جمهوری اسلامی ایران و پست- مدرنیسم دکتر محمدجواد جاوید چکیده: در نگاه اول بررسی روابط پست- مدرنیسم و جمهوری اسلامی رابطۀ غریب و دست نیافتنی تلقی می شود. اما بازخوانی روابط دین و مدرنیسم به مثابه دو عنصر مؤثر در طرز تلقی ما از یک جامعۀ پست- مدرن، این امکان را به ما داده است تا دست کم مدعی نوعی عموم و خصوص من وجه در تحلیل روابط و تبیین تعامل جمهوری اسلامی در ایران و پست- مدرنیته موجود در غ...

میزان اختیارات زمامداران در امور دنیوی و اخروی، و قلمرو و ضریب نفوذ دین و عالمان دینی در امور سیاسی، از جمله مسائل مهمی بوده است که در طول تاریخ اندیشه و عمل سیاسی، باعث دوری، نزدیکی و درهم تنیدگی دین و سیاست در عرصه عمل و نظر شده است. این مقاله با بهره گیری از هرمنوتیک چندسویه به بررسی و مقایسه افکار ابن رشد و آکوئیناس، به عنوان دو فیلسوف مشائیِ داعیه دار تلفیق دین و فلسفه، در پی آن برآمده که د...

چکیده پژوهش کنونی با تمرکز بر چگونگی و چیستی گفتمان محوری جهان عرب این فرضیه را طرح می کند که وحدت عربی یا اتحاد اعراب در چهارچوب یک واحد سیاسی و سرزمینی، گفتمان محوری، و آرمانی اعراب در یک و نیم قرن اخیر بوده است. با این همه، دگرگونی های بین المللی و داخلی تحقق چنین آرمانی را با دشواری روبه رو کرده و بروز مشکلات سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی داخلی جهان عرب را در سال های دهه 1980 دچار سردرگمی و چند...

بر خلاف ادعای برخی از نظریه پردازان که پدید آمدن سکولاریسم را معلول دانش های نوین بشر و دستاوردهای آن در زمینه شناخت طبیعت و رشد تکنولوژی جلوه می دهند، علت اصلی شکل گیری سکولاریسم را باید در فلسفه الهیات و آموزه های مسیحیت، و همچنین اخلاق و سیاست حاکم بر کلیسا جستجو کرد. نقاط ضعف آیین مسیحیت، از جمله فقدان قانون حکومتی، و رواج عقاید مخالف عقل مانند تثلیث و گناه ذاتی، معتقدان به مسیحیت را به این...

نوشتار حاضر با توجه به ماهیت حکومت در آموزه های قرآنی و روایی، تفاوت حکومت در دین اسلام و جوامع ادیان دیگر و نیز مولفه های اصلی حکومت در اسلام و غرب را تجزیه و تحلیل می کند. نویسنده ویژگی های حکومت اسلامی از جمله خدامحوری و محوریت توحید در ارکان حکومت اسلامی را بازگفته و با ویژگی های حکومت در غرب، مانند سکولاریسم، امانیسم و لیبرالیسم مقایسه کرده است. وی همچنین ضمن مقایسه اهداف حکومت در اسلام و ...

چکیده حوزه انقلابی از جمله مباحثی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید خاص داشتند. بیانات ایشان نشان می‌دهد که حوزه، مادر و ایجادکننده انقلاب بوده است؛ لذا انقلابی‌گری یک تفکر است و انقلابی‌گری حوزه‌ها به بعد از انقلاب محدود نمی‌شود؛ اما به دلیل پررنگ‌بودن و اهمیت نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر، از فعالیت‌های انقلابی حوزه‌های علمیه در دوره‌های قبل از رژیم پهلوی و قبل از...

مفهوم وحدت اسلامی، در تاریخ معاصر از شبه‌قارۀ هند برخاست و در نهایت، از طریق سید جمال در جهان اسلام گسترش یافت. این مفهوم همواره در چارچوب دوگانۀ مفهومی فرقه‌گرایی و سکولاریسم مورد خوانش و توجه قرار گرفته است. همین مسئله سبب شده که این مفهوم درست عکس کارکرد خود که ایجاد وحدت در بین فرق اسلامی برای غلبه بر عقب‌ماندگی ناشی از استعمار و استبداد است، عمل کند. در این مقاله سعی بر آن است که زمینه‌های...

این مقاله به بررسی تأثیر مدرنیته بر جایگاه علم و دین در زندگی اجتماعی بشر می پردازد. در چهارچوب تحول پارادایمی که با ظهور تفکر و زندگی مدرن اتفاق افتاد، عقل انسان به معتبرترین منبع شناخت و امنیت و رفاه انسان به مهم ترین آرمان شناخت تبدیل شد. در معرفت شناسی مدرنیته، تجربه و تبیین منطقی ارتباط میان متغیرها در رسیدن به یک شناخت معتبر نقش اساسی دارند. به علاوه، علم گرایی مدرنیته، اساساً، در خدمت نیا...

نظریه انتخاب عقلانی، نظریه ای است که برخی از صاحب­نظران متقدم، به ویژه اقتصاددانان کلاسیک و مردم­شناسان­ اقتصادی و اجتماعی، به آن توجه ویژه داشته اند و صورت خام ایده انتخاب عقلانی را برخی از آنها پردازش کرده اند. تبیین رفتارهای دینی مردم در دنیای مدرن بر مبنای تبیین­های نظریه دنیوی ­شدن اهمیت قابل توجهی در جامعه­شناسی دین داشت. اما این نظریه به علت پاره­ای کاستی­ها نمی­تواند تبیین جامع و کاملی ...

چکیده از اوایل قرن بیستم، پژوهش در خصوص نظریه های یادگیری، ادراک، رشد شناختی، هوش، انگیزش و... آغاز شد. پژوهشگران غربی اثبات گرایی را مبنای معرفت شناختی و روش شناختی پژوهش های خود، در حوزه ی روان شناسی و علوم تربیتی قرار دادند. پیش فرض های جدید این پژوهشگران درباره ی ماهیت انسان، به ارایه ی تصویری نارسا از رفتار و منش انسان انجامید. مقاله ی حاضر ضمن تشریح مشکل یاد شده در چند نظریه ی مطرح در ح...