تطور مفهوم امامت یکی از چالش برانگیزترین مباحث کلامی میان متکلمان، فقها و علمای شیعی است. در این پژوهش برآنیم ضمن بهره گیری از اسناد تاریخی و دوری از اختلافات پرتنش و توام با تعصب کلامی، با رویکردی تاریخی و روشمند تغییرات مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق به صورت تحلیلی بررسی کنیم. با دقت در سیر تاریخی نحوه تشکیل و تکمیل نظام امامت در میان شیعیان زیدی، شیعیان امامی و غلات پرسش های فراوانی به...

این مقاله با اشارهای گذرا به پیشینه تاریخی شهر قم به چگونگیپیدایش شیعه و گسترش آن در این منطقه جغرافیایی ایران میپردازدو درصدد یافتن پاسخی برای این سؤا ل است که چرا قم پس ازپذیرش اسلام به عنوان یک شهر شیعی مطرح شد و مذهب تشیع رادر حالی پذیرفت که سایر نقاط ایران هنوز در تردید پذیرش اسلام یاباقی ماندن بر آیین آبا و اجدادی خود بودند . عوامل تأثیرگذار برپذیرش تشیع و گسترش آن در قم کداماند؟نتایج برر...

چکیده عباسیان از سال 132 ق. تا 656 ق. زمام خلافت جهان اسلام را بدست گرفتند. آنان با شعار طرفداری از اهل بیت علیهم السلام و یادآوری ظلم امویان نسبت به آنان، توانستند مردم را به خلافت فرد نامعلومی از خاندان پیامبر (ص)، دعوت کنند. آنان با دعوت سرّی خود که کاملاً حساب شده و محتاطانه بود، سرانجام موفق به تشکیل حکومت شدند. چون عباسیان از ابتدا همراه با علویان بودند و هر دو جزئی از بنی هاشم به حساب می...

جستاری در تغییر مذهب نظام‌شاهیان دکن؛ بازخوانی روایات تاریخی [1] نیره دلیر* خدیجه سهراب‌زاده** چکیده نظام‌شاهیان دکن از تسنن حنفی به تشیع امامی، روی آوردند. پژوهش حاضر می‌کوشد ضمن بازخوانی روایات مربوط به تغییر مذهب آنان از خلال منابع، اصلی‌ترین عوامل آن را تحلیل کند و پیامدهای تشیع نظام‌شاهیان در این منطقه را مشخص نماید. در این‌باره به برخی نظریات مطرح شده برای تغییر مذهب، مانند خواب دیدن برها...

بررسی فعالیت ها و اقدامات دولت ها و حکومت ها در گسترش یک دین یا مذهب و یا ایجاد و گسترش فرهنگ و تمدن، اهمیت فراوانی دارد. در این میان اهمیت دولت سربداران، از نخستین دولت های شیعی امامی در ایران، به لحاظ نوع دین و مذهب، مکان جغرافیایی، آرمان ها و انگیزه های شروع قیام، دو چندان می باشد، تا جایی که می توان ادعا نمود تشکیل دولت صفویه و تغییر مذهب در ایران، ریشه در دگرگونی های مذهبی و فرهنگی داشت که...

جغرافیای طبیعی و انسانی گیلان همواره در طول تاریخ موجب شده است تا سراسر سرزمین های این ولایت کمتر مورد تعرض حکومت های مرکزی ایران قرار گیرد. در نتیجه این سرزمین مورد توجه حکومت های مرکزی ایران بود. از سوی دیگر همین موقعیت طبیعی نیز به زمینه پیدایش حکومت های محلی متعددی را در گیلان فراهم نموده است به طوری که مقارن با ظهور صفویه دو حکومت محلی قدرتمند کیاییان در شرق و اسحاقیه در غرب سفیدرود بر این...

با رسمی شدن مذهب تشیع دوازده امامی توسط صفویان می بایستی این مذهب در سراسر قلمرو پهناور دولت صفوی گسترش یافته و اصول عقاید و آموزه های این آیین نیز در میان مردمان این سامان نشر و توسعه یابد. فرمانروایان صفوی ابتدا برای نیل به این هدف وسیله زور و استفاده از قدرت نظامی را بکار گرفتند، که اگرچه در تغییر آیین مردم تأثیر گذار بود اما این اهرم نمی توانست به صورت پایدار اعتقادات مردم را تحت کنترل بگیر...

بررسی فعالیت‌ها و اقدامات دولت‌ها و حکومت‌ها در گسترش یک دین یا مذهب و یا ایجاد و گسترش فرهنگ و تمدن، اهمیت فراوانی دارد. در این میان اهمیت دولت سربداران، از نخستین دولت‌های شیعی امامی در ایران، به‌لحاظ نوع دین و مذهب، مکان جغرافیایی، آرمان‌ها و انگیزه‌های شروع قیام، دو چندان می‌باشد، تا جایی که می‌توان ادعا نمود تشکیل دولت صفویه و تغییر مذهب در ایران، ریشه در دگرگونی‌های مذهبی و فرهنگی داشت که...

اهداف مورد نظر در پژوهش علمی، روشن ساختن تاریخ علمی و فرهنگی شیعه در طبرستان و نقش شیعیان در تحولات فرهنگی و اجتماعی و علمی طبرستان و نقش آنها در تاریخ فرهنگ ایران و کاربردی که مورد استفاده موسسات آموزشی و اجرایی قرار گیرد. موضوع مورد پژوهش دربار? بررسی علل روند تحکیم تشیع در طبرستان و مازنداران در قرون نخستین اسلامی می باشد که به نقد و بررسی تعدادی از منابع اصلی و موقعیت جغرافیائی و تاریخ سیاس...

سابقه تشیع در خراسان به قرون نخست هجری بر می گردد. ورود امام رضا (ع) به خراسان، از مهم ترین عوامل گسترش تشیع در این خطه محسوب می شود. بعد از شهادت امام، عالمان بسیاری از مناطق مختلف جهان اسلام به مشهد طوس مهاجرت کرده و در جوار مرقد حضرت، به بحث و فحص پیرامون مباحث شیعی پرداختند که از جمله نتایج آن، ظهور عالمان و دانشمندان برجسته ای نظیر طبرسی و طوسی بود که تاکنون تألیفات ثمربخش آن ها راهگشای مط...