محبوبه فهیم کلام

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

[ 1 ] - شعر مصور در ادبیات فارسی و فرانسه

«شعر مصور» نوعی شعر است که در آن واژگان نقش بسزایی در ترسیم تصویر ایفا می‌کنند و خواننده با کنار هم نهادن و تلفیق کلمات، شعر را باز می‌آفریند. در این گونه شعر، نحوه چینش اجزای آوایی و واژگانی شعر و چگونگی قرار گرفتن مصراع‌ها، تصویری را به نمایش می‌گذارد که بیانگر محتوای شعر یا صور خیال آن است. در این مقاله بر آن‌ایم به مقایسه تطبیقی نمونه‌های مختلف شعرهای تصویری ادبیات کهن و معاصر فارسی و فرانس...

[ 2 ] - تطبیق «اسکار و بانوی صورتی‌پوش» و «روی ماه خدا را ببوس»

بررسی شباهت‌های مضمونی و ساختاری میان آثار ادبی برجسته جهان همواره مورد توجه پژوهشگران در حوزه ادبیات تطبیقی بوده است. مصطفی مستور نویسنده معاصر کشورمان به تقریب نزد محققان ایرانی شناخته شده است. نگرش وی به امور ماورایی، او را به خلق اثر برجسته‌اش «روی ماه خدا را ببوس» برانگیخت و وی را بر آن داشت تا مقوله‌ای برگزیند که برای انسان معاصر زمینه‌ساز تحولات روحی شگرف باشد. «روی ماه خدا را ب...

[ 3 ] - با چشمان شرمگین: تقابل اسارت با آزادی

مهاجرت یکی از چالش برانگیزترین مباحث عصر حاضر به شمار میرود، که همواره توجه منتقدان و نویسندگان بسیاری را به خود جلب کرده است. طاهر بن جلون، نویسند? معاصر آفریقایی‌تبار فرانسوی در زمر? این نویسندگان است که رویکرد او به مقول? مهاجرت، با توجه به شمار فراوان آثار وی با این مضمون، رویکردی خاص به نظر میرسد. با چشمان شرمگین، یکی از آثار برجست? داستانی اوست که مشکلات زندگی یک دختر آفریقایی را در دو بخ...

[ 4 ] - بررسی مضمون هویت تحمیلی در فرزند خاک، اثر طاهر بن جلون

فرزند خاک، اثر طاهر بنجلون، نویسندة آفریقایی تبار فرانسوی است. در این اثر، بن جلون با تداعی خاطرات زادگاه خود و با حذف مرز بین واقعیت و خیال، رمانی می‌آفریند و دنیای آمیخته از هر دو عنصر را به خواننده عرضه می‌دارد. آن چه مایة موجودیت این رمان می‌شود، مضمون تراژیک آن است که مصداق زندگی عینی برخی از مردمان جوامع سنتی است. در این اثر، بن جلون به طرح موضوع جستجوی هویت در شخصیت داستان خویش که شباهت ...

[ 5 ] - گذر از جهان ناتورالیستی به جهان اسطوره‌ای در رمان جمعه یا سواحل اقیانوس آرام اثر میشل تورنیه

تورنیه در رمان جمعه یا سواحل اقیانوس آرام که می‌توان آن را بازآفرینی رمان روبنسون کروزوئه اثر «دانیل دفو» قلمداد کرد، ضمن به کارگیری اسطوره‌ها، به تبیین دیدگاه‌های فلسفی خویش می‌پردازد. نویسنده ضمن ترسیم تنهایی و دشواری‌های رودرروی روبنسون (قهرمان داستان) چگونگی روند تحول معنوی وی را در جزیره‌ای واقع در اقیانوس آرام به تصویر می‌کشد. آشنایی با «جمعه» نوجوان بومی جزیره، به تدریج او را از دغدغه‌ها...

