مسعود کیانپور
استادیار جامعه شناسی دانشگاه اصفهان
[ 1 ] - تحلیل جامعه شناختی تأثیر استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی افراد در خانواده‌ها (مقایسه ی مناطق شهری و روستایی اصفهان)
گسترش ابزارهای ارتباطی، روستا را هم مانند شهر دچار تغییر ارزشی کرده است برهمین اساس مقاله‌ی حاضر به مقایسه‌ی تأثیرات استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی خانواده‌ها در شهر و روستا پرداخته که به صورت پیمایشی و با استفاده از نمونهگیری سهمیه‌ای و بهره‌گیری از پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته، با تکیه بر نظریات نظریه‌پردازانی چون اینگلهارت و آلپورت صورت گرفته است. جامعه‌ی آماری را افراد بالاتر از 15 سال شهر...
[ 2 ] - پدیدارشناسی احساسات کاربران در فضای مجازی (مطالعه موردی: جوانان شهر قم)
فضای مجازی با کارکردها و قابلیت‌های خود، شیوه تعاملات انسانی و چگونگی ابراز احساسات را دگرگون کرده است. به‌منظور شناخت چگونگی و فرایند این تحول در تجربه زیسته کاربران، ازروشپدیدارشناسیاستفاده شده است.گردآوری اطلاعات از طریق شیوه نمونهگیری هدفمندومصاحبه عمیقبا<...
[ 3 ] - تبیین جامعهشناختی مدیریت حریم شخصی کاربران جوان فیسبوک شهر اصفهان
در شبکههای اجتماعی مجازی، اطلاعاتی از کاربران وجود دارد که بخشی از این اطلاعات به حریم خصوصی آنها مربوط میشود و خطر فاش‌شدن یا سرقت این اطلاعات، تهدیدی برای حریم خصوصی آنها است. بین این شبکههای اجتماعی، فیسبوک بارها به قانون‌شکنی در این زمینه متهم بوده است. در این شبکه، اطلاعات کاربر حتی بعد از انصراف از عضویت ذخیره میشود. هدف مقالة حاضر، تبیین جامعهشناختی مدیریت حریم شخصی جوانان در شهر ا...
[ 4 ] - تجربة همسران از فرایند بومی‌سازی تلفن همراه در زندگی مشترک: مطالعة داده‌بنیاد در شهر اصفهان
تلفن همراه مناقشه‌برانگیز‌ترین تکنولوژی معاصر است که مرزهای خانواده را درهم‌شکسته و تغییرات چشمگیری در مناسبات، ارزشها و هنجارهای خانوادگی ایجاد کرده است. در این پژوهش، بخشی از نتایج این فرایند باتأکیدبر نقش تلفن همراه در روابط بین همسران واکاوی شده است. با به‌کارگیری روش کیفی و رهیافت تئوری زمینه‌ای 24، مصاحبة عمیق در شهر اصفهان انجام شد و سپس دادهها با کدگذاری باز، محوری و انتخابی در الگویی...
[ 5 ] - تحلیل جامعه شناختی تأثیر استفاده از فضای مجازی بر فرهنگ شفاهی (موردمطالعه: شهر اصفهان)
کم‌رنگ‌شدن روابط عاطفی درون خانواده اعم از روابط بین همسران، والدین و فرزندان و تحلیل‌رفتن فضای تعاملی بین آنها نشان‌دهندة ازبین‌رفتن بسیاری از پیوندهای سنتی گذشته در انسان‌های عصر جدید است. یکی از دلایل اصلی بروز این مسئله، فناوری‌های ارتباطات است که تغییرات گسترده‌ای را مانند هر دگرگونی ناشی از فناوری سبب شده است. امروزه نشانه‌های کمتری از خانواده‌هایی می‌یابیم که ساعاتی از روز را با یکدیگر ...
