روایات حماسی ما براثر تعدد آثار مشحون به اسامی بسیاری از پهلوانان است که حتی شماره کردن آنها نیز کاری بس دشوار است و تحقیق درباره یک یک آنها نیازمند کتابی خاص است از اینروی نگارنده در این پژوهش قصد تحقیق در باب تمام این پهلوانان را ندارد وتنها برآن است که به شخصیت مشهورترین پهلوان حماسه ایران یعنی رستم زال بپردازد و پیشینه او و خاندانش را مورد مطالعه و بررسی همه جانبه قراردهد.پهلوانان ایران درم...

توصیف از آرایه های کلام و از جمله عوامل برجسته زیبایی آن محسوب می شود که همواره از دید شاعران و نویسندگان دور نمانده است و هر یک از آنان در ادوار مختلف ادب فارسی، آثار خویش را با صفاتی زیبا آراسته اند تا آن چه بر خوانندگان عرضه می کنند لذت درک زیبایی را برایشان ملموس تر کند. فردوسی به عنوان بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران و خواجو به عنوان یکی از شاعران سرآمد قرن هشتم به شیوه خاص خود به این ام...

زرین‌قبا‌نامه یکی از منظومه‌های عصر صفوی است که از ساختار روایی- نقالی عصر صفویه متأثر است و یکی از ویژگی‏های آن محوریت شخصیت سلیمان نبی (ع) است. مسئله پژوهش، رابطه ساختار نقالی-روایی منظومه زرین‏قبانامه و ظرفیت‏های نمایشی این اثر است که به‏ویژه در شخصیت‏پردازی حضرت سلیمان (ع) با انسجام بیشتری خود را نشان داده است. بنابراین پرسش تحقیق این است که چه ظرفیت‏های نمایشی‏ای در شخصیت و شخصیت‏پردازی سل...

شرح شاعرانه از پهلوانیهای قهرمانان اساطیری در راه حفظ کیان ملت و در قالب داستانهای جذاب و اوزانی دلنشین ومتنوع‘شعر حماسی نامیده می شود. هرچند که ادبیات عربی با شعر حماسی به معنی اخصّ آن آشنایی نداشت ‘در عصر حاضر وبنا به دلایل گوناگون ‘ ادبیات حماسی در میان ادبای عرب مطرح شد و درآثار شعرای حماسه سرا نظیر احمد محرم ظهوریافت . از سوی دیگر خصائص شعر حماسی به زیباترین شکل درآثار فوزی معلوف(سراینده حم...

فرضیّه ی اصلی این جستار، اثبات تمایز و تفاوت موجود میان گونه ی عشق حماسی و غنایی بوده، موضوعی که تا کنون نه در ایران پژوهشی پیرامون آن انجام یافته و نه حتّی پژوهندگان چنین تمایزی را در تحقیقات خود مدّ نظر داشته اند. اکثر قریب به اتّفاق تحقیقات هم، پیوسته با دریافتی که از گونه ی عشق مطرح در متون غنایی داشته، بنمایه ی عشق و پیوند را در متون حماسی بررسیده اند. به دلیل فقر پژوهشی موجود در همین بستر، گا...

تاکنون پیرامون شخیصت افراسیاب ـ سردار نام‌دار تورانی ـ که در آثار حماسی این سرزمین در جرگة پراهمیت‌ترین شخصیت‌های اهریمنی بشمار می‌رود، سخن بسیار رفته است. این پژوهش تلاش دارد تا ضمن بررسی آثار مذهبی کهن، متون میانه و متون دوره اسلامی براساس ترتیب تاریخی به ریشه‌یابی اسطوره‌ای این شخصیت دست یابد و حدس دانش‌مند فرانسوی benevenist را که گفته بود افراسیاب احتمالاً تالی دیو خشک‌سالی (اپه‌ئوشا) است،...

ادبیات حماسی یکی از گسترده ترین حوزه های ادبیات فارسی محسوب می شود. آثار بسیار ارزنده و گرانقدری در این حوزه آفریده شده اند و به جرات می توان گفت یکی از بخش های قوی و موفق ادبیات فارسی همین ادبیات حماسی است. موفقیت این نوع از انواع ادبی از آن روست که اثاری چون شاهنامه فردوسی سرسلسه و راه مبین حماسی سرایی ملی میهنی در ایران در برهه ای به علل مختلف دچار رکورد شد، اما با ورود دین مبین اسلام جلوه ی...

در پژوهش های پیشین، کاوش درباره مضمون عیاری و آموزه های جوانمردی و جریان ها و شاخه های این آیین اجتماعی-سیاسی عموماً بر اثر غلبه گرایش و نگاه نخبه گرای محققان و محوریت و جایگاه ویژۀ قرآن کریم و متون دینی، بیشتر معطوف به متون عرفانی منثور و گاه منظوم بوده است. روشنگری و بازنمایی ارتباط تنگاتنگ و کهن عیاری و جوانمردی با متون حماسی و نمایاندن آموزه های تعلیمی- القایی این جمعیت اخلاقی می تواند گامی ...