واژه هرمنوتیک را در لغت به معنای علم تفسیر و تأویل مطرح کرده اند. این واژه به دو بخش هرمنوتیک فلسفی و هرمنوتیک روشی تقسیم شده، همچنین اصطلاح هرمنوتیک در یک تقسیم دیگر با دو گرایش مفسر محور و مؤلف محور مطرح شده است. شایان ذکر است که در این حوزه چند مسئله قابل توجه وجود دارد: آیا می توان بین قرآن و هرمنوتیک رابطه ای برقرار کرد؟ آیا این رابطه معرفت روش جدیدی به ما می دهد؟ آیا می توان به تفسیر صحیح...

یکی از مسائل مهم و ضروری در تفسیر قرآن کریم، شناخت قواعد تفسیری و کار بست آن در تفسیر است، قواعد تفسیر قوانین کلی است که وسیله ی استنباط از آیات قرآن کریم قرار می گیرد و رعایت این قواعد باعث کاهش خطاهای تفسیری می شود و مفسر را در درک و فهم آیات و کشف مراد و مقاصد الهی یاری می رسانند، مسئله قواعد تفسیری از صدر اسلام مطرح بوده مانند قاعده ارجاع متشابهات به محکمات و در طول تاریخ تفسیر قرآن مورد تو...

چکیده علم و دین هر دو گزاره‎هایی در باب طبیعت دارند. دانشمندان علوم طبیعی ادعا می‎کنند که کشف و شناخت قوانین طبیعت بر عهدۀ علم است، در حالی که عالمان دین از حقانیت بلامنازع گزاره‎های دینی دربارۀ طبیعت دفاع می‎کنند. این امر موجب طرح مسئلۀ نزاع علم و دین شده ‎است که هم در میان دانشمندان و هم در میان عالمان دین بازتاب یافته ‎است و هر کس که دغدغه‎ای در این باب داشته ‎است، کوشیده ‎است پاسخی درخور بر...

 دیدگاه‌هاى گوناگون درباره تأویل در قرآن و ارتباط آن با ظاهر و باطن و محکم و متشابه مورد بررسى قرار گرفته است. تأویل‌پذیرى کتب آسمانى از مباحث پیشینه‌دار در حوزه دینى است و باور به آن همگانى مى‌باشد، مفسّران همیشه با اعتقاد به حکایت متن از واقعیت، تأویل را مورد توجه قرار مى‌دادند ولى پوزیتیویسم و نظریه تحلیل زبانى براساس نظریه "تحقیق‌پذیرى" حکایت‌گرى گزاره‌هاى دینى را از واقعیت‌ها، مورد تردید قر...

با در نظر گرفتن معناهایی که اهل لغت و مفسرین از معنای تأویل و تفسیر عرفانی ارائه داده اند و همچنین با نگاه اجمالی به چگونگی روند شکل گیری زبان استعاری در تفسیر آیات قرآن، به معرفی تفسیر کشف الأسرار و عقاید کلامی و فقهی نویسنده آن پرداخته ایم و با توجه به نوبت سوم تفسیر او که تأویلات را در برگرفته و مطابق با بر داشتهای صوفیانه و ذوقی ای وی از آیات مربوط به زندگی پیامبران است، به گزارش تأویلات می...

مثنوی به عنوان یکی از مهم ترین آثار عرفانی منظوم زبان فارسی از جنبه های مختلف شایست? بررسی است. مولانا در مثنوی بسیار از آیات قرآن بهره گرفته است و یکی از شگردهای مهمّ مولانا در برخورد با آیات قرآن کریم تأویل و تفسیر ذوقی و عاشقان? آن هاست. تأویل در فرهنگ اسلامی و به خصوص در ادب عرفانی، اصطلاحی معروف است که تحت عنوان تفسیر باطنی و یا از ظاهر به باطن رفتن به کار برده می شود. اصولاً اعتقاد به باطن ...

چکیده علم و دین هر دو گزاره‎هایی در باب طبیعت دارند. دانشمندان علوم طبیعی ادعا می‎کنند که کشف و شناخت قوانین طبیعت بر عهدۀ علم است، در حالی که عالمان دین از حقانیت بلامنازع گزاره‎های دینی دربارۀ طبیعت دفاع می‎کنند. این امر موجب طرح مسئلۀ نزاع علم و دین شده ‎است که هم در میان دانشمندان و هم در میان عالمان دین بازتاب یافته ‎است و هر کس که دغدغه‎ای در این باب داشته ‎است، کوشیده ‎است پاسخی درخور بر...

این متن در پی بررسى و نقد دیدگاه علامه طباطبایى درباره "تأویل" است.  نویسنده پس از توضیح معنى لغوى تأویل، موارد استعمال چهارگانه آن را در قرآن و کلام سلف برمى‌شمارد که عبارتند از: توجیه متشابه، تعبیر رؤیا، عاقبت امر و سرانجام کار و برداشت همه‌جانبه از آیه و بر این باور است که تمام آیات داراى تأویل به معنى اخیر است که از آن تعبیر به "بطن" نیز شده است سپس به صورت عملى تأویل چند آیه را مطرح مى‌کن...