ژئوپلیتیک به عنوان دانشی که ضلع سیاسی علم جغرافیا را تشکیل می‌دهد، در طول دوره‌های مختلف از مناظر و دیدگاه‌های مختلف بدان نگریسته شده است. از ژئوپلیتیک سنتی و نظریه‌های فردریک راتزل، هوفر و مکیندر، ماهان، اسپایکمن گرفته تا نظریه‌های کوهن و لاکوست و نهایتاً ژئوپلیتیک انتقادی و پست مدرن، هر کدام براساس اهداف و نحوه‌ی جهان‌بینی و تصورات خود، تأویلی خاص ارائه داده‌اند. اما آنچه باید مدّ نظر هر ژئوپلی...

درحالی‌که ژئوپلیتیک از علوم سیاسی بر آمده و پیدایش جغرافیای سیاسی را بنا نهاده است، گاه دیده می‌شود که علمی مستقل از هر دو دانش جغرافیای سیاسی و علوم سیاسی فرض می‌شود. یک بررسی اتیمولوژیک ثابت می‌کند که این دو توأم‌اند و با افول ژئوپلیتیک در فردای جنگ جهانی دوم بود که دوران فراز جغرافیای سیاسی آغاز شد. به گفتۀ دیگر، شایان توجه است که مباحث ژئوپلیتیکی به‌صورتی پراکنده در وادی مباحث علوم سیاسی سر...

در شماره دوم مجله سپهر جغرافیا را به زبان ساده تعریف کردیم و گفتیم که جغرافیا علمی است که تفاوت های مشهود در سطح زمین را بررسی می­ کند و فایده آن این است که انسان از مشاهده تفاوت ها برای مقاصد مختلف خود پند می­ گیرد. در این شماره یک مرحله جلوتر رفته می­ گوییم که عامل ایجاد این تفاوت ها یا زمین (و در واقع خود طبیعت) است یا انسان که روی زمین زندگی می­ کند، در اینکه در ایجاد این تفاوت ها زمی...

هدف : بررسی تاثیر روش یادگیری مشارکتی بر پرورش خلاقیت دانش‌آموزان دختر سال دوم متوسطه شهر ری در درس جغرافیا بود. روش پژوهش: شبه آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر سال دوم متوسطه رشته علوم انسانی شهرستان شهر ری بودند که از این میان به شیوه نمونه‌گیری هدفمند 27 نفر از دانش‌آموزان دختر سال دوم متوسطه رشته علوم انسانی یکی از دبیرستان ها انتخاب شدند. ابزارجمع آوری داده‌ها در این پژوهش ...

در گذشته، شکل و ترکیب حجمی فضاهای معماری و همچنین عناصر آن به‎صورت چشم‎گیری تحت‌تأثیر عوامل و پدیده‌های جغرافیایی و محیط طبیعی شکل می‌گرفتند و در مواردی نیز پدیده‌های فرهنگی، به‌ویژه درمورد بناها و فضاهای آیینی، نقش مؤثری در شکل‌گیری فضاها و عناصر معماری داشتند. این پژوهش همزمان به نقش جغرافیا و فرهنگ در شکل بام توجه دارد. این پژوهش تلاش دارد که نقش جغرافیا و پدیده‎های فرهنگی در شکل‎گیری فضاهای...

این پژوهش با هدف ارزیابی و کارآیی مدل‌های EPM و MPSIAC در برآورد رسوب، حوضة آبریز رضی که با توپوگرافی کمپلکس و تنوّع شرایط اقلیمی، سنگ مادر و پوشش گیاهی به عنوان منطقة مورد مطالعه انتخاب شده است. بخشی از داده‌های مورد نیاز مدل‌ها از طریق مطالعات آزمایشگاهی، صحرایی و بخش دیگر نتایج (نقشه و گزارش‌های) مطالعة جامع از منطقه که قبلاً به عمل آمده، تأمین شده بود. نقشه‎ها به وسیلة میز رقومی‎ساز و سایر دا...

رشد و توسعة هر جامعه و بخش­های آن مرهون برنامـه­ریـزی، بررسی مسـائل و چالش­های موجود و ارائـة راهکار برای رفع نیازهای جدیدی است که در اثر تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فناوری ایجاد می‌شود. در این میان، نظام‌های آموزشی به ویژه آموزش عالی، نیز برای حفظ بقا و دستیابی سریع و آسان به اهداف خود، نیازمند بررسی وضعیت موجود و شناسایی چالش­های احتمالی است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه­بندی مهم‌ترین چالش­ه...

در شماره پیش سپهر بحث ما بر سر حرکات زمین بود، ولی به مناسبت، کمی از اصل مطلب دور افتادیم و مطالبی کوتاه درباره عالم شمسی بیان کردیم، که دانستن آنها برای هر علاقه­ مند به جغرافیا لازم به نظر می ­رسید.  در این شماره مطلب خود را درباره حرکات زمین دنبال می­ کنیم، زمین ما دارای دو حرکت مشخص است یکی وضعی و دیگری انتقالی.