بومی سرود به اشعاری گفته می شودکه شاعران محلّی با استفاده از فرهنگ، وازگان و درون مایه هایبومی منطقۀ خود آن را می سرایند. این ترانه ها در ادبیات شفاهی اهمیّت ویژه ای دارند؛ زیرا ما را با مفاهیم و اندیشه های متعالی آنان آشنا می سازند. بومی سرودها در حوزۀجغرافیای فرهنگی ایران بزرگ تنوع و گوناگونی فراوانی دارند. امیری، تبری، طالبا، نجما، کتولی، حقانی، سوت خوانی ، شرفشاهی، چهاردانه، کیلالی و لاک...

به باور بسیاری از ادیبان و فولکلورشناسانی که در زمینۀ مشترکات ژانرهای نثر شفاهی و ادبیات به تحقیق مشغول‌اند، اسطوره نطفۀ معنوی نثر شفاهی و عامل پیدایش انواع ادبی است. برخی نیز این موضوع را براساس شباهت تیپولوژی و عوض شدن نقش‌های اساطیری تحلیل کرده‌اند؛ مثلاً به باور پراپ، افسانه‌ها از اسطوره‌ها مواد زیاد گرفته‌اند؛ اما این بدان معنا نیست که اسطوره‌ها و افسانه‌ها یک چیزند. در این مقاله، تفاوت‌ها ...

ادبیات شفاهی سرزمین کهگیلویه و بویراحمد بسیار غنی است. یکی از ترانه های آن شَروه نام دارد که زنان (و اخیراً مردان) با آوازی حزن آلود آن را می خوانند. حزن موجود در این شعار شیرین و ملایم و مطبوع است و انسان را به تعمق وا می­دارد. موضوع شروه ها بیشتر بیان غربت، غم و اندوه، رشادت و حماسه، یاد جوانی و شکایت از روزگار است که به شکل های مختلف نمود پیدا می کند؛ گاهی به صورت دو بیت، گاهی چند مصراع و نیم ...

در ضرب­المثل­ها نکات بی­شماری نهفته­است که از ورای آنها می­توان به برخی ویژگی­های قومی هر دیار دست یافت. بسیاری از ضرب­المثل­های ایرانی مکتوب نشده و به­صورت شفاهی سینه به سینه منتقل می­شوند. در این مقاله سعی شده شماری از این دست ضرب­المثل­ها، متعلق به حوزۀ اجتماعی شیراز قدیم، جمع­آوری و مفهوم شناسی شوند. روش تحقیق به دو شیوۀ میدانی و کتابخانه­ای بوده­است. ابتدا برپایۀ مصاحبۀ حضوری از تعدادی کهن...

در ادبیات معاصر تاجیک آثاری که براساس روایت و اساطیر نوشته شده‌اند، بسیار دچار آمده‌اند و نویسندگان زیادی به خلق آثار براساس روایت‌ها و افسانه‌های قدیمی خلق تاجیک پرداخته‌اند؛ لیکن از همه بیشتر م. میرشکر اساطیر و روایات و افسانه‌های خلقی را برای ترغیب سنت‌های عالی اخلاقی، اجتماعی و سیاسی، وطن‌پروری و انسان‌دوستی، و اتحاد و یگانگی استفاده کرده است و داستان قشلاق طلایی گواه روشنی بر این ...

بوانات یکی از مناطق خوش آب و هوای استان فارس دارای فرهنگی غنی است که، با شناخت فرهنگ آن علاوه بر حفظ و پاسداریش، به مردم آن منطقه بها وارزش داده شده و آنان نیز در حفظ و اجرای آداب و رسوم خود تشویق می شوند. از آنجا که شرط اساسی توفیق در جمع آوری ادبیات شفاهی،دانستن زبان و آشنا بودن با مردم آن محل است. این پایان نامه تحقیقی بر فولکلور و ادبیات شفاهی مردم بوانات است که نتیجه ی گفتگو با سال خورد...

فولکلور آینۀ روزگار است و هر حادثۀ نیک و بد بدون میل و خواهش ما در آن تجسم می‌یابد. از گذشته میان فولکلور، یعنی همان ادبیات شفاهی، با ادبیات خطی دادوستد و ارتباط متقابل وجود داشته است و هردوی آن‌ها مکمل یکدیگر بوده‌اند؛ به‌طوری ‌که ضرب‌المثل‌ها و ایجادیات شفاهی مردمی در شکل‌گیری ادبیات خطی عاملی مهمی محسوب می‌شده است. حاجی‌حسین ختلانی ازجمله ادیبان و شاعرانی بوده که اثر‌های فولکلور را در اشعار ...

افسانه‌های سمرقند و ترانه‌های سمرقند دو مجموعة فولکلوری هستند که در شناخت ثروت سرزمین باستانی آریایی سمرقند نقش نمایان دارند و فولکلورشناس مشهور تاجیک، شادروان دکتر بهرام شیرمحمد‌اف، آن‌ها را تهیه کرده است. در افسانه‌های سمرقند نثر شفاهی مردم سمرقند باستانی گرد‌آوری شده است. این مجموعه در سه بخش شامل افسانه، نقل و روایت، و لطیفه مرتب شده است که هر بخش نیز فصل‌های جداگ...

چکیده بررسی اسطوره شناختی موجودات وهمی در یکی از معروفترین داستانهای عامیانة فارسی هدف اصلی این مقاله است. چون به کارگیری نقد اسطوره ای برای داستانهای عامیانه از سوی برخی صاحب نظران بی اعتبار و نامناسب دانسته شده است، در ابتدای مقاله تلاش می شود با طرح تئوری های معروف در هر حوزه و با گشودن محتوای تعاریف مرتبط با افسانه و اسطوره رابطۀ متقابل معنایی و ریشه های مشترک هریک بازشناسی شود. همچنین چون ...

در این مقاله، سروده­هایی متعلق به خانوادة ادبیات شفاهی ایران از منظر برون­متنی و درون­متنی معرفی می­شود. سه­خشتی­های کرمانجی، سروده­هایی سه‌مصراعی‌اند که سابقة آنها به ادبیات دورة پیشااسلامی می­رسد اما هنوز در شاخة ادبیات شفاهی منطقة خراسان سروده و خوانده می­شوند. در زبان کرمانجی، سه­خشتی­ها را عمدتاً به آواز می‌خوانند و همین امر سبب افزودن پاره­هایی بر اصل سه مصراع می­شود. این پاره­ها بیشتر کار...