صدرالدّین طاهری

استادیار گروه باستان‌شناسی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

[ 1 ] - باژگونی مفهوم یک نماد (بررسی کهن‌الگوی مار در ایران و سرزمین‌های همجوار)

این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه‌های به‌جای مانده بر روی آثار هنری، بازنمایی کهن‌الگوی مار را در هنر ایران و سرزمین‌های همجوارش (میان‌رودان، مصر، هند و یونان باستان) از آغاز تا هزاره نخست پ.م پیگیری کند و در این راه با پژوهشی تطبیقی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و موزه‌ای، به پی‌جویی ارتباط میان این فرهنگ‌ها بپردازد. به نظر می‌رسد مفهوم بن‌مایه مار در ...

[ 2 ] - گونه شناسی و نمادشناسی زیورهای لرستان در دوران مفرغ و آهن

چکیده این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر زیورهای بازمانده از لرستان باستان، به گونه شناسی و نمادشناسی این هنر ارزشمند بپردازد. مهم­ترین اهداف این پژوهش، بررسی تکنیک­های­ ساخت و تزیین زیورهای لرستان و دسته بندی زیورهای لرستان برپایه شکل، جنس، کاربرد و نقشمایه­ها است. پژوهشگران، این دست ساخته­ها را حاصل هنر بومی منطقه می­دانند که در فرآیندی دراز و با درآمیختن تجربه محلی با هنر فرهنگ­های همجوار (آشو...

[ 3 ] - گـیــاه زنــدگـی در ایران، میانرودان و مصر باستان

چکیده این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه های به جای مانده بر روی آثار هنری، کهن الگوی گیاه زندگی را در هنر مردمان ایران، میانرودان و مصر باستان تا آغاز دوران هخامنشی (هنگامه یکی شدن این فرهنگ ها) پیگیری کند، و در این راه با گردآوری داده های اسنادی کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی تحلیلی و تطبیقی ارتباط میان این فرهنگ ها بپردازد. این نوشتار بر اساس هدف از گونه پژوهش ...

[ 4 ] - تحلیل نشانه‌شناختی شیوه‌های رمزگذاری در آثار «رنه مگریت»

در حوزه ارتباطات فرهنگی و اجتماعی، رمزگذاری و رمزگشایی از کلیدی‌ترین فرآیندها به‌شمار می‌آیند. این مقاله تلاش دارد دسته‌بندی چهاربخشی رمزگان‌های پیشنهادشده از سوی آرتور آسا برگر برای ارتباطات بصری را با شرح چند مثال بررسی نماید و سپس با رویکردی نشانه‌شناختی به تحلیل جایگاه این شیوه‌های رمزگذاری در آثار نقاشی رنه ماگریت هنرمند برجسته جنبش فراواقع‌گرایی بپردازد. این پژوهش یک موردکاوی نشانه‌شناختی...

[ 5 ] - تحلیل نشانه‌شناختی روایت اقلیت دوچندان در هنر لورنا سیمپسون

تأثیرگذارترین دیدگاه در زمینة فمنیسم سیاه، که جنسیت‏گرایی و نژادپرستی را هم‏پیوند می‏داند، نظریة نقطة اشتراک است. اقلیت دوچندان به شهروندانی گفته می‏شود که قربانی کاستی‏های برآمده از نقطة اشتراک‌اند. آثار تحلیل‏شده در این مقاله به برشی چهارساله از فعالیت هنری لورنا سیمپسون، یکی از روایت‏گران مهم هنری اقلیت دوچندان، تعلق دارند. این پژوهش یک موردکاوی نشانه‏شناختی با رویکرد تحلیلی‌ـ تفسیری و با هد...

[ 6 ] - بررسی ساختاری آثار گنجینه جیحون

این نوشتار تلاش دارد با بررسی آثار «گنجینه جیحون» به گونه‌شناسی این مجموعه و نشانه‌شناسی بن‌مایه‌های هنری آن بپردازد. مهم‌ترین اهداف این پژوهش بررسی فن‌آوری ساخت و تزیین آثار گنجینه جیحون، دسته‌بندی آن‌ها بر پایه کاربرد و پی‌جویی معنای اسطوره‌ای و کهن‌الگویی بن‌مایه‌های هنری آن است. پژوهشگران، این دست‌ساخته‌ها را حاصل هنر بومی ایران می‌دانند که از درآمیختن تجربه ساکنان فلات ایران با هنر فرهنگ‌‌...

