سید ابوالفضل مسعودیان

استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه اصفهان، ایران

[ 1 ] - پهنه‎بندی ایران برپایه دماهای فرین بالا

هدف از این پژوهش، پهنه‌بندی ایران بر پایه گرماهای فرین است. برای این منظور از داده‎های روزانه دمای 663 ایستگاه اقلیمی و همدیدی کشور در بازه‎ زمانی 1/1/1340 تا 11/10/1383 بهره‎برداری شده است. با استفاده از روش کریجینگ داده‎ها روی یاخته‎های 15×15 کیلومتر درون‎یابی شدند. به‌این‌ترتیب آرایه‎ای به ابعاد 7187 × 15992 تشکیل شد. برای شناسایی روزهای فرین گرم از نمایه‎ انحراف بهنجار شده‎ دما (NTD) بهره ب...

[ 2 ] - ارتباط دو الگوی دریای شمال- خزر ( NCP) و شرق اروپا- شمال‌شرق ایران (ENEI) با بسامد رخداد سرماهای فرین دوره سرد سال ایران

هدف این پژوهش شناسایی ارتباط بین دو الگوی دریای شمال-خزر و شرق اروپا- شمال­شرق ایران با بسامد رخداد سرماهای فرین ایران زمین طی دورة سرد سال است. برای اجرای آن از داده­های میانگین دمای روزانه­ی 663 ایستگاه همدید و اقلیمی روی پهنة ایران طی بازة زمانی 1/1/1962 تا 31/12/2004 به مدت 15706 روز استفاده شد. داده­های دمای روزانه به کمک روش درون­یابی فضایی کریگینگ در یاخته­هایی با ابعاد 15 × 15 کیلومتر د...

[ 3 ] - بررسی تغییرات فضایی سهم بارش‌‌های یک‌روزه در تأمین روزهای بارشی و مقدار بارش ایران

ایران در کمربند خشک عرض میانه قرار گرفته که متوسط بارش آن 250 میلی‌متر است و تغییرات زمانی و مکانی شدیدی دارد. رویدادهای بارشی با دوام کوتاه‌مدت یکی از مشخصه‌‌های مناطق خشک است که در ایران نیز ملموس است. هرچند بارش ایران دوامی بین 1 تا 45 روز دارد و دارای تغییرات زمانی‌ مکانی شدیدی نیز هست اما بیشینه بارش و روزهای بارشی ایران، از بارش‌‌های کوتاه‌دوام تأمین می‌شود. بنابراین رخدادِ بارش‌‌های طولان...

[ 4 ] - ارزیابی تغییرات روزهای همراه با پوشش برف در گروه‌های ارتفاعی حوضه‌ی زاینده‌رود

هدف از پژوهش حاضر بررسی تغییرات روزهای همراه با پوشش برف( روزهای برفپوشان) در گروه­های ارتفاعی در حوضه­ی زاینده­رود می­باشد. برای این منظور داده­های سنجنده­ی مودیس ترا و مودیس آکوا برای دوره­ی زمانی 1382 تا 1393 به صورت روزانه و در تفکیک مکانی 500 متر از تارنمای ناسا دریافت گردید. همچنین مدل رقومی ارتفاع هماهنگ با سیستم تصویر و تفکیک داده­های پوشش برف از تارنمای ناسا دریافت و بر روی حوضه استخرا...

[ 5 ] - باد صدوبیست روزه‎ی سیستان

در این پژوهش داده‎های سه ساعته‎ی تندی و جهت باد در ایستگاه زابل در فاصله‎ی سال‎های 1344 تا 1388 به روش واکاوی فراوانی و واکاوی مؤلفه‎ی اصلی بررسی شد. این بررسی نشان داد که باد صدوبیست روزه در واقع به مدت 136 روز از 27 اردیبهشت تا 7 مهر از شمال‎شمال‎غرب در وزش است. در سال‎های اخیر به ویژه پس از سال 1377 بر تندی این باد افزوده شده است. به نظر می‎رسد این افزایش با پدیده‎ی گرمایش جهانی در پیوند باش...

[ 6 ] - میانگین گردش جوی منجر به یخبندان های فراگیر در ایران

Introduction According to geographical location of Iran and relatively high elevation of most of its areas above sea-level, occurrence of frosts has many negative effects on different sections, such as agricultural, transportation and energy. Frosts are generally related to displacement and movement of cold anticyclones from northern latitudes to Iran. Wide range of synoptic characteristics is...

