سعید ضرغامی
دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
[ 1 ] - شناسایی ابعاد و نشانگرهای رفتاری مدیران مدارس در بستر پارادایم کوانتمی: پژوهشی کیفی
دانش آموزان مدارس به‌عنوان مشتری و محصول نظام آموزشی باعث می‌شوند تا مدیریت مدارس نسبت به دیگر سازمان‌ها متفاوت و پیچیده‌تر باشند. این پژوهش باهدف شناسایی ابعاد و نشانگرهای رفتاری مدیران مدارس در بستر پارادایم کوانتمی صورت گرفته است. در این پژوهش با رویکردی کیفی به تحلیل محتوا پرداخته شد. تعداد اسناد مطالعه شده 41 مورد بود که از پایگاه‌های داده الکترونیکی علمی معتبر و در فاصله زمانی سال های 20...
[ 2 ] - اهداف دانش‌پژوهی در علوم اجتماعی با نظر به دیدگاه رئالیسم انتقادی؛ نگاهی میان‌رشته‌ای
هدف پژوهش حاضر، ترسیم پیشنهادهایی برای اهداف دانش‌پژوهی در علوم اجتماعی بر مبنای رئالیسم انتقادی و با نگاهی میان‌رشته‌ای است که با روش توصیفی‌ـ‌استنتاجی انجام شده است. رئالیسم انتقادی با بینشی شناخت‌شناسانه به‌عنوان مبنایی درنظر گرفته می‌شود که پیشنهادهایی برای دانش‌پژوهی (آموزش، پژوهش، تلفیق و کاربرد) در علوم اجتماعی خواهد داشت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که رئالیسم انتقادی با تأکیدی که بر واقعیت...
[ 3 ] - رویکرد فرارشته ای ادگار مورن و مبانی فلسفی اندیشه وی
ادگار مورن بر این باور است که نظامهای آموزشی کنونی دچار بحران شدهاند، بحرانی که ناشی از رویکرد ساده شده و تفکیکی نسبت به دانش و تفکیک آن به رشتههای مجزا و تاکید بیش از حد بر تخصصی و فوق‌تخصصی شدن است.وی برای به چالش کشیدن این بحران، رویکرد فرارشتهای را ارائه می‌دهد. هدف از این مقاله بیان مبانی فلسفی این دیدگاه مورن است. بنابراین، این مقاله درصدد است با استفاده از روش تحلیلی، تاکید صریح مور...
[ 4 ] - تحلیل تمایز معرفت گزاره ای و معرفت مهارتی
گیلبرت رایل میان معرفت گزارهای (Knowing that) و معرفت مهارتی (Knowing How) تمایز قائل شده است. او بر خلاف سنت فلسفی موجود نه تنها عقیدهای به برتری معرفت گزارهای نسبت به معرفت مهارتی ندارد، بلکه معتقد است معرفت مهارتی دارای تقدم و اولویت است. عقیده به برتری و تقدم هر کدام از این دو شکل از معرفت نسبت به دیگری، دو طیف خردگرایی و ضدخردگرایی رادیکال را شکل بخشیده است. هدف این مقاله تحلیل و نقد نگ...
[ 5 ] - واکاوی انتقادی رابطه استاد- دانشجو در فرایند پایان‌نامه نویسی؛ از منظر دانشجو: (رشته فلسفه تعلیم و تربیت)
پژوهش حاضر درصدد بود با رویکردی کیفی به واکاوی مسائل و معضلاتِ ارتباط دانشجویان با اساتیدِ راهنما و مشاور در فرایند پایان‌نامه نویسی اقدام کند. با توجه به سلطه‌خیز بودن این رابطه، روش هرمنوتیک انتقادی برای تحلیل داده‌های پژوهش برگزیده شد. با رعایت کامل اصول اخلاقی و حرفهای پژوهش کیفی، با 14 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتة فلسفه تعلیم و تربیت که حداقل یک‌ترم از تصویب پیشنهاده آن...