[ 6 ] - بازنمایی کالایی‌شدن احساسات در روابط اجتماعی (مورد مطالعه: فیلم سینمایی آرایش غلیظ)
در دهههای اخیر، تغییرات اجتماعی و رشد بخش خدمات، فضایی ایجاد کرده که طی آن احساسات افراد در روابط اجتماعی به ابژه تبدیل شده است. این روند در حوزة جامعه‌شناسی احساسات، «کالایی‌شدن احساسات» نام دارد و هدف مقالة حاضر، تفسیر بازنمایی کالایی‌شدن احساسات در یک فیلم سینمایی است. برای رسیدن به هدف فوق، فیلم سینمایی آرایش غلیظ به شیوة «نمونهگیری هدفمند» برای مطالعه انتخاب شد. روش تحلیل این مقاله، تحلی...
[ 7 ] - بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تعلق‌مندی نسبت به محیط زیست (مورد مطالعه: شهروندان شهر تهران)
احساس را می‌توان بخشی از فضای مفهومی نگرش‌های زیست محیطی دانست. احساسات زیست محیطی که دلالت‌های تعلق‌گرایانه دارند، بی‌شک تأثیری مهم بر رفتارهای همسو در قبال محیط زیست خواهند داشت. این پژوهش به بررسی جامعهشناختی عوامل مؤثر بر احساس تعلق شهروندان تهرانی نسبت به محیط زیست با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه پرداخته است. روابط دو متغیره مابین ارزش‌های زیست محیطی، تجربه ارتباط با طبیعت، ج...
[ 8 ] - تحلیل مضمون تفکرات قالبی نسبت به قومیت (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه اصفهان)
هدف اصلی این نوشتار بررسی تفکرات قالبی و نگرش گروه‌های مختلف قومی نسبت به یکدیگر است. منظور از گروه قومی، گروهی از انسانها است که اعضای آن دارای ویژگی‌های نیایی و اصل و نسبی یکسان یا مشترک هستند. رویکرد این پژوهش مبتنی بر روش‌شناسی کیفی است و جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند و تجزیه و تحلیل آنها نیز بر اساس تحلیل مضمون انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان...
[ 9 ] - تبیین جامعهشناختی تأثیر تصاویر رسانهای بر تصویر بدن و عزّت نفس با تأکید بر نقش خودطرحواره ظاهر (مطالعه موردی: دانشجویان دختر خوابگاه دانشگاه اصفهان)
دنیای امروز که با نام "عصر ارتباطات" شناخته میشود؛ دنیایی است که رسانه در تمام ابعاد و وجوه زندگی انسانها به شکل ناگزیری رسوخ یافته است. ماهواره که یکی از پیشرفتهترین رسانههای بصری تلقی میشود، در طی چند سال اخیر به صورت فراگیری در دسترس عموم مردم قرارگرفته و ارزشها و ذائقه خانوادههای ایرانی را دگرگون کرده است. بدن از جمله موضوع‌هایی است که به‌وسیله برنامههای ماهوارهای در ک...
[ 10 ] - وضعیت گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان دانشگاه اصفهان و برخی از عوامل مرتبط با آن
سحر خجسته، کارشناس ارشد گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان * ثریا معمار، استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان مسعود کیانپور، استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان امروزه صاحبنظران تفکر انتقادی را به عنوان یک ضرورت در زندگی درنظر میگیرند. به همین علت، یکی از اهداف آموزش و پرورش، تربیت افرادی است که تفکر انتقادی داشته باشند. لذا پژوهش حاضر درصدد بررسی سطح گرایش به تفکر انتق...
[ 11 ] - تبیین جامعهشناختی تأثیر شبکه اجتماعی فیسبوک بر هویت قومی کاربران ترک در ایران
از پدیده اینترنت و شبکههای اجتماعی مجازی به‌عنوان مؤثرترین ابزارهای جهانیشدن یاد میشود. یکی از مهمترین ویژگی‌های شبکههای اجتماعی مجازی که در مقولاتی نظیر مسائل قومی نقش در خور توجهی ایفا میکنند، نظارت‌پذیری بسیار اندک آنهاست؛ به‌‌طوری که در مقایسه با سایر فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، آزادی چشمگیری به آن بخشیده است . در همین راستا، پرسشی که در صدد پاسخگویی به آنیم، این ...