[ 7 ] - شناسایی و پهنه‎بندی نواحی دمای فرین سرد ایران

In this study, kriging method applied to mean daily temperature dataset of 663 synoptic and climatic stations from 1961 to 2004 in Iran. So a gridded database of mean daily temperature with 15*15 Km spatial resolution prepared. This database contains 15992 days and 7187 pixels. Based on this grid data extreme temperature database has been calculated using Normalized Temperature Deviation Index....

[ 8 ] - شبیه‌سازی و پیش‌بینی خشکسالی با استفاده از روش CA Markov در دشت نجف‌آباد

خشکسالی پدیده‌ای است که بین پارامترهای مؤثر در آن ارتباط خطی وجود ندارد. بنابراین، محققان برای بررسی آن به روش‌های غیرخطی مانند اتوماسیون سلولی نیاز دارند. این روش در تحقیقات مختص به پیش‌بینی خشکسالی کمتر استفاده شده است. این در حالی است که از روش اتوماسیون سلولی به‌علت داشتن ساختار ساده و زیادبودن قابلیت بصری می‌توان به‌عنوان روشی مناسب در پیش‌بینی خشکسالی استفاده کرد. این مطالعه با هدف مدل‌سا...

[ 9 ] - شناسایی برفخوان‌های ایران

داشتن آگاهی‏های بهنگام و درخور اعتماد از منابع اصلی پوشش برف کشور می‏تواند راه‏گشای بسیاری از مشکلات مربوط به مسائل آب در ایران باشد. هدف از پژوهش کنونی شناسایی و بررسی ویژگی‏های جغرافیایی برف‏خوان‏های ایران است. بدین منظور، داده‏های دو سنجندة مودیس تررا و مودیس آکوا برای بازة زمانی 1382ـ1393 به‏صورت روزانه و در تفکیک مکانی 500 × 500 متر از تارنمای سازمان فضایی امریکا دریافت شد. همچنین، مدل رقو...

[ 10 ] - بررسی شیب دمای سطح زمین در ایران با داده های روزهنگام مودیس

آگاهی از دمای سطح زمین تغییر‏ات زمانی‌- مکانی ترازمندی انرژی در سطح زمین را‏ آشکار می‏سازد. در داده‏های دمای سطح زمین مودیس اختلاف زمان خورشیدی محلی وجود دارد. این اختلاف ممکن است به دلیل تفاوت زمانی در برداشت پیکسل‏های یک خط پیمایش ماهواره در یک روز باشد یا در روزهای مختلف زمان محلی برداشت دما در یک پیکسل متغیر باشد. هدف از پژوهش کنونی بررسی شیب دمای سطح زمین و تغییرات زمانی‌- مکانی آن در ایرا...

[ 11 ] - واکاوی پیوند روزهای برفپوشان با ارتفاع، شیب و وجه شیب در ایران زمین

در پژوهش کنونی برای بررسی پیوند بین روزهای برفپوشان با ارتفاع، شیب و وجه شیب از داده­های دو فرآوردۀ دورسنجی مودیس تررا و مودیس آکوا برای بازۀ زمانی 1393-1382 بهره گرفته شد. تفکیک مکانی داده­های به‌کاررفته در این پژوهش 500 است. همچنین داده­های مدل رقومی ارتفاع ایران (DEM) در تفکیک مکانی 500 متر و با سیستم تصویر سینوسی هماهنگ با تفکیک و سیستم تصویر داده­های مودیس تررا و مودیس آکوا از تارنمای سازم...

[ 12 ] - شناسایی الگوهای فرارفت دمایی ایران در سال‌های سرد

برای دستیابی به الگوهای فرارفت دمایی در سال‌های سرد، ابتدا براساس متوسط دمای سالانه کشور، پنج سال سرد مشخص گردید. سپس برای تعیین فرارفت‌های دمایی سه مؤلفه باد مداری، باد نصف‌النهاری و دمای هوا در تراز 1000 هکتوپاسکال، برای ساعت 12 GMT و در محدوده جغرافیایی 20 تا 50 درجه عرض شمالی و 35 تا 70 درجه طول شرقی، از پایگاه داده‌های اقلیمی استخراج گردید. فرارفت دمایی برای هر سال با استفاده از برنامه‌نوی...