[ 6 ] - تبیین فلسفة یادگیری با تأکید بر نظریة یادگیری وینچ
هدف پژوهش حاضر تبیین فلسفة یادگیری با تأکید بر دیدگاه وینچ درباره فلسفة یادگیری است. در این راستا، با استفاده از شیوه تحلیل مفهومی، ابتدا مفهوم یادگیری و دیدگاه‌های روان‌شناسانه و نیز مکاتب فلسفی یادگیری ارائه شده است. سپس اصول اساسی فلسفة یادگیری از منظر وینچ تشریح شده است. در تبیین جایگاه فلسفة یادگیری وینچ در میان سایر نظریات روان‌شناسانه، مشخص شد که علیرغم تأکید رفتارگرایان بر رفتار آ...
[ 7 ] - بازاندیشی مفهومی «پرورش تفکر» همچون بستر فرهنگی تحول نظام آموزشی بر بنیاد نظریه انسان به‌منزله عامل
هدف پژوهش حاضر ترسیم خطوط کلی پرورش تفکر با نظر به مفهوم، چیستی، ویژگی‌ها و عناصر تفکر، نقش آن در زندگی انسان و چگونگی پرورش آن در برخی دیدگاه‌های مطرح و بر بنیاد نظریه «انسان به‌منزله عامل» بوده است. در این پژوهش چنین فرض شده است که پرورش تفکر در فراگیران، عامل بنیادی تحول در نظام آموزشی کشورمان است و در این راه نظریه انسان به‌منزله عامل، زمینه فرهنگی چنین تحولی را فراهم می‌کند.برای دستی...
[ 8 ] - مبانی و اصول اخلاقی ارتباط استاد با دانشجو بر بنیاد تحلیل تطبیقی و نقد آرای فیلسوفان هستی
هدف پژوهش حاضر، تحلیل تطبیقی اندیشه‌های فیلسوفان هستی درباره ماهیت اخلاق و زندگانی اخلاقی آدمی و استنتاج مبانی اخلاقی ارتباط استاد با دانشجو و نیز اصل‌های اخلاقی متناظر با هر مبنا است. روش پژوهش نیز تحلیل تطبیقی (از رویکردهای پژوهش کیفی) و نیز قیاس عملی(از روش‌های پژوهش فلسفی) بوده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، اندیشمندان هستی در تبیین هستی آدمی و زندگانی اخلاقی او بر نکته‌های مشترکی تأکید می‌ک...
[ 9 ] - نقدی بر اینترنت به عنوان فناوری آموزشی با ابتناء برمفهوم اصالت از دیدگاه هایدگر
هدف این مقاله بررسی مفهوم اصالت اگزیستانسی از دیدگاه هایدگر و نقش اینترنت در اصالت دانشجویان است. به‌عبارتی، هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش‌هاست: 1. مفهوم اصالت و انسان اصیل از دیدگاه هایدگر چیست؟ 2. نقش اینترنت به‌منزلة فناوری آموزشی در اصالت دانشجویان چیست؟ از نظر هایدگر، کنجکاوی، حرفهای بی‌اساس، و جذب شدن در دیگران، که او «خودِ آن‌ها» یا «خود کسان» می‌خواند، از جمله مواردی است که باعث سقوط و...
[ 10 ] - نقدی تبارشناسانه بر مفهوم دانش آموز نخبه در آموزش و پرورش معاصر ایران
بر اساس مفروضه های ساخت شکنانه تبارشناسی، تحول مفاهیم نه تنها حاصل پیشرفت علم و دانش در حوزه های معرفت بشری همچون روان شناسی و علوم اجتماعی نیست بلکه بیانگر آن است که چنین تحولی حاصل حوادث تاریخی و وقایع خردی است که در میانه این تحول رخ داده است. بر مبنای چنین پیش فرضی مساله اصلی این پژوهش تبیین حوادث، تحولات و فرایندهای شکل دهنده به مفهوم دانش آموز نخبه و ساختار شکنی از این مفهوم در راستای تبی...
