موضوع مقاله حاضر بررسی نقش نهادها و ساختارهای حاکم در یک کشور در نوع و نحوه اثرگذاری درآمدهای نفتی بر رشد و توسعه اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت است. پرسش اساسی این است که آیا منابع طبیعی مانند نفت، ذاتاً موجب کاهش رشد اقتصادی و بروز مصیبت در یک کشور میشوند، یا اینکه این چارچوب نهادی- ساختاری حاکم در یک کشور و تعامل میان این چارچوب و رانت حاصل از منابع نفتی است که تعیین میکند نفت برای یک کشور مصی...

امروزه تخریب زیست محیطی به یکی از چالشهای اصلی مدیریتی کشورها تبدیل شده است و تقریباً تمامی کشورها بر اساس احساس نیاز و خطر نسبت به این مسئله، به وضع قوانین در سطح ملی و یا تنظیم توافقنامههای بینالمللی پرداختهاند تا همزمان با طی کردن مراحل توسعه بتوانند سطح تخریب زیست محیطی را کاهش دهند. اثر زیانبار فعالیتهای اقتصادی بر محیط زیست به یک موضوع بحث برانگیز تبدیل شده است و بدون شک، تولید و انتشار ...

اغلب تصور می شد که کشورهای برخوردار از منابع طبیعی فراوان فرآیند رشد و توسعه را در مقایسه با دیگر کشورها با شتاب بیشتری طی کنند. اما نتایج تجربی نشان دهنده ی موفقیت کشورهایی بود که از نظر منابع طبیعی فقیر محسوب می شدند. بنابراین، تأثیرات متناقض منابع طبیعی در کشورهای مختلف دانشمندان را بر آن داشت که به مطالعه درباره ی رابطه ی میان فراوانی منابع طبیعی و ابعاد مختلف توسعه بپردازند. از این رو، هدف...

فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس[1] (ekc)، حاکی از رابطه­ای به شکل u معکوس بین آلودگی محیط زیست و درآمد سرانه است. بررسی تاثیر رشد اقتصادی بر آلودگی محیط زیست از موضوعات مهم و مورد توجه برنامه­ریزان و سیاست­گذاران است. این مطالعه در صدد بررسی تاثیر رشد اقتصادی بر آلودگی محیط زیست برای 21 کشور نفتی از جمله ایران در دوره 1980 تا 2004 است. بدین منظور مطالعه در چارچوب فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس و ب...

هدف اصلی این مطالعه مقایسه‌ی نقش کیفیت نهادی بر بلای منابع طبیعی در بین کشورهای صادرکننده‌ی نفت خام است. بدین منظور رابطه‌ی وفور منابع و کیفیت نهادی با رشد اقتصادی در دو گروه کشورهای صادرکننده‌ی عمده‌ی نفت خام (اقتصادهای نفتی) و دیگر کشورهای صادرکننده‌ی نفت خام طی دوره‌ی 1996-2007 به روش پانل دیتا مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می¬دهد طی دوره‌ی مورد بررسی کیفیت نهادی تأثیر مثبت و وفور من...

این سلسله مقاله ها سعی دارد ضمن تحلیل فرآیند گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش محور، به صورت خاص نقش سیاست های علم، فناوری و صنعت را در این گذار مورد بررسی قرار دهد. هر چند در مورد نقش این سیاست ها برای نیل به اقتصاد دانش محور پیش از این بحث های زیادی شده، اما کمتر در مورد این سیاست ها در کشورهای مبتنی بر منابع طبیعی و به ویژه اقتصادهای نفتی صحبت شده است. پیش فرض این سلسله مقاله ها این است که ...

برچیدن تاسیسات و تجهیزات نفتی، بخشی از عملیات اکتشاف و تولید نفت است که شامل مراحل بستن چاه­ها، جمع­آوری تاسیسات و پاکسازی محل عملیات نفتی می­شود. به دلیل پیچیدگی مالی، اقتصادی، فنی و زیست­محیطی مجموعه این فرآیند، کشورهای میزبان ناگزیر از وضع قوانین و مقررات برای تنظیم مسایل مرتبط با برچیدن میان خود و شرکت­های نفتی هستند. با وجود این ضرورت، هنوز برخی از کشورها فاقد سیستم قانونگذاری در مورد ...

یکی از مهم‎ترین بخش‎های اقتصاد هر کشور، بازار سرمایه است. رشد اقتصادی می‎‎‌تواند توسعه و رونق بازار سرمایه را سبب شود. از سوی دیگر، رسیدن به رشد و توسعة اقتصادی مطلوب، بدون وجود نهادهای مالی کارآ و تجهیز مناسب منابع مالی، غیرممکن است. دراین مطالعه، به بررسی و مقایسة رابطة بین توسعة مالی و رشد اقتصادی در کشورهای نفتی عضو اوپک و کشورهای در حال توسعة غیر‎نفتی پرداخته می‎‎‎شود. این بررسی براساس مدل...

شاخص حکمرانی خوب از مهم ترین عوامل رشد و توسعه کشورها محسوب می­شود. برخورداری کشورهای نفت­خیز از درآمدهای نفتی با تأثیر بر عملکرد دولت به چالش­هایی نظیر رشد پایین اقتصادی، فقر و نبود پاسخگویی، فساد و نبود حاکمیت قانون منجر شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر درآمدهای نفتی بر شاخص حکمرانی خوب در کشورهای عضو اوپک با استفاده از رهیافت داده­های تابلویی در دوره 1996- 2011 است. در این پژوهش از می...