[ 13 ] - بررسی روند تغییرات نمایۀ NDVI ایران در کمربندهای ارتفاعی

از آنجا که پوشش گیاهی و تغییرات آن دارای نقش تأثیرگذاری در فراسنج‌های اقلیمی هستند، آگاهی از تغییرات پوشش گیاهی هر منطقۀ جغرافیایی اهمیت بسیاری دارد. در پژوهش حاضر، روند تغییرات نمایۀ NDVI ایران در کمربندهای ارتفاعی بررسی شد؛ به این منظور، ابتدا داده‌های 16 روزۀ نمایۀ تفاضل به‌هنجار‌شدۀ پوشش گیاهی (NDVI) مودیس‌آکوا برای بازۀ زمانی 13/4/1381 تا 23/12/1393 از تارنمای مودیس دریافت شدند. سپس بر مبن...

[ 14 ] - واکاوی روند تغییرات روزهای برفپوشان در ایران بر پایۀ داده‌های دورسنجی

گستره و وردش‌پذیری پوشش‌های برفی، فراسنج‌های مهمی در سامانه‌های آب‌شناختی و آب و هواشناسی است. برای مناطقی که منبع اساسی آب آن‌ها از انباره‌های برفی حاصل می‌شود، مطالعۀ روند تغییرات پوشش‌های برفی اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از رودخانه‌های پرآب ایران، از انباره‌های برفی کوهستان‌ها سرچشمه می‌گیرد؛ بنابراین بررسی تغییرات پوشش برف در کشوری همچون ایران بسیار ضروری و مهم است. در پژوهش حاضر، تغییرا...

[ 15 ] - فصل‌بندی روزهای برفپوشان ایران‌زمین به کمک داده‌های دورسنجی

در این پژوهش، داده­های روزانۀ دو سنجندۀ مودیس تررا و مودیس آکوا برای فصل­بندی پوشش برف در ایران­زمین به کار گرفته شد. داده­های این دو سنجنده در تفکیک مکانی 500 متر و به صورت رقومی در دسترس است. داده­های به‌کارگرفته‌شده در این پژوهش، خردترین تفکیک موجود داده­های سنجندۀ مودیس است. برای فصل­بندی پوشش برف ایران­زمین، نخست داده­های رقومی پوشش برف در محیط نرم­افزار مت­لب گردآوری و سپس چند الگوریتم رو...

[ 16 ] - طبقه‌بندی اقلیمی – سینوپتیکی الگوهای گردشی مرتبط با یخبندان‌های فراگیر ایران

یخبندان یکی از پدیده‌های مهم مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از تغییر دما در طول زمان ناشی می‌شود. در این مطالعه هدف بر این است که از طریق طبقه بندی الگوهای همدید مرتبط با یخبندان‌های فراگیر ایران، مکانیزم‌های دینامیکی موجد این پدیده شناسایی شوند. لذا بر اساس یک اصل مکانی روزهایی که 65 درصد و بیشتر از مساحت ایران دمای صفر و زیر صفر درجه سانتیگراد داشته‌اند به عنوان روزهای همراه با یخبندان فرا...

[ 17 ] - واکاوی مگانی زمانی دما در جمهوری آذربایجان

در این پژوهش،جهت بررسی روند تغییرات دمای جمهوری آذربایجان از داده های دمای میانگین پایگاه داده دانشگاه سانتا کلارا که دارای تفکیک مکانی 5/0×5/0 درجه است،در یک دوره 50 ساله (1950-1999) استفاده شده است. نخست برای واکاوی مکانی داده‌ها،با روش نزدیک‌ترین همسایگی در نرم افزار Surfer نقشه‌های همدمای سالانه، فصلی و ماهانه تهیه گردید.پس از بررسی نقشه سالانه،میانگین یاخته‌ای دمای سالانه آذربایجان 7/11 در...

