محمود کتابی
استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر رضا
[ 1 ] - گفتمان امنیتی دولت‌های نهم و دهم به مثابه «گفتمان قبض و بسط انقلابی جدید»
جمهوری اسلامی ایران دوره های امنیتی گوناگونی را پشت سر گذاشته است. نوشتار حاضر با بهره‌گیری از روش «تحلیل گفتمان» به این پرسش می‌پردازد که گفتمان امنیتی دولت‌های نهم و دهم از چه عناصر گفتمانی برخوردار بود و چه آثار و پیامدهایی داشت؟ مقاله حاضر بر حول این فرضیه شکل گرفته که «گفتمان دولت‌های نهم و دهم بازگشتی دوباره به گفتمان قبض و بسط انقلابی است که در شرایطی متفاوت و با مؤلفه‌هایی دیگرگون صورت ...
[ 2 ] - شکاف های اجتماعی و تاثیر آن بر شکل گیری ورشد رادیکالیسم در سوریه با تاکید بر شکاف های قومی – مذهبی
از زمان آغاز بحران سوریه درسال 2011 تاکنون بسیاری این بحران را ناشی از توطئه‌ای میدانند که از خارج از این کشور و به‌وسیلۀ امریکا و انگلیس و متحدان منطقهای آنها؛ یعنی اسرائیل و عربستان برنامهریزی و اجرا شده است. اما علیرغم هدایت بحران از خارج، وجود برخی شکافهای اجتماعی در جامعۀ سوریه مانند: شکافهای قومی ومذهبی که در قالب تعارضهای درون گروهی شیعه- سنی و برون گروهی کردی– عربی بروز نموده ب...
[ 3 ] - اختلافات قومی - مذهبی و تأثیر آن بر شکل‌گیری و رشد رادیکالیسم در سوریه
چکیده اکنون قریب به پنج سال از آغاز بحران در کشور سوریه می‌گذرد و در تمام این سال‌ها نظریات و تئوری‌های مختلفی در خصوص علل وقوع بحران در این کشور مطرح شده است. یکی از این تئوری‌ها بحث وجود اختلافات و تعارضات گسترده قومی و مذهبی است که در قالب تعارضات درون گروهی شیعه - سنی و برون‌گروهی کردی – عربی بحث و بررسی شده است. پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه وجود اخت...
[ 4 ] - بررسی روابط سیاسی اقتصادی کردستان عراق با ترکیه و تاثیر آن بر سیاست خارجی ایران
روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق وترکیه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و ترکیه بر خلاف مواضع تند سال های نه چندان دور خود در قبال کردستان عراق در تلاش است تا به هر طریق ممکن نفوذ خود را در زمینه های مختلف در این منطقه افزایش دهد و البته این کشش و تمایل از سمت کردستان عراق به سمت ترکیه نیز به دلایل مختلف در سال های اخیر تقویت شده است. وجود مولفه های گوناگونی از قبیل داشتن مرزهای مشت...
[ 5 ] - بررسی روابط استراتژیک هند با اسرائیل و تاثیرآن بر جمهوری اسلامی ایران
درسال های اخیر با توجه به رشد وتوسعه روز افزون هند در زمینه های مختلف به خصوص مسائل اقتصادی و نظامی وباتوجه به موقعیت استراتژیک وحساس این کشور در منطقه جنوب آسیا و قرار داشتن در همجواری کشورهای چین وپاکستان وایران، این کشورمورد توجه بازیگران عرصه بین الملل بخصوص اسرائیل قرار گرفته است. اسرائیل با توجه به شرایط مساعد کشور هند درمنطقه در سال های اخیر تلاش زیادی کرده است تا به ...
