ] - بررسی نهاد سیاسی در ادبیات داستانی کودک و نوجوان (براساس نظریه جامعه‌شناسی پارسونز)
بررسی ادبیّات از منظر جامعه‌شناسی دیرگاهی است که موردتوجّه محققان قرارگرفتهاست، اما تاکنون به بررسی این مهم در ادبیّات کودکان و نوجوانان کشورمان که بخش گسترده‌ای از ادبیّات معاصر را تشکیلمی‌دهد، پرداختهنشدهاست؛ شاید انعکاس سیاست و جهان سیاسی در ادبیّات این گروه سنّی به دلیل ویژگی‌های ادراکی آنان عجیب به نظر برسد. در این تحقیق که با هدف شناخت هر چه بیشتر ویژگی‌های ادبیات کودکان و نوجوانان کشورما...
[ 10 ] - بررسی ارسال المثل و تمثیل در دیوان اشعار حزین لاهیجی
از مواردی که سبب زیبایی هرچه بیشتر کلام میشود، کاربرد شگردهای مختلف ادبی است. از جملة این شگردها می‌توان به مبحث تمثیل و ارسال‌المثل اشاره کرد. تمثیل و ارسال‌المثل به عنوان یک رکن اساسی در سبک هندی کاربرد دارند و این دو صنعت ادبی به سبب استفادة زیاد به‌صورت ویژگی سبکی در آمده‌اند. حزین لاهیجی، شاعر متأخّر سبک هندی در اشعار خویش کوشیده است تا با استفاده از عناصر بیانی و بویژه ارسال‌المثل و تمث...
[ 11 ] - کنایه‌‌های ابداعی در شعر علّامه اقبال لاهوری
علّامه اقبال لاهوری از شاعران بزرگ فارسی‌‌‌‌گوی شبه قارة هند است که اهمیت و جایگاه وی در بین مردم ایران و شبه قارۀ هند، بر کسی پوشیده نیست. وی درجهت بیان افکار آزادی‌‌‌‌خواهانه و وحدت‌‌‌‌طلبانة خود، از زبان شعری فارسی بسیار مدد جسته است. از جمله نکاتی که در اشعار اقبال جلب توجه میکند، کاربرد کنایات جدید در زبان شاعرانۀ اوست؛ کنایاتی که پیش از آن کاربرد نداشته یا بسیار کم‌‌کاربرد بوده‌‌‌‌اند....
نویسندگان همکار
محمد میر 1