[ 18 ] - تحلیل همدید یخبندان‌های فراگیرو بادوام ایران

در این پژوهش از داده‌های روزانه‌ی دمای کمینه‌ی درون یابی شده‌ی پایگاه داده اسفزاری در بازه‌ی زمانی 1/1/1340 تا 11/10/1383 استفاده شده است. برای تحلیل همدید و شناسایی روزهای همراه با یخبندان فراگیر و بادوام، دو معیار گستره و دوام در نظر گرفته شد. معیار فراگیری یخبندان روزی در نظر گرفته شد که دمای کمینه‌ دست کم در 50 درصد از گستره‌ی ایران زیر صفر درجه‌ی سانتی‌گراد باشد و از لحاظ دوام دست‌کم سه رو...

[ 19 ] - تحلیل همدیدی- پویشی روزهای گرم فراگیر در ایران‌زمین

یکی از حالات دمایی، دماهای بالا و رخداد روزهای گرم است. مطالعه‌ی روزهای گرم و سازوکارهای جوّی توأم با این رویداد با توجه به اهمیت این حالت دما، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا روزهای گرم فراگیر ایران، شناسایی، طبقه­بندی و تحلیل شوند. به این منظور از دو پایگاه داده استفاده شد. اول پایگاه داده­ شبکه­ای دمای بیشینه‌ی کشور، این داده­ها حاصل میان­یابی مشاهدات روزانه از ابتدای سال 1...

[ 20 ] - رابطه بین الگوهای پیوند از دور و یخبندان‌های فراگیر ایران

هدف از این مطالعه شناسایی رابطه بین الگوهای پیوند از دور با تغییرپذیری فراوانی روزهای همراه با یخبندان‌های فراگیر در ایران است. برای رسیدن به این هدف، نخست داده‌های مربوط به دماهای حداقل روزانه 663 ایستگاه هواشناسی همدید و اقلیم‌شناسی ایران طیّ بازه‌ی زمانی 2004-1962 برای ماه‌های اکتبر تا آوریل از سازمان هواشناسی کشور و دوم شاخص‌های پیوند از دور برای همان بازه‌ی زمانی از دو پایگاه داده‌های مرکز ...

[ 21 ] - بررسی روند تعداد روزهای یخبندان ایران

در این پژوهش به کمک داده­های میانیابی شده­ی دمای کمینه­­ی ایران طیّ بازه­ی زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1382روند تعداد روزهای یخبندان بررسی شد. یک آرایه­ی با ابعاد7187×15705 حاصل شد که بر روی سطرها روز و بر روی ستون­ها یاخته­ها قرار داشت[1]. برای همه­ی  ماه­های سال، تعداد روزهای همراه با یخبندان بر روی هر یاخته شمارش شد. برای شناسایی روند از آزمون ناپارامتری من- کندال و برای محاسبه­ی شیب روند از آزمو...

[ 22 ] - تحلیل همدید الگوهای ضخامت بارش‌های سنگین ناحیه‌ی زاگرس جنوبی

برای شناخت الگوهای ضخامت صد بارش سنگین و فراگیر ناحیه­ی بارشی زاگرس جنوبی، از پایگاه داده بارش اسفزاری و داده­های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز هزار و تراز پانصد هکتوپاسکال بهره بردیم. داده­های بارش از 1/1/1340 تا 10/11/1383 شامل 15992 روز و 362 یاخته به ابعاد 14×14 کیلومتر است. در این پژوهش رویکرد محیطی به گردشی به کار رفته است. تحلیل خوشه­ای بر روی فواصل اقلیدسی به روش ادغام وارد بر روی داده­های ضخا...

[ 23 ] - شناسایی توده‌های هوای ایران به روش طبقه‌بندی همدید مکانی

این مقاله به شناسایی و طبقه‌بندی همدید مکانی توده‌های هوای ایران با نگاهی جدید می‌پردازد بطوری‌که تا پایان مرحله محاسبات تیپ‌بندی هوا، از چارچوب روش‌های  SSC[1]و  SSCWE[2]پیروی شده ولی موضوع شناسایی توده‌های هوا و انتخاب روزهای مرجع، با رویکردهای جدیدی مطرح گردیده است.    در این پژوهش، از نه عنصرشامل ابرناکی روزانه، دمای کمینه و دمای بیشینه، میانگین فشار سطح دریا، کمبود دمای اشباع (12GMT)، دامن...