[ 6 ] - بررسی تطبیقی توسعه سیاسی در عصر مشروطیت و نخستین دهه انقلاب اسلامی (67-57) با تأکید بر توزیع قدرت
در تاریخ معاصر ایران توسعه نیافتگی سیاسی با فراز و فرود همراه بوده است.گاهی به توسعه سیاسی نزدیک شده و زمانی دیگر از آن دور شده ایم. در باب توسعه نیافتگی سیاسی جامعه ایران دو رویکرد وجود دارد. رویکرد اول معطوف به عامل خارجی است که توسعه نیافتگی سیاسی را بر اساس نظریه استعمار و امپرپالیسم، توطئه و زیاده خواهی بیگانگان توضیح می دهد. رویکرد دوم معطوف به عامل داخلی است که ریشه توسعه نیافتگی سیاسی ر...
[ 7 ] - بررسی نقش جنبش اخوان‌المسلمین در بحران سوریه
از زمان آغاز بحران سوریه در سال 2011 تاکنون گروه‌های معارض مختلفی در این کشور در برابر حکومت مرکزی سوریه صف‌آرایی‌کرده‌اند؛ یکی از این گروه‌ها که از دیرینه تاریخ هم با حکومت علوی سوریه اختلاف‌هایی‌داشته، جنبش اخوان‌المسلمین این کشور است. وجود اختلاف‌های دیرینه میان جنبش سنی سلفی اخوان با دولت علوی اسد که اغلب هم برای تصاحب قدرت و حکومت بوده، بروز سه بحران اساسی در این کشور را باعث شده‌است؛ این...
[ 8 ] - تأثیر شیوه تربیتی استبدادی در خانواده ایرانی بر فرهنگ سیاسی در دوره پهلوی دوم
این مقاله به بررسی نقش شیوه تربیتی استبدادی در خانواده ایرانی بر شکل گیری فرهنگ سیاسی ایرانی می‌پردازد. روش تحقیق در این پژوهش، روانکاوی است بدین معنی که نقش عناصر ناخودآگاه در شکل گیری فرهنگ سیاسی ایرانی بیشتر مولفه‌های آگاهانه است. فرض اساسی پژوهش این است که روش تربیتی در خانواده ایرانی سلسله مراتبی است که با الزامات خاصی همچون تنبیه بدنی و روانی و اطاعت طلبی همراه است. این امر باعث می‌شود تا...
[ 9 ] - نقش مؤلفه‌های مختلف در جهت‌گیری فرهنگ سیاسی نخبگان پهلوی دوم
این مقاله به بررسی فرهنگ سیاسی نخبگان ایران در دوره پهلوی دوم و تأثیرپذیری آن از مؤلفه‌های مختلف می‌پردازد. فرضیه اصلی مقاله این است که فرهنگ سیاسی نخبگان ایران به عنوان یکی از دو بعد مهم فرهنگ سیاسی (بعد دیگر آن فرهنگ سیاسی توده‌ای است) دارای ویژگی‌هایی همچون بدبینی سیاسی، بی‌اعتمادی شخصی، احساس عدم امنیت آشکار است. این فرهنگ از دید این پژوهش تحت تأثیر شاخص‌هایی همچون عوامل ادارکی، مدیریتی و ا...
[ 10 ] - تبیین روابط استراتژیک چین و پاکستان
دولت های چین و پاکستان به عنوان دوکشور همسایه آسیایی بیش از شش دهه است که روابط مستحکم و استراتژیکی را در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، هسته ای، انرژی با یکدیگر برقرار کرده اند. این دو کشور دیدگاه ها و منافع مشترک امنیتی در حوزه جنوب آسیا دارند. در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال می باشیم که مهمترین عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر روابط استراتژیک چین و پاکستان چیست؟ و فرضیه مقاله ...
[ 11 ] - اختلافات قومی - مذهبی و تأثیر آن بر شکل‌گیری و رشد رادیکالیسم در سوریه
چکیده اکنون قریب به پنج سال از آغاز بحران در کشور سوریه می‌گذرد و در تمام این سال‌ها نظریات و تئوری‌های مختلفی در خصوص علل وقوع بحران در این کشور مطرح شده است. یکی از این تئوری‌ها بحث وجود اختلافات و تعارضات گسترده قومی و مذهبی است که در قالب تعارضات درون گروهی شیعه - سنی و برون‌گروهی کردی – عربی بحث و بررسی شده است. پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه وجود اخت...
