سید صفدر حسینی
استاد، گروه اقتصاد کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، البرز
[ 1 ] - بررسی اثر سرریز تحقیقات بر بهره‌وری (مطالعه موردی بخش کشاورزی ایران)
تحقیقات به عنوان راهبردی مناسب برای افزایش تولید و عرضه محصولات کشاورزی و رفع فقر و کمبود مواد غذایی می‌باشد.تحقیقات به اشکال گوناگونی بر تولید و بهره‌وری بخش کشاورزی اثرگذار می‌باشد. سرریز تحقیقات از سایر بخش‌ها و کشورها، بخش مهمی از ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی را در برمی گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش حداقل مربعات و الگوی وقفه‌گیری آلمون، به بررسی و ارزیابی اثر تحقیقات و سرریزهای آن برا...
[ 2 ] - نقش آزادسازی تجاری بخش صنعت در تغییرات فرسایش خاک
سیاست های اقتصادی می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تغییراتی را از راه اثرگذاری بر قیمت های نسبی محصولات و نهاده های تولیدی در کارکرد نظام زراعی ایجاد کنند که این تغییرات، به‌ویژه از نظر فرسایش خاک اهمیت بسیار دارند. سیاست آزادسازی تجاری از جمله سیاست‌هایی بوده که به‌طور غیرمستقیم بر پدیده‌های زیست‌محیطی بویژه فرسایش خاک اثرگذار است. در این پژوهش با برقراری ارتباط میان بخش‌های صنعت و محصولا...
[ 3 ] - ارزیابی پیش از اجرای تحقیقات کشاورزی در شرایط خطر در پهنه های دشت ساحلی خزری، مرکزی خشک و شمال غربی
در دهه‌های اخیر سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی کشورهای رو به توسعه کاهش یافته و نظام های تحقیقات کشاورزی در این کشورها از جمله ایران با چالش تامین مالی نیازهای پژوهشی مواجه شده اند. در چنین شرایطی تامین مالی این نوع تحقیقات مستلزم ارائه شواهد مستند از منافع آن به سیاستگذاران و برنامه ریزان اقتصادی خواهد بود. بدون مستندسازی شفاف و متقاعدکننده منافع، تحقیقات کشاورزی حمایت مالی پایدار را کسب نخوا...
[ 4 ] - اثر سیاست حذف یارانه حامل‌های انرژی بر الگوی کشت زراعت؛کاربرد برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP) (مطالعه موردی: حوضه آبریز مهارلو-بختگان)
گازوئیل و برق، مهمترین حامل‌های انرژی مصرفی در کشت محصولات زراعی به شمار می‌آیند و سهم زیادی از یارانه‌های پرداختی را به خود اختصاص می‌دهند. با عنایت به اتخاذ تصمیم حذف یارانه‌های حامل‌های انرژی، پژوهش حاضر با استفاده از دادههای سال زراعی 89-1388 به بررسی اثر حذف یارانه‌های گازوئیل و برق بر الگوی کشت حوضه آبریز مهارلو-بختگان پرداخته است. برای این منظور از الگوی برنامه‌ریزی ریاضی مثبت به همراه...
[ 5 ] - وجود عادات مصرفی و تحلیل تجربی تقاضا: مطالعه موردی تقاضای محصولات لبنی خانوارهای شهری در ایران
تجزیه و تحلیل الگوی مصرف خانوار و عکس العمل مصرف کنندگان نسبت به عوامل متفاوت قیمتی و غیر قیمتی برای سیاستگذاران و فعالان بازار محصولات غذایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا انتخاب بهترین فرم تابعی و برآورد تقاضا بوسیله آن می‌تواند به عنوان ابزاری قابل اطمینان در تحلیل رفتار مصرف-کنندگان بکار گرفته شود. در این مطالعه با لحاظ اثر عادات مصرفی، سه الگوی متداول در تخمین تقاضای پویا شامل...
[ 6 ] - بررسی آثار توزیعی سیاستهای حمایتی دولت از تولیدکنندگان گندم در استان‌های ایران
در ایران، طی سال‌های 90-1368 سیاستهای حمایتی گوناگونی به منظور حمایت از بخش کشاورزی توسط دولت اتخاذ شده است. که ارزیابی آنها کاربردهای سیاست‌گذاری مهمی دارد. پژوهش پیش‌رو با توجه به اهمیت راهبردی محصول گندم در سبد کالاهای مصرفی خانوار ایرانی و اهمیت آن از دید‌گاه سیاست‌گذار و به منظور ارزیابی آثار توزیعی سیاستهای حمایتی دولت از تولیدکنندگان گندم در استان‌های ایران طی برنامه‌های توسعه انجام ...