[ 12 ] - تجارب مدیریت احساسات در نظام مراقبت‌های پزشکی (مطالعه موردی شهر تورنتو)
این مقاله حاصل یک پژوهش بین شاخه‌ای در حوزه‌های جامعه شناسی احساسات و جامعه شناسی پزشکی است که مفهوم «مدیریت احساسات» را در گروه ناشناخته‌ای از پرسنل پزشکی- روحانی‌های شاغل در بیمارستان [1] با رویکردی کیفی بررسی می‌کند. در نظام مراقبت‌های پزشکی آمریکای شمالی نقش روحانی مقیم به عنوان یکی از اعضای تیم پزشکی نهادینه شده که به ارائه مراقبت‌های معنوی- مذهبی برای افراد متقاضی می پردازد. در ...
[ 13 ] - جامعه شناسی احساسات
چکیدهجامعه شناسی احساسات در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی به عنوان یکی از حوزه های جامعه شناسی در آمریکامورد توجه قرار گرفت . در خلال مقطع زمانی مذکور شمار قابل توجهی مقاله و کتاب در این حوزه به چاپ رسید که در آنها بااحساسات به عنوان مقوله ای که قابل بررسی و تحلیل جامعه شناختی است برخورد شد . مقاله حاضر با بررسی چهار نظریه کلاسیکو یک نظریه اخیرتر در مباحث نظری جامعه شناسی احساسات تلاش ...
[ 14 ] - بازنمایی خانواده در رمان های فارسی
ساختارهای جامعه در دهه های 1340 و 1380 دستخوش تحولات بسیاری شد. در دهة 1340 شاه به یک رشته اصلاحات با نام «انقلاب سفید» دست زد؛ از جملة اهداف شاه تبدیل ایران از یک کشور عقبافتادة فئودالی به یک کشور پیشرفتة صنعتی بود. در دهة 1380 نیز، با به قدرت رسیدن اصلاح طلبان، گفتمان های موجود در جامعه تغییر کرد و به زنان و خواسته های اجتماعی طبقة متوسط جدید توجه شد. خانواده، یکی از مهمترین نهادهای ا...
[ 15 ] - زنان و برساخت اجتماعی تعهد زناشویی؛ مورد مطالعه: شهر اصفهان
مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی برساخت‌گرایانه، تعهد زناشویی را از منظر زنان درک کرده و براساس تفسیر آنان، تصویری جامع از علل و عواملی که موجب ایجاد و تغییر تعهد در روابط زوجین میشود، ارائه دهد. در این تحقیق با اتخاذ رویکرد تفسیرگرایانه و با روش نظریه مبنایی به برساخته شدن تعهد زناشویی پرداخته شده است. نمونه تحقیق 38 نفر از زنانی هستند که تجربه تأهل را داشته و به روش نمونهگیری هدفمند و نظری ...
[ 16 ] - فضای مجازی و بازتعریف نقش‌های جنسیتی؛ برساخت تعارضات زنانگی در فیسبوک کردی
رشد و گسترش استفاده از فیسبوک فضایی را برای کنشگری زنان کُرد فراهم کرده است که به صورت تاریخی مجال چندانی برای کنشگری نداشتهاند. ما در این پژوهش به بررسی برساخت تعارض‌های زنانگی در فیسبوک کُردی پرداختهایم. روش پژوهش مردم‌‌نگاری انتقادی مجازی است. دادههای پژوهش طیف گسترده‌ای شامل مصاحبه‌های ساختنیافته، تصاویر، مشاهدة مشارکتی و غیرمشارکتی، یادداشتهای میدانی و... است که با روش نظریة مبنایی برس...