[ 12 ] - بررسی روابط سیاسی اقتصادی کردستان عراق با ترکیه و تاثیر آن بر سیاست خارجی ایران
روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق وترکیه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و ترکیه بر خلاف مواضع تند سال های نه چندان دور خود در قبال کردستان عراق در تلاش است تا به هر طریق ممکن نفوذ خود را در زمینه های مختلف در این منطقه افزایش دهد و البته این کشش و تمایل از سمت کردستان عراق به سمت ترکیه نیز به دلایل مختلف در سال های اخیر تقویت شده است. وجود مولفه های گوناگونی از قبیل داشتن مرزهای مشت...
[ 13 ] - بررسی روابط استراتژیک هند با اسرائیل و تاثیرآن بر جمهوری اسلامی ایران
درسال های اخیر با توجه به رشد وتوسعه روز افزون هند در زمینه های مختلف به خصوص مسائل اقتصادی و نظامی وباتوجه به موقعیت استراتژیک وحساس این کشور در منطقه جنوب آسیا و قرار داشتن در همجواری کشورهای چین وپاکستان وایران، این کشورمورد توجه بازیگران عرصه بین الملل بخصوص اسرائیل قرار گرفته است. اسرائیل با توجه به شرایط مساعد کشور هند درمنطقه در سال های اخیر تلاش زیادی کرده است تا به ...
[ 14 ] - بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و قدرت نرم ایران
مقاله حاضر بدنبال بررسی رابطـه سـرمایه اجتماعی با قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. پرسش اساسی این است که: سرمایه اجتماعی چه رابطه‌ای با قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران دارد؟ و آیا نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران توانسته است از سرمایه اجتماعی برای افزایش قدرت نرم خود بهره برداری مناسب انجام دهد؟ روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه می‌باشد. در این پژوهش از تحلیل هم...
[ 15 ] - بررسی توسعه سیاسی در عصر مشروطه و دهه اول انقلاب اسلامی ( 57تا67)
توسعه نیافتگی سیاسی جامعه با پتانسیل های موجود یکی از مسائل اجتماعی– سیاسی جامعه ایران است. چرا که با وجود ظرفیت ها، پتانسیل ها و توانمندی های جامعه، کشور ما از روند مناسبی برای توسعه سیاسی برخوردار نبوده است. توسعه زمانی می تواند آثار مثبتی بر جامعه داشته باشد که پایدار و موزون باشد. جهت حصول به توسعه پایدار باید از همة ظرفیت ها و پتانسیل های جامعه به شکل مطلوب استفاده کرد تا روند، ساختار و کا...
[ 16 ] - امنیت و شناخت اولویت های آن در میان شهروندان استان کرمان
تضمین امنیت و پایداری شهری با عنایت به فزونی یافتن انتظارات نهادهای تصمیمگیرنده، اجرایی و کنشگران سطح خرد از قوای انتظامی، به همگونی کارکردهای این نهاد با نیازهای امنیتی هر جامعه همبسته است. بیشک، استان پهناور کرمان نیز از این قاعده مستثنا نیست. پژوهش حاضر، ابتدا ضمن توجه به شاخهی علم جامعهشناسی امنیت، در سطح مفهومی با برساختن مفاهیم امنیت وجودی، امنیت رفاهی و امنیت معنابخش، این مقولهها را...
[ 17 ] - جایگاه خرافه‌گرایی و خرافه‌ستیزی در فکر سیاسی ایران (با تاکید بر عصر قاجار)
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش و تاثیرات «خرافه»، در توسعه نیافتگی سیاسی دوره قاجار بود. در این راستا ارتباط فرهنگ خرافه‌گرا با توسعه نیافتگی دوره قاجار و تاثیر آن در فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش کیفی - علّی و مبتنی بر رویکرد تاریخی و جامعهشناسی بوده و نتایج نشان داد، در مجموع فرهنگ خرافه‌گرای قاجار با رویکردهای غیرعلمی، غیرعقلی و غیردینی جامعه ایران را به انحطاط کشانید و یا...
نویسندگان همکار