[ 7 ] - ارزیابی توانمندی استان‌های تولیدکننده دانههای روغنی و واحدهای استحصال روغن خام و تصفیه آن در زنجیره تامین روغن‌نباتی ایران
در پژوهش حاضر به ارزیابی توانمندی مناطق تولید دانههای روغنی، واحدهای استحصال روغن خام از دانههای روغنی و تصفیه روغن خام خوراکی در سال 1390 پرداخته شد. لذا، با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها (DEA)، ابتدا انواع کارایی برای هر سطح از زنجیره تامین روغن نباتی محاسبه شد. سپس با به کارگیری روش‌های مختلف مبتنی بر DEA، واحدهای کارا در هر سطح رتبهبندی و پس از مقایسه و تحلیل نتایج، بهتر...
[ 8 ] - بررسی اثر سیاستهای ارزی بر شاخص‌های حمایت از زیربخش‌های کشاورزی ایران
لازمۀ شکل‌گیری یک بخش توانمند کشاورزی، اجرای سیاستهای حمایتی مناسب است که بدون وجود تصویری از ساختار حمایت‌های موجود امکان‌پذیر نیست. از این رو در این مقاله، شاخص‌های برآورد حمایت از تولیدکنندگان(PSE) و مصرف‌کنندگان(CSE) و شاخص برآورد حمایت کل(TSE) از بخش کشاورزی و زیربخش‌های آن با استفاده از نرخ‌های ارز حقیقی و تعادلی و اثر انحراف نرخ ارز بر آنها برای سال‌های 90-1360 محاسبه و برای برنامۀ پنجم...
[ 9 ] - بررسی توان پیش‌بینی الگوهای اقتصادسنجی و شبکه عصبی تورم در ایران
تورم به عنوان یکی از بنیادی‌ترین چالش‌های اقتصادی، در طول حیات اقتصادی هر کشور شناخته می‌شود، به همین دلیل پیش‌بینی روند تورم برای تنظیم سیاستهای اقتصادی اهمیت به‌سزایی دارد. این نیاز موجب توجه جدی به کاربرد مدل‌های مختلف برای پیش‌بینی نرخ تورم شده است؛ و بدین منظور مدل‌های پیش‌بینی گوناگونی در رقابت با یکدیگر توسعه یافته‌اند. از این رو این پژوهش با هدف پیش‌بینی ماهیانه نرخ تورم در ایران بر...
[ 10 ] - ارزیابی سیاستهای حمایتی از تولیدکنندگان شیر در ایران: 87-1368
در این پژوهش سیاستهای حمایت از تولیدکنندگان شیر در چهار برنامه‌ی توسعه‌ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (دوره‌ی زمانی 87-1368) با استفاده از شاخص برآورد حمایت از تولیدکنندگان و شاخص حمایت درصدی تولیدکنندگان محاسبه و ارزیابی شده است. دادههای موردنیاز برای محاسبه‌ی این شاخص‌ها از روش کتابخانه‌یی و منابع آماری گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که حمایت از تولیدکنندگان شیر در همه‌ی سال‌های م...
[ 11 ] - الگوی انتقال قیمت در بازار تخم‌مرغ ایران
یکی از عوامل مهمی که سطح رفاه تولیدکنندگان، عوامل بازاریابی و مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، چه‌گونگی انتقال قیمت در سطوح مختلف بازار است. انتقال نامتقارن قیمت با افزایش حاشیه‌ی بازار، منافعی برای عوامل بازاریابی کالا ایجاد می‌کند. در این مطالعه، الگویی برای بررسی چه‌گونگی انتقال قیمت در بازار تخم‌مرغ ایران تدوین شده است. آزمون‌های انتقال قیمت، بر اساس الگوی تصحیح خطا و ...
[ 12 ] - ارزیابی برآورد حمایت از مصرف‌کنندگان نان در ایران
هدف اصلی این پژوهش ارزیابی برآورد حمایت از مصرف‌کننده‌ی نان در ایران طی دوره‌ی 1385-1368 است. این شاخص میزان حمایت واقعی از مصرف‌کننده‌ی نان را در سیاست غذای ارزان نشان می‌دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که برآورد حمایت از مصرف‌کننده‌ی نان از میانگین 45 میلیارد ریال در برنامه‌ی اول، به 23134 میلیارد ریال در برنامه‌ی چهارم افزایش یافته است که نشان می‌دهد مقدار حمایت از مصرف‌کننده در برنامه‌ی چ...