[ 17 ] - تحلیل گفتمان فیلم زندگی مشترک آقای محمودی و بانو با تمرکز بر داغ ننگ ناشی از تقابل سنت و مدرنیته
روبه‌رو شدن جوامع با تغییرات همواره با مقاومت همراه بوده است. پیش‌رفتن به سوی دنیای مدرن نیز به‌منزلۀ تغییری بزرگ از این قاعده مستثنا نیست. برخی آداب جدید برآمده از دنیای مدرن، فارغ از ارزش‌گذاری‌های مثبت و منفی، به دلیل همسو نبودن از سوی جامعه طرد شده و پیش‌داوری‌های متعددی پیرامون کسانی که از این آداب پیروی کنند شکل میگیرد. یکی از راهکارهای جامعه برای جلوگیری از تغییرات، داغ ننگ زدن است. ز...
[ 18 ] - مطالعۀ پدیدارشناسانۀ عشق ازدواجی در دوران آشنایی (تجربۀ زیستۀ کنشگران تازه‌‌ازدواج‌کردۀ شهر اصفهان از آشنایی تا لحظۀ عقد)
وجود عشق به‌منزلۀ مبنایی برای ازدواج و انتخاب همسر در جامعۀ کنونی ایران اهمیت یافته است. از همین‌رو، این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به توصیف چیستی و چگونگی تجربة زیستة عشق ازدواجی در دوران آشنایی تا لحظة عقد از منظر کنشگران تازه‌‌ازدواج‌کرده می‌پردازد. جامعۀ مطالعه‌شده شامل شهروندان متأهل شهر اصفهان است که در سال‌های ابتدایی زندگی مشترک‌اند. از طریق نمونهگیری هدفمند و با مصا...
[ 19 ] - زنان و تجربه‌ی احساسات مجازی (مطالعه‌ی کیفی چگونگی بروز و ابراز عواطف مجازی دختران شهر قم)
فضای مجازی بستری برای تعاملات و کنش‌های متقابل برای ابراز احساسات میان کاربران و از جمله دختران است که قابلیت‌های متفاوتی را برای نقش‌ها و مناسبات اجتماعی آنها فراهم می‌کند. بر همین اساس شناخت چگونگی شکل‌گیری این تعاملات و ابراز احساسات مجازی مهم است. این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به توصیف چیستی و چگونگی تجربه‌ی زیسته‌ی احساسات مجازی دختران و فرآیند بروز و ابراز آن در فضای مج...
[ 20 ] - از «عشق واقعی» به «دوست داشتن منطقی»: یک مطالعه‌ی پدیدارشناسانه ( تجربة زیستة کنشگران متأهل شهر اصفهان)
خانواده بنیان هر جامعه است و روابط عاشقانه‌ی زوجین آن را مستحکم‌تر می‌کند. بر این اساس این مقاله با راهبری اصول روش پدیدارشناسیِ توصیفی، درصدد توصیف تجربه‌ی زیست‌شده‌ی عشق در سال‌های ابتدایی ازدواج از منظر خود کنشگران است. دادهها، با نمونهگیری هدفمند از میان افراد متأهل ساکن شهر اصفهان که از ازدواج آنها کم‌تر از هفت سال گذشته، و سپس مصاحبه‌های عمیق با آنها جمع‌آوری گردید. نتایج حاصل از تحلی...
[ 21 ] - جامعه‌شناسی احساسات مذهبی در زندگی روزمره (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تهران)
پویائی زندگی دینی در جامعۀ ایرانی، توجه‌کردن به احساسات مذهبی را ضروری می‌کند. تاکنون در بحث‌های جامعه‌شناسی دین، به بعد احساسی آن توجه کافی نشده است. پژوهش حاضر که با استفاده از رویکرد کیفی و انجام مصاحبۀ عمیق با 12 نفر از دانشجویان عضو تشکل بسیج اسلامی و نهاد رهبری در دانشگاه تهران انجام شده است، با رویکردی جامعهشناختی به‌طور خاص احساسات دینی را در این گروه از دانشجویان تفسیر می‌کند. احساسا...