[ 24 ] - شناسایی امواج گرمایی ایران

موج­های گرمایی از مهم‌ترین بلایای آب و هوایی بوده که هر سال پیامدهای زیست محیطی مخربی را در طبیعت به‌جای می‌گذارند. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش شناسایی موج‌های گرمایی ایران و ویژگی­های آن‌ها مانند تداوم، شدت و فراوانی می‌باشد که در جهت نیل به آن از آمار روزانه­ی حداکثر دما مربوط به 663 ایستگاه هم دید و اقلیمی در قلمرو مورد مطالعه، طیّ دوره‌ی آماری1/1/1340 تا 29/12/1382 (15705 روز) استفاده گرد...

[ 25 ] - تقویم دمای روزهنگام ایران

در این پژوهش زمان آغاز و پایان بخش گرم و سرد سال در پهنه‎ی ایران زمین بررسی شده است. برای دستیابی به این هدف داده‎های شبکه‎ای دمای بیشینه‎ی‎ ایران با تفکیک مکانی 1515 کیلومتر و بازه‎ی زمانی روزانه از 01/01/1340 تا 29/12/1382 شامل 15705 روز از پایگاه داده‎ی‎ اسفزاری ویرایش دوم برداشت گردید. به کمک آرایه‎ی داده‎های روزهنگام ایران به ابعاد 718715705 میانگین بلندمدت دما محاسبه و هموارسازی شد و بر پ...

[ 26 ] - نواحی بارشی ایران

     در این مقاله به کمک داده‌های بارش روزانه 333 ایستگاه سینوپتیکو کلیماتولوژی 366 نقشه­ی هم‌بارش کشور به روش کریگینگ روی یاخته‌های 18×18 کیلومتر محاسبه و یک ماتریس 366×5214 حاصل شد. انجام یک تحلیل خوشه‌ای بر روی فواصل اقلیدسی این ماتریس به روش ادغام وارد نشان داد که برحسب مقدار و زمان دریافت بارش در ایران هشت ناحیه­ی بارشی متمایز وجود دارد. آرایش جغرافیایی این نواحی آشکار می‌سازد که هرچند مقد...

[ 27 ] - معرفی و مقایسه پایگاه‌هایداده بارشی و اسفزاریTRMM

در پژوهش کنونی برای بررسی صحت پایگاه بارشی3B43TRMM  که یکی از فرآورده­‌‌های بارشی TRMMاست تلاش شده است. فرآورده بارشی 3B43TRMMبارش را به کمک مشاهدات ماهواره­ای و ادغام آن با داده‌‌های زمینی برآورد می‌کند.. این فرآورده  بارشی دو طیف از داده‌‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهد. داده‌‌های ریزموج‌‌ (میکروویو) و داده‌‌های فروسرخ در برآورد‌‌های بارشی به کار می‌روند. داده‌‌های پایگاه GPCCدرحکم داده‌‌های ش...

[ 28 ] - پهنه‏ بندی مناطق حساس در برابر خشک‏سالی در دشت نجف‏ آباد با استفاده از تصاویر ماهواره ‏ای

در تحقیق حاضر، با استفادة هم‏زمان از داده‏های ایستگاهی بارندگی و تبخیرـ تعرقِ واقعیِ حاصل از تصاویر ماهواره‏ای و روش فازی، کوشش شده است تا مناطق حساس در برابر خشک‏سالی در دشت نجف‏آباد واقع در استان اصفهان شناسایی شود. برای دست‏یابی به این هدف از داده‏های ایستگاه‏های هواشناسی و تصاویر ماهواره‏ای در یک دورة 25ساله استفاده شد. در این پژوهش سال‏های 1995، 2008، و 2015 به‏عنوان نمونه انتخاب شد و با اجر...

[ 29 ] - شناسایی گونه هواهای جزیره ابوموسی

برای شناسایی گونه هواهای جزیره ابوموسی، داده های روزانه 69 متغیر اقلیمی (سمت باد،تندی باد، دمای خشک، دمای تر، دمای کمینه و بیشینه، میانگین دمای روزانه، بارش، نم نسبی، فشار تراز ایستگاه، ابرناکی، دیدافقی، فشار بخارآب و ...) این ایستگاه در طول سا لهای 1362 تا 1388 بررسی شد. ابتدا پایگاه داده ای از متغیرهای مورد بررسی در نرم افزار متلب ایجاد شد. این پایگاه داده شامل رخدادهایی بود که مقدار متغیرهای...