[ 13 ] - ارزیابی سیاستهای حمایتی دولت در بازار گندم ایران
دولت‌ها بیش‌تر وقت‌ها برای حمایت از درآمد کشاورزان، تخصیص بهینه‌ی منابع و توزیع عادلانه‌ی درآمدها، در بازارهای کشاورزی مداخله می‌کنند. به خاطر اهمیت گندم در الگوی مصرفی خانوارهای ایرانی، این کالا همواره مورد توجه سیاست‌گزارن بوده است. دولت در چارچوب سیاست غذای ارزان، به مصرف گندم یارانه می‌دهد و هم‌چنین سیاستهای حمایتی تعیین قیمت تضمینی، یارانه به نهاده‌های تولید و بیمه را برای تولید محصول گ...
[ 14 ] - نقش تعاونی‌های روستایی در کاهش هزینه‌های مبادله‌ی دریافت تسهیلات
هدف اصلی این تحقیق بررسی نقش تعاونی‌ها در کاهش هزینه‌های دریافت تسهیلات مالی برای خانوارهای روستایی است. برای این منظور، نخست اجزای هزینه‌های مبادله‌ی دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه به تفکیک موسسه‌های وام‌دهنده (بانک‌ها، صندوقهای قرض‌الحسنه و تعاونی‌ها) برآورد و بررسی شد. در مرحله‌ی بعد، هزینه‌ی کل دریافت تسهیلات محاسبه و بین بانک‌ها، صندوقهای قرض‌الحسنه و تعاونی‌ها مقایسه شده است. سپس با استفاده ...
[ 15 ] - اثر رفاهی خروج مهاجران خارجی بر سیاست نان ارزان در ایران
هدف این مطالعه، بررسی اثر رفاهی خروج مهاجران بر مازادهای مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان، مالیات‌دهندگان و هزینه‌های دولت در بازار گندم (نان) ایران است. برای بررسی اثر رفاهی ناشی از سیاست قیمت تضمینی و یارانه‌ی مصرف نان توسط دولت از دو الگوی نموداری و تجربی در چارچوب ره‌یافت مقایسه‌ی ایستا استفاده شد. با مقایسه‌ی نتایج به دست آمده قبل و بعد از خروج مهاجران در سال 1380، میزان تغییر رفاه ناشی از این...
[ 16 ] - ارزیابی اثر سیاست حمایت از خدمات عمومی دولت بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی
حمایت از خدمات عمومی بخش کشاورزی یکی از حمایت‌های غیرقیمتی است که شامل ارزش پولی ناخالص سالیانه‌ی اختصاص یافته به خدمات عمومی از قبیل زیرساخت‌ها، تحقیق و توسعه، مراکز آموزشی، مراکز خدمات بازرسی، بازاریابی و توسعه‌ی بازار، و ذخیره‌سازی عمومی هستند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی آثار میزان حمایت از خدمات عمومی بر بهره‌وری بخش کشاورزی در سال‌های اجرای برنامه‌ی اول تا چهارم توسعه است. با استفاده ا...
[ 17 ] - تأثیر اجرای سیاست هدفمندسازی یارانهها بر امنیت غذایی در ایران
یکی از مهمترین رویکردهای دستیابی به امنیت غذایی، بحث تخصیص مجدد منابع با هدف برقراری عدالت اجتماعی و افزایش سطح رفاه گروههای کم‌درآمد و توزیع مناسب درآمد یا همان بحث هدفمندسازی یارانههاست که از راهکارهای اساسی در تأمین امنیت غذایی این دسته از خانوارها به شمار می‌آید. ازاینرو، در مطالعه حاضر، اثر اجرای سیاست هدفمندسازی یارانهها بر امنیت غذایی خانوارهای ایرانی برای دوره زمانی 1391-1384، با ...
[ 18 ] - ارزیابی پیامدهای سیاستهای تجاری- مالیاتی بر فرسایش خاک؛ کاربرد الگوی تعادل عمومی چند بخشی
سیاستهای اقتصادی با تاثیرگذاری بر انتخاب الگوی کشت از سوی کشاورزان نقش کلیدی در تغییرات فرسایش خاک دارند. هدف از این پژوهش ارایه الگوی تعادل عمومی چند بخشی برای بررسی سیاستهای تجاری-مالیاتی بر فرسایش خاک و ارزیابی پیامدهای اقتصادی آن است. نتایج با استفاده از دادههای سال 1390 برای اقتصاد ایران شبیهسازی شده و سیاستگذاریها با استفاده از روش تاکسونومی عددی اولویتبندی شده است. بنابر نتایج، سی...