[ 7 ] - واکاوی رویارویی دیالکتیکی پارادایم‌ها در تاریخ هنر غرب (از رنسانس تا آغاز دوران مدرن)

تاریخ زنجیره‌ای بدون گسست است که سیال از عصری به عصر دیگر گذر می‌کند. در این گذار پارادیم‌های غالب و نیز برآیند تلاش‌های هنری وابسته به آنها تغییر می‌کنند. هنر برآمده از این فرایند دیالکتیکی، همبستگی آشکاری با تحولات فلسفی، علمی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عصر در آستانه ظهور دارد. این پژوهش در پی بررسی رویارویی پارادایم‌ها در اندیشه غرب پس از رنسانس و پی‌جویی تاثیر این جدال بر شکل‌گیری مکتب‌های ه...

[ 8 ] - جایگاه اجتماعی زنان در تمدن باستانی شهر سوخته

برپایة اسناد باستان‏شناختی و انسان‏شناختی برخی از جوامع باستانی با ساختار مادرمحور اداره می‏شده‏اند. در میان تمدن‏های باستانی ایران، شهر سوخته به‏سبب انتشار مداوم نتایج کاوش‏های درازمدت و علمی مورد مطالعاتی مناسبی برای بررسی جایگاه اجتماعی زنان به‏شمار می‏رود. این نوشتار، پژوهشی تاریخی است که از دیدگاه ماهیت توصیفی‌ـ تحلیلی و از دیدگاه هدف بنیادی نظری به‏شمار می‏رود و داده‏های کیفی و کمی آن به ...

[ 9 ] - پی‏ جویی نشانه ‏های نوشتار زنانه در سه‏ خشتی‏ های کرمانجی

بومی‏سروده‏ها به‏ سبب بیرون ماندن از دایرة ادبیات فاخر و رسمی کمتر در حوزة مطالعات ادبی مورد پژوهش نظام‏مند قرار می‏گیرند. همچنین زنان اغلب به‏عنوان آفرینشگران اثر ادبی نادیده انگاشته شده‏اند و این کاستی جست‌وجوی فردیت زن در چارچوب گفتمان‏های ادبی را دشوار کرده است. بدین‏سبب، به سهم زنان در شکل‏دهی به مجموعه ادبیات کرمانجی نیز تاکنون پرداخته نشده است. این نوشتار یک موردکاوی در حوزة نقد ادبی فمن...

[ 10 ] - تحلیل اسطوره‌شناختی درام گاو اثر غلامحسین ساعدی، با تکیه بر جایگاه کهن‌الگویی گاو در اساطیر ایرانی

در اندیشة فرهنگ‌های جانمندانگار، جانور برگزیده، نمایندة نیرویی ازلی است که برای کفارة گناهان یا برکت‌بخشی باید قربانی گردد. گاه انسان برگزیده و جانور برگزیده در قربانگاه جانشین یکدیگر می‌گردند. این قربانیِ جانشین، در ادیان ابراهیمی اغلب شتر یا گوسفند است، اما نگاهی به انگاره‌های مرتبت با گاو در باورهای پیش از اسلام ایران، آشکار می‌سازد که قربانی برگزیده برای ایرانیان باستان گاو بوده است که در سی...

[ 11 ] - Barbara Kruger’s Usage of Visual Rhetoric to Encoding the Semiotic Message

Contemporary Combination of images and texts together is one of the approaches postmodern artists use to transfer the artistic message. Barbara Kruger, feminist conceptual artist, has created most of her collages with a combination of visual/literary signs. Her works have conveyed strong social messages about culture, power, identity and gender to a large audience. The main purpose of current a...

[ 12 ] - Typology of Natural Motifs of the Kurmanji Kilim

After a survey on one hundred and thirty samples of Kurmanji Kilims and extraction of their natural motifs, this study is trying to propose a typology of this motifs and characterize their methods of composition. The data reviewed in this article, have been gathered in a field and documentary research. The patterns of the Kurmanji Kilim can be categorized into four groups: 1. Natural motifs, 2....

[ 13 ] - A Survey on Intertextual and Intersemiotic Relations between the Sechischti Lyrics and the Kilims of the North Khorasan’s Kurmanj Nomads

Diverse artistic media in a nomadic community, despite their differences, represent the familiar traditions and beliefs of their creators. Text is a dynamic site in which relational processes and practices are the focus of analysis instead of static structures and products. Every text is an intertext that borrows, knowingly or not, from the immense archive of previous culture. Intersemiotic tra...