[ 30 ] - بررسی همزمانی رخداد پرفشار دریای سیاه و بارش روزانه در ایران زمین

در این نوشتار، برای بررسی همزمانی پرفشار دریای سیاه با رخداد بارش روزانه در ایران زمین از یک سو، داده های فشار تراز دریا در بازکاوی دوم از پایگاه داده های جوی مرکز پیش-بینی های محیطی NCEP/DOE استخراج شده است. تفکیک زمانی این داده ها، روزانه و تفکیک مکانی آن، 5/2×5/2 درجه قوسی است. چارچوب پوش مورد بررسی، مناطق بین20 تا 70 درجه طول شرقی و 20 تا 70 درجه عرض شمالی را در بر می گیرد و شامل 441 یاخته ...

[ 31 ] - معرفی و مقایسه ی پایگاه داده ی اسفزاری با پایگاه های داده ی GPCC ، GPCP و CMAP

بارندگی نقش مهمی در چرخه ی آب و انرژی جهانی بازی می کند. خاستگاه علاقه مندی ما نسبت به واکاوی بلند مدت ریزش های آسمانی به دلیل ارزیابی تغییر اقلیم و اثراتی است که این رویداد بر جنبه های گوناگون زندگی ما می گذارد. بر مبنای چنین نیازی سازمان های ملی و فرا ملی آغازگر بسیاری از پژوهش ها و برنامه-های پایشی شده و از آن ها پشتیبانی نمودند. در جهان مراکز بسیاری هستندکه داده های شبکه ای بارش را در مقیاس...

[ 32 ] - بررسی اقلیمی سامانه‌های بندالی نیمکرۀ شمالی و ایران

سامانه‏های بندالی پدیده‏های مقیاس همدید منطقة برون‏حاره‏اند که موجب انقطاع و تضعیف بادهای غربی می‏شوند و در رخداد فرین‏های آب‏وهوایی نقش مهمی دارند. برای بررسی فراوانی، توزیع زمانی و مکانی سامانه‏ها از داده‏های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی˚5/2 × ˚5/2 و تفکیک زمانی شش‏ساعته برای دورة 1951 تا 2012 در نیمکرة شمالی و نمایة فیلترشده (TM) استفاده شد. یافته‏ها نشان داد که رخداد...

[ 33 ] - بررسی تغییرات زمانی تبخیر- تعرق واقعی و ارتباط آن با دما و بارش در استان آذربایجان شرقی با استفاده از فرآوردة دورسنجی مودیس تررا

بحران آب به همراه اثرهای منفی تغییر اقلیم یکی از دغدغه‏های بشر در سطح جهانی است. تغییرات بلندمدت فراسنج‏های اقلیمی در نتیجة انتشار گازهای گلخانه‏ای تأثیر معنی‏داری در منابع آب تجدیدپذیر داشته است. در این پژوهش به بررسی تغییرات زمانی تبخیر- تعرق واقعی (ETa) و ارتباط آن با دما و بارش استان آذربایجان شرقی پرداخته شد. برای این ‏کار از داده‏های‏ فرآوردة دورسنجی MOD16A2 سنجندة مودیس در بازة زمانی ۲۰۰...

[ 34 ] - واسنجی فراسنج‌های رادار امیرآباد برای برآورد بارش فصل گرم

رادار هواشناسی در برآورد مقدار بارش بر روی گستره­های پهناور کاربرد زیادی دارد. پیوند میان بارش و بازگشت­پذیری رادار پیوندی نمایی است . a و b فراسنج­های مدل هستند و چنانچه درست انتخاب نشوند، بارش برآوردی رادار با اشتباه همراه می‌شود. اندازه و توزیع چکه­های بارش اثر زیادی بر فراسنج­های این مدل دارد. دامنه وردشِ این فراسنج­ها بسیار زیاد است. دراین پژوهش بارش­های 28 تا 29 تیر و 10 تا 11 شهریور سال 1...

