تجربه ی دینی حافظ شیرازی بر اساس نظریه ی گلاک و استارک   علی اکبر باقری خلیلی*          سهراب قهّارپورگتابی**  دانشگاه مازندران چکیده چالش های دین در دنیای مدرن و دفاع به ویژه جامعه شناسان از کارکردها اجتماعی دین، موجب شد تا جامعه شناسی دین در حوزه ی پژوهش های دینی شکل گیرد و پژوهش گران این حوزه را بر آن دارد تا راه کارهایی برای عملیاتی و اجرایی کردن دین، ارائه نمایند و کارکردهای آن را در ...

موسی صدر یکی از بارزترین اندیشمندان و مصلحان مسلمان معاصر است که با رویکرد الهیاتی خود مسائل و معضلات اجتماعی را شناسایی کرده و در پی حل آن برآمده ­است. حضور این اندیشمند به طور هم زمان در دو حوزه نظر و عمل ، ضرورت بررسی و مطالعه آثار و اندیشه و نحوه عمل وی را دوچندان کرده است. این رساله با توجه به ادبیات موجود در موضوع الهیات اجتماعی ، و مطالعه آثار و اسناد برجای مانده از صدر، با استفاده از رو...

رابطۀ فرهنگ دینی و فنّاوری، از جمله موضوعاتی است که برای تحقق جنبش نرم‌افزاری، نهضت تولید علم، معرفی سبک زندگی اسلامی و در نهایت، تمدن‌سازی ضرورت ویژه‌ای ‌دارد. این مسئله که متأسفانه تاکنون ابعاد و زوایای آن به طور دقیق بررسی نشده است، مستلزم دانستن مبانی و پیش‌فرض‌های فنّاوری از یک سو و همچنین آثار، لوازم و پیامدهای آن از دیگر سو و سپس نقد دینی هر کدام است.هدف: هدف این مقاله با توجه به محدودیتی ...

چگونگی و میزان تأثیر دین در هر جامعه ای از یک سو به تعریف و نقش دین در زندگی افراد و از سوی دیگر به شرایط اجتماعی-فرهنگی آن جامعه بستگی دارد. در واقع می توان دین را هم امری فردی دانست که در باورهای افراد ریشه دوانیده و هم موضوعی اجتماعی قلمداد کرد که در هنجارها و ارزش های موجود در کنش های اجتماعی تبلور یافته است. لذا می توان استدلال کرد که تغییرات اجتماعی جوامع، نظیر نوسازی، بسط و گسترش تجدد، ج...

این پژوهش تلاشی است برای به‌دست دادن توصیفی نظام‌مند از وضعیت کنونی دین‌داری جوانان در شهر تهران. توصیف وضعیت کنونی برمبنای فراتحلیل نتایج 15 تحقیق متأخر درباره‌ی ابعاد مختلف دین‌داری جوانان تنظیم شده است؛ بدین‌ترتیب که نتایج کمّی به‌دست آمده از ترکیب این 15 تحقیق، با تکیه بر مفاهیم و گزاره‌هایی که از نظریات مطرح در مطالعات ‌فرهنگی استخراج‌ شده‌اند، بازخوانی شده و از نو سازماندهی گردیده‌اند. با ...

با توجّه به کاهش قدرت، و رواج و حضور روز افزون دین در دنیای امروزی، و به دنبال آن با بروز چالش‏ها و مباحثی میان دین و مدرنیته، جامعه‏شناسان وروان‏شناسان به دفاع از کاردکردهای دین و دینداری و آثار معنوی و تربیتی دین پرداختند، که سبب شکل‏گیری دانش‏های جدیدی، نظیر جامعه‏شناسی دین و روان‏شناسی دین در حوزه‏ی دین پژوهی شد. دانشمندان این دو حوزه کوشیدند تا نظریه‏ها و راه حل‏هایی برای پیشبرد اهداف دین، ...

بدعت حکمی است که به دین افزوده و یا از آن کاسته شود، بدون اینکه مستندی از کتاب یا سنّت داشته باشد. خداوند متعال دین خود را کامل و بی هیچ گونه کاستی به آدمیان هدیّه فرموده است و جایی برای افزودن یا کاستن در آن نگذاشته است و اعلام فرموده که دین خالص تنها از آنِ خداست و تنها همان را می پذیرد. با این همه، همواره کسانی بوده اند که آگاهانه یا ناآگاهانه آنچه را در دین نبوده است، به آن نسبت داده اند و در ...

تفویض دین از ناحیة خداوند به رسول مکرم اسلام (ص) (و در پی آن تفویض پیامبر به ائمة معصوم (ع)) در روایات متعدد شیعی با اسناد صحیح نقل شده که یکی از ابعاد آن تشریع احکام است. اهل سنت نیز بر اساس نصوص خود بدون آن که نام تفویض دین را به کار ببرند به تشریع بخشی از احکام توسط پیامبر خدا (ص) اذعان دارند. تفویض دین از شؤون ولایت رسول خدا (ص) در دو ناحیة ولایت در حاکمیت مطلق اجرایی و ولایت در تبیین وحی ق...

بازسازی و احیای تفکر دینی یکی از مقوله هایی است که از گذشته های دور مطمح نظر احیاگران دینی بوده است. احیاگری دینی امری به واقع شریف و ضروری است؛ زیرا در پی صیانت از دین و دین داری در جوامع دینی است. احیاگران در پی رفع چالش ها و موانعی هستند که رشد و بالندگی دین را به مخاطره می اندازند. آن ها حفظ و بازسازی تفکر دینی را در مقاطعی که دچار آسیب ها و تحریف هایی شده است، بر عهده دارند. احیاگری دینی ی...

امروزه داشتن رسانه‌ای در چهارچوب دین یکی از دغدغه‌های مهم متفکران حوزه رسانه است. از سوی دیگر رسانه امری پیچیده است؛ زیرا ابعاد و لایه‌های کاملاً مستحدثه در رسانه وجود دارد که با داشتن یک ذهنیت سطحی و هنجاری صرف از دین نمی‌توان به نظریه‌ای دینی مطلوب شارع در این عرصه دست یافت و از جهتی نداشتن نظریه کلامی نسبت به رسانه باعث می‌شود پرداختن به فقه رسانه، به امری سطحی و سلیقه‌ای تبدیل شود؛ بنابراین ...