[ 22 ] - تحلیل جامعه شناختی تأثیر استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی افراد در خانواده‌ها (مقایسه ی مناطق شهری و روستایی اصفهان)
گسترش ابزارهای ارتباطی، روستا را هم مانند شهر دچار تغییر ارزشی کرده است برهمین اساس مقاله‌ی حاضر به مقایسه‌ی تأثیرات استفاده از فضای مجازی بر نظام ارزشی خانواده‌ها در شهر و روستا پرداخته که به صورت پیمایشی و با استفاده از نمونهگیری سهمیه‌ای و بهره‌گیری از پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته، با تکیه بر نظریات نظریه‌پردازانی چون اینگلهارت و آلپورت صورت گرفته است. جامعه‌ی آماری را افراد بالاتر از 15 سال شهر...
[ 23 ] - اعتباریابی الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی بر فرایندهای منابع انسانی
پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی الگوی توانمندسازی سازمانی مبتنی بر اقدامات منابع انسانی و تبیین روابط میان اجزای آن در صنعت برق استان هرمزگان انجام شده است. تحقیق حاضر در دسته پژوهشهای کاربردی و در زمره پژوهشهای همبستگی قرار میگیرد. جامعه آماری مشتمل بر کلیه پرسنل صنعت برق استان هرمزگان(1546 نفر) بوده اند. پس از تعیین حجم نمونه به کمک جدول مورگان و کرجسی، دادهها به کمک پرسشنامه محقق ساخته از 384 ن...
[ 24 ] - تحلیل نشانه‌شناختی کلیشه‌های جنسیتی و پایگاه اجتماعی در دو فیلم برف روی کاج‌ها و یه حبه قند
رسانه از طریق ارائۀ رمزگان‌های مخصوص به خود نه‌تنها فرهنگ موجود را به مخاطبان عرضه می‌کند، بلکه خود نیز به صورت فعالانه دست به معناسازی و تولید فرهنگ می‌زند. محصولات فرهنگی به ویژه فیلم‌ها دارای ایدئولوژی هستند، و آنچه را که تاریخ‌مند و مخلوق فرهنگی خاص بوده، بی‌زمان و بی‌مکان و در واقع به صورت طبیعی جلوه می‌دهند. بازنمایی زنان و مردان در رسانه‌ها موضوعی با اهمیت است و همراه‌شدن این بازنمایی ...
[ 25 ] - سرمایه‌‌داری مجازی، زایش ستم و ژانوس رهایی: مطالعۀ انتقادی برساخت ستمدیدگی کردهای ایران در فیسبوک
پژوهش حاضر دربارۀ چگونگی برساخت ستمدیدگی کردهای ایران در فیسبوک ازنظر انتقادی مطالعه و بررسی کرده است. ایدۀ نظری این مقاله، این است که منطق سرمایه‌‌داری مجازی بر فیسبوک کردی حاکم است و ایدئولوژی‌‌های مختلف وضعیت‌‌های گوناگون مرتبط با کردها را به نفع خودشان مصادره میکنند. روش پژوهش، مردم‌‌نگاری انتقادی مجازی است و فیسبوک کردی برای میدان مطالعه انتخاب شده است. روش نمونهگیری از نوع نمو...
[ 26 ] - توصیف کیفی فراگرد ارتباط مردم و روحانیت در تبلیغ دین؛ نگرشی آسیب‌شناسانه از منظر روحانیون مبلغ نخبه
در حوزۀ مسائل اعتقادی، فراگرد ارتباط در تبلیغ دینی و ارشاد مردم در صورتی اثرگذار است که رابطۀ مردم و روحانیت به شکل مطلوب برقرار باشد و مردم،همچنان به شنیدن آموزه‌های دینی از زبان روحانیت علاقه داشته باشند. اکنون، پس از چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی رابطۀ مردم و روحانیت در حوزۀ تبلیغ دینی فرازوفرودهایی را تجربه کرده که باوجود تأثیرگذاربودن، به‌طور جدی نیازمند آسیب‌شناسی است. در این مقاله، پژ...
نویسندگان همکار