[ 35 ] - محاسبه ضریب رواناب حوضه آبریز با استفاده از رادار هواشناسی؛ مطالعه موردی : حوضه باغو

ضریب رواناب از متغیرهای بسیار اثرگذار بر تشکیل و شدت سیل است. در این پژوهش به کمک مجموع بارش برآورد شده با رادار هواشناسی خزر شرقی، هشت مورد از سیل‌‌های حوضه‌‌ی آبریز باغو در فاصله‌‌ی سال‌‌های 1391 تا 1395 واکاوی شد. ضریب رواناب با استفاده از ارتفاع بارش برآوردی رادار هواشناسی و ارتفاع رواناب اندازه‌‌گیری شده بدست آمد. تأثیر حجم و شدت بارش بر ضریب رواناب این سیل‌‌ها متفاوت بود. هرچه شدت...

[ 36 ] - تغییرات زمانی و مکانی تابش زمین‌تاب ایران(دوره آماری 1396- 1367)

همه اشیایی که دمای آنها بالای صفر مطلق (273- درجه سلسیوس) است از خود انرژی ساطع می­کنند. مقدار انرژی ساطع­شده از جسم به دمای آن بستگی دارد و بر پایه قانون استفان بولتزمن می­توان آن را اندازه‌گیری کرد. بیشینه انتشار این انرژی در طول­موج معینی است که قانون پلانک آن را مشخص می­کند. با توجه به دمای سطحی، خورشید بیشینه انرژی خود را در طول­موج 48/0 میکرون یعنی در میانه امواج مرئی ساطع می­کند درحالی‌ک...

[ 37 ] - واکاوی میانگین بلندمدت سپیدایی سرخ‌فام ایران زمین

سپیدایی از فراسنجﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آب و ﻫﻮاﻳﻲ است. بررسی رفتار زمانی و مکانی آن می‏تواند ابزاری برای شناخت تغییرات محیطی باشد. هدف از این مطالعه بررسی رابطة تغییرات بلندمدت سپیدایی کشور براساس داده‏های ماهواره‏ای در یک دورة هجده‏ساله با توجه به اثر عوامل جغرافیایی همچون ارتفاع و عرض جغرافیایی است. از این رو، نخست داده‏های روزانة سپیدایی سنجندة مودیس در محدودة ایران در بازة زما...

[ 38 ] - رفتار زمانی – مکانی جزیره ی گرمایی کلانشهر اصفهان

جمعیت شهر اصفهان در طی شش دهه ی گذشته ده برابر شده است. بزرگ شدن شهر اصفهان پیامدهای محیطی بزرگی در پی داشته است. در همین دوره ی زمانی خشکاندن زاینده رود، افزایش دما و وردش بارش شرایط محیطی را وخیم تر کرده است. پیدایش جزیره ی گرمایی تنها یکی از پیامدهای تغییرات محیطی دهه های گذشته است. جزیره ی گرمایی برای تندرستی و مصرف آب و انرژی شهروندان پیامدهایی دارد. در این پژوهش داده های دمای رویه...

[ 39 ] - صحت‌سنجی رابطة‌‌ استدلالی بیشینة‌‌ رواناب به روش شدت - مدت - مساحت با استفاده از داده‌های‌‌ پوششی رادار؛ مطالعة‌‌ موردی: حوضة آبریز رامیان

پیش‌بینی بیشینة رواناب حوضه به اطلاعات درست از حجم، شدت و پراکنش بارش نیاز دارد. در رابطة استدلالی  برای پیش‌بینی رواناب حوضه، شدت بارش ثابت فرض شده است و مقدار بارش نیز در بخش‌های مختلف حوضه از روش‌های درون‌یابی به دست می‌آید؛ زیرا بارش، یک فراسنج بسیار متغیر و احتمال خطا در برآورد آن زیاد است. این روش استدلالی به روش مدت - مساحت مشهور است. در این پژوهش به کمک داده‌های پوششی رادار، حجم و...

[ 40 ] - واکاوی روند تغییرات آغاز فصل انباشت پوشش برف در ایران با بهره‌گیری از داده‌های سنجش از دور

بررسی پوشش برف در کشوری همچون ایران، امری بسیار حیاتی است و تمدن ایرانی به پوشش برفی کوهستان‌های این کشور وابسته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تغییرات زمانی و مکانی زمان‌بندی فصل انباشت پوشش برف در ایران است. بدین منظور در گام نخست، داده‌های نسخة ششم سنجندة مودیس تررا و مودیس آکوا برای دورة زمانی 1/1/1379 تا 31/6/1397 به‌صورت روزانه و در تفکیک مکانی 500×500 متر برای کل گسترة ایران دریافت شد؛ سپ...