[ 6 ] - بررسی مفهوم دلدادگی در عشق سوان اثر مارسل پروست

از میان مفاهیم گوناگون مطرح شده در ادبیات، بی‌گمان مفهوم «عشق» یکی از جذاب‌ترین و در عین حال چالش برانگیزترین موضوعاتی است که در اشکال مختلف به آن پرداخته شده است. مارسل پروست نیز در «عشق سوان» به تحلیل عشق و بررسی تأثیرات آن بر روان آدمی می‌پردازد. از دیدگاه او، عشق حاصلی جز سرسپردگی در برابر معشوق نیست، و از ایجاد پیوند روحی در میان آنها ناتوان است. پروست شالودة عشق را بر بنیاد محرومیت استوار...

[ 7 ] - شعر مصور در ادبیات فارسی و فرانسه

«شعر مصور» نوعی شعر است که در آن واژگان نقش بسزایی در ترسیم تصویر ایفا می‌کنند و خواننده با کنار هم نهادن و تلفیق کلمات، شعر را باز می‌آفریند. در این گونه شعر، نحوه چینش اجزای آوایی و واژگانی شعر و چگونگی قرار گرفتن مصراع‌ها، تصویری را به نمایش می‌گذارد که بیانگر محتوای شعر یا صور خیال آن است. در این مقاله بر آن‌ایم به مقایسه تطبیقی نمونه‌های مختلف شعرهای تصویری ادبیات کهن و معاصر فارسی و فرانس...

[ 8 ] - تطبیق «اسکار و بانوی صورتی‌پوش» و «روی ماه خدا را ببوس»

بررسی شباهت‌های مضمونی و ساختاری میان آثار ادبی برجسته جهان همواره مورد توجه پژوهشگران در حوزه ادبیات تطبیقی بوده است. مصطفی مستور نویسنده معاصر کشورمان به تقریب نزد محققان ایرانی شناخته شده است. نگرش وی به امور ماورایی، او را به خلق اثر برجسته‌اش «روی ماه خدا را ببوس» برانگیخت و وی را بر آن داشت تا مقوله‌ای برگزیند که برای انسان معاصر زمینه‌ساز تحولات روحی شگرف باشد. «روی ماه خدا را ب...

[ 9 ] - ساختار خود زیست‌نامه‌نگاری در اثر اتوبیوگرافی سیمون دوبووار (خاطرات دختری آراسته)

سیمون دوبوار، یکی از نویسندگان قرن بیست، در خود شور عمیقی برای خواندن و نوشتن می یابد، رمان ماندارینهایش برنده جایزه گنکور است. با این حال، این نوع ادبی را کنار گذاشته و به شرح حال نویسی به عنوان یک ژانر ادبی می پردازد و دارای پنج اثر اتوبیوگرافی می باشد. خود زیست نامه نگاری نوعی است که حداقل مشخصه اش با هویت نویسنده، راوی و شخصیت اصلی تعریف می شود . در سال 1958، خاطرات دختری آراسته را پس از سا...

[ 10 ] - بررسی رمان دورا برودر براساس نظریۀ ژنت

دورا برودر اثر شاخص پاتریک مودیانو، نویسندۀ فرانسوی عصر حاضر است. در این اثر مودیانو با به­تصویرکشیدن وضعیت تبعیدشدگان در طول جنگ و جستجوی دختر جوانی به نام دورا، زندگی او را به دقیق­ترین شکل ممکن روایت می­کند. وی با تداعی خاطرات گذشتۀ خویش در شرایط بحرانی جنگ و دوران اشغال فرانسه و با پیوند زدن زمان حال به گذشته، رمانی منحصربه‌فرد می­آفریند. آنچه مایۀ تمایز این رمان با دیگر آثار هم‌عص...

[ 11 ] - نقش روایت درمانی و خداباوری در آثار نامه نگارانه اریک امانوئل اشمیت

رهیافت‏ های تازه روایت شناسی که عمدتاً با ساختارگرایی غرب مرتبط است، نشان می‏دهد که در کلیّت متن ادبی، اجزا به شکلی کنشگر با یکدیگر ارتباط دیالکتیکی برقرار می‏کنند که این امر دامنۀ پژوهش روایت را وسعت بخشیده و به دیگر رشته های علوم انسانی از جمله روانشناسی کشانده است. روایت درمانی یکی از مکاتب معاصر روانشناسی است که بخشی از نهضت گسترده علوم انسانی و اجتماعی مشهور به تغییر پارادایم را تشکیل می دهد...