[ 11 ] - تبیین نسبت میان برنامه فلسفه برای کودکان با فلسفه یادگیری از منظر کریستوفر وینچ
هدف پژوهش حاضر، تبیین نسبت میان برنامه فلسفه برای کودکان با فلسفه یادگیری از منظر وینچ می باشد.در این راستا با استفاده از شیوه تحلیل مفهومی، ابتدا برنامه فلسفه برای کودکان و اهداف آن ارائه شده است.سپس اصول اساسی فلسفه یادگیری از منظر وینچ تشریح شده است. در تحلیل نسبت میان برنامه فلسفه برای کودکان، با فلسفه یادگیری وینچ، مشخص شدکه که بین این دو دیدگاه، وجوه مشترکی در زمینه اهمیت تفکر،جامع نگری ...
[ 12 ] - Changing the Role of Teacher according to Complexity Theory: From Representation to Facilitating Emergence
The present study seeks to rethink the role of the teacher in the teaching-learning process according to the complexity theory. First, the role of the teacher is explained in the traditional vision of Comenius and Dewey's critical insight and then the role of the teacher is discussed in the complexity theory. Then, the teacher’s image as an emergence facilitator is suggested instead of their im...
[ 13 ] - Developmental Process of Critical Thinking in Awareness of Violence and Social- Gender Stereotypes by Using P4C
Background and Aim: The objective of this study is to find how the properties of process of developing the critical thinking are in the male students, ages 6-12, in Awareness of Violence and Social- Gender Stereotypes by Using P4C. Method: the framework that emerged from these findings is defined by two thinking styles and six views of epistemology. The participants were 48 male pupils aged 6 ...
[ 14 ] - پساپدیدارشناسی در آموزش و یادگیری با تأکید بر مفاهیم چندگانگی و شفافیت
هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین پساپدیدارشناسی در مطالعات فناورانه و دلالت‌های آن در آموزش و یادگیری با تأکید بر مفاهیم چندگانگی و شفافیت می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، از روش‌های تحلیل مفهومی و انتقادی بهره‌گرفته شده‌است. پدیدارشناسی در گذر زمان با نگاه‌های متفاوتی روبرو بوده است که در دیدگاهی متأخر آیدی، نگاهی نو به‌نام پساپدیدارشناسی ارائه و بر مؤلفه‌هایی از پدیدارشناسی تأکید بیشتری می‌نماید....
[ 15 ] - بررسی تحلیلی چهار بعد میانجیگری فناورانه «آموزش معکوس» در رویکرد پساپدیدارشناسی
میانجیگری فناورانه در مرکز تفکر پساپدیدارشناسی واقع است. دون آیدی به چهار رابطه انسان و جهان – تجسم، هرمنوتیک، تغیر، پس زمینه- که از طریق اثرات واسطه ای خاص رابطه انسان و جهان را شکل و تغییر می دهد، اشاره می کند. وی دو ویژگی خاص بزرگنمایی و تقلیل در کاربرد هر گونه فناوری را ذکر کرده و معتقد است که کاربرد هر فناوری در عین اینکه باعث افزایش در یک زمینه زندگی انسان می شود، یک جنبه از زندگی انسان ر...
[ 16 ] - ماهیت ارتباط بین معلم و فراگیر در فرایند یادگیری الکترونیکی با تاکید برآراء دلوز
پیشینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ماهیت ارتباط بین معلم و فراگیر در فرایند یادگیری الکترونیکی با تاکید بر آراء دلوز است. با گسترش یادگیری الکترونیکی یکی از وجوه تغییر در تعلیم و تربیت در زمینه یاددهی –یادگیری است؛ و از جمله آن، ارتباط بین معلم و فراگیر است. در تحلیل و ارزیابی ماهیت ارتباط و نقش آن در شناخت انسانی، یکی از پارادایمهای نوظهور پساساختارگرایانه، معرفت‌شناسی ریزومی دلوز می‌باش...
نویسندگان همکار