[ 19 ] - اثر سیاست های حمایتی دولت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بخش کشاورزی بر امنیت غذایی در ایران
با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید، مصرف و ایجاد امنیت غذایی، کشورهای مختلف جهان اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه، با روش‌های مختلف بخش کشاورزی را مورد حمایت قرار می‌دهند. در مطالعه حاضر اثر سیاستهای حمایت از مصرف‌کنندگان و حمایت از تولیدکنندگان بر امنیت غذایی در ایران در قالب الگوی VECM در دوره زمانی 1392-1368 مورد بررسی قرار گرفته‌است. سیاستهای حمایت از مصرف‌کنندگان و حمایت از تولیدک...
[ 20 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی ایران
امنیت غذایی، نخستین اصل برای حفظ سلامت جامعه است تا افراد در زمینة توسعة سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفای نقش کنند؛ بنابراین، بررسی وضعیت امنیت غذایی جامعه و شناسایی عوامل مؤثر بر آن اهمیت بسزایی دارد تا بتوان راهکارهای سیاستی و حمایتی مناسبی برای بهبود وضعیت تغذیة اقشار ضعیف جامعه ارائه کرد. در پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی کشور، با استفاده از اطلاعات هزی...
[ 21 ] - بررسی اثر سیاستهای حمایتی بر سطح زیرکشت پنبه در استان گلستان
پنبه از گذشته تا به حال یکی از کالاهای اساسی و راهبردی در ایران است. استان گلستان در سال‌های گذشته بخش عظیمی از پنبة مورد نیاز کشور را تأمین کرد و به یکی از قطب‌های اصلی کشت این محصول تبدیل شد. در مطالعة حاضر، اثر سیاستهای حمایتی بر عرضة پنبة استان گلستان با استفاده از متغیر نسبت شاخص حمایت از تولیدکنندة پنبه به محصولات رقیب آن به‌عنوان متغیر نشان‌دهندة اثر سیاست‌ها و حمایت‌های دولتی بررسی شد ...
[ 22 ] - ارزیابی تسهیلات صندوق های توسعة سرمایه گذاری بخش کشاورزی ایران به لحاظ هزینه مبادله وام گیری
هدف مقاله حاضر بررسی هزینه های مبادله دریافت تسهیلات از صندوقهای غیر دولتی توسعه سرمایهگذاری است که کمتر از یک دهه از آغاز فعالیت آنها میگذرد. هزینه های مبادله عاملی مهم و محدودکننده برای وام گیرندگان کوچک و خرده پا در استفاده از وام های رسمی به شمار میرود. داده های مورد نیاز از شرکت مادرتخصصی حمایت از توسعه سرمایه گذاری و تکمیل پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی طبقهبندی شده در سا...
[ 23 ] - اثر حمایت از بخش کشاورزی بر امنیت غذایی در ایران
باتوجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید، اشتغال و ایجاد امنیت غذایی، کشورهای مختلف جهان، اعم از توسعه‌یافته یا در حال توسعه، به روش‌های گوناگون این بخش را حمایت می‌کنند. در این مطالعه، اثر سیاستهای حمایتی دولت بر امنیت غذایی کشور در قالب الگوی VECM در دورة زمانی 1368-1388 بررسی شده است. نتایج مطالعه بیانگر اثر مثبت سیاستهای حمایتی دولت بر شاخص امنیت غذایی کشور در دورة تحت بررسی است. بر این اسا...
[ 24 ] - بررسی اثر تحقیقات چغندرقند روی انتقال عرضه شکر در ایران
بررسی و ارزیابی اقتصادی آثار تحقیقات چغندرقند بر انتقال عرضه شکر چغندری مستلزم برآورد پارامتر جابجایی منحنی عرضه در اثر تحقیقات چغندرقند است. در این تحقیق، با تدوین یک متدولوژی مناسب و با استفـاده از نتایج آزمایش‌های بهنژادی چغندرقند در ایستگاه‌های مهم تحقیقاتی کشور برای دوره 1382-1361 پارامتر جابجایی منحنی عرضه شکر در اثر تحقیقات چغندرقند برآورد گردید. این پارامتر، درصد جابجایی افقی منحنی عر...
[ 25 ] - بررسی روابط قیمتی تولیدکننده گان و مصرف کننده گان در بازار شیر ایران
خلاصه: این مقاله روابط قیمتی بین سطوح تولید کننده و خرده فروشی در بازار شیر ایران را بررسی می کند. در این مطالعه از مدل تصحیح خطای برداری مارکف سوئیچینگ و دادههای ماهانه قیمت شیر از فروردین 1382 لغایت آذر 1394 استفاده شده است. الگوی فوق اجازه بررسی رابطه چند رژیمی بین قیمت تولیدکننده و قیمت خرده فروشی را می دهد. بر اساس آزمون علیت گرنجر یک رابطه علی یک طرفه از قیمت تولیدکننده به قیمت خرده فروش...
نویسندگان همکار