توفان حاره ای نوظهور فت یکی از نشانه های تغییر اقلیم در محدوده اقیانوس هند و دریای عرب است. شدت توفان مذکور که برای اولین بار روز 1 ژوئن 2010 در محدوده بین اقیانوس هند و دریای عرب زایش یافت، در روز 3 ژوئن 2010 به درجه 4 که در حد ابر چرخند (سوپر سیکلون) است، رسید. توفان مذکور در طی روند غیرقابل پیش بینی خود در روز 4 ژوئن 2010 برابر با 14 خرداد 1389 به سواحل ایران در چابهار نزدیک شد و قسمت نیم دا...

باران‎های فوق‌سنگین و­ سیل‎آسای غیرطبیعی در مناطق خشک و کم‌باران و با پوشش گیاهی تنک در اغلب موارد به رخداد سیلاب‎های سنگین و ­پیش‎بینی‌ناپذیر منجر می‌شوند و همه­ساله خسارات سنگینی در بخش‌های تأسیسات زیربنایی، عمرانی و کشاورزی برای مناطق نیمۀ جنوبی کشورمان برجای می‌گذارند. سیلاب­ از مهم­ترین بلایای طبیعی است که خسارات آن به انسان از سایر مخاطرات نظیر خشکسالی و قحطی بیشتر است. اعمال سیاست­های جد...

در این پژوهش، داده‌های چند متغیر اقلیمی شامل سمت باد، سرعت باد، دمای خشک، دمای تر، رطوبت نسبی و فشار ایستگاه برای ساعت 9 گرینویچ و متغیرهای کمینه و بیشینه دمای هوا، مقدار بارش کلی، میزان تبخیر و ساعات آفتابی ایستگاه خور و بیابانک در دوره آماری 2004- 1985 میلادی بررسی شده اند. از آنجائی که این یازده متغیر در دوره مورد مطالعه در 3825 روز به طور کامل وجود داشته‌اند، از این رو آرایه دو بعدی (11×382...

حوضة زاینده‌رود جایگاه مهمی در تأمین آب ایران مرکزی دارد. هدف این پژوهش، شناخت اثر رودباد جنب حاره‌ای بر بارش‌های بیش از ده میلی‌متر حوضة زاینده‌رود است. در این پژوهش از داده‌های بارش روزانه در دورة زمانی 1987-2011 ایستگاه‌های حوضه و فایل رقومی نقشه‌های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 1000 و 500 و نقشة وزش باد مداری سطح 200 میلی‌باری استفاده شد. برای طبقه‌بندی الگوهای بارش از روش مؤلفه‌های اصلی و نیز روش...

در سده های پنجم و ششم هجری، تجارت خلیج فارس با ر کود مواجه شد، در عوض مرکزیت تجارت بین المللی دریایی آن دوره به دریای سرخ و دریای مدیترانه منتقل گردیده بود. بر آمدن جزیر? کیش به عنوان یک مرکز تجاری مهم در خلیج فارس به نیم? سد? ششم هجری باز می گردد. تلاش خاندانی محلّی به نام بنی قیصر، هم برای نخستین بار، کیش را به مهم ترین مرکز تجاری خلیج فارس تبدیل کرد و هم مرکزیت تجارت دریایی را پس از دو سده غی...

بارش های سنگین یکی از پدیده ای مخرب محیطی هستند که در هنگام وقوع، خسارات زیست محیطی زیادی به بار می آورند. این خسارات در مناطق خشک کشور به علت شرایط حساس زیست محیطی نسبت به سایر مناطق بیشتر می باشد. در این پژوهش استان کرمان به عنوان یکی از این مناطق انتخاب گردیده و با رویکرد مطالعاتی همدیدی بارش های سنگین آن بررسی گردید. برای این منظور داده های بارش روزانه 14 ایستگاه همدید و اقلیمی استان کرمان ...

هرج و مرج سیاسی و درگیری‌های داخلی دردهه‌های پایانی حکومت رسولیان(626-858هـ) موجب شد که اوضاع تجاری بنادر یمن از جمله بندر مهم عدن که نقش مهمی در صادرات و واردات کالاهای مختلف ایفا می‌کرد، رو به رکود نهد. با قدرت یابی دولت بنوطاهر(858-945هـ) بار دیگر مناسبات بازرگانی این بندر با مناطق مختلف از جمله هند، مصر، حجاز و آفریقا از سرگرفته شد. سیاست‌های مالی طاهریان و تشویق و بخشودگی مالیاتی بازرگانان...

به منظور مطالعه تغییرات طولانی مدت (کلیماتولوژیک) انتقال حرارت بین دریای خزر و جو، شار گرمایی خالص و مولفه های تابش خورشیدی، تابش فرو سرخ، گرمای نهان، گرمای محسوس و همچنین تبخیر در حوضه دریای خزر برای یک دوره ٢٥ ساله (١٩٨٥-٢٠٠٩) محاسبه شدند. بدین منظور مقادیر مولفه های شار با استفاده از داده های بازتحلیل و روابط تجربی انتقال حرارت محاسبه گردیدند. مقدار متوسط برآورد شده برای دوره ٢٥ساله Wm-2 ٦٩/...

مطالعة انجام شده بر روی 66 سامانه چرخندی در دوره‌های ترسالی غرب میانی ایران (2003-1973) نشان داد که مراکز چرخندزایی مدیترانه، سودان و دریای سرخ و نیز بین‌النهرین در ترسالی‌های شدید منطقه، به شدت فعال‌اند و بیشترین نقش را در بارش‌های دوره مرطوب منطقه ایفا می‌کنند. به‌طور کلی، سامانه‌های مذکور با توجه به الگوهای همدیدی حاکم، از سه مسیر عمدة زیر وارد منطقه می‌شوند: الف) از مناطق چرخند‌زایی غرب و...

در سده‌های پنجم و ششم هجری، تجارت خلیج‌فارس با ر‌‌‌کود مواجه شد، در عوض مرکزیت تجارت بین‌المللی دریایی آن دوره به دریای سرخ و دریای مدیترانه منتقل‌گردیده بود. بر‌آمدن جزیر? کیش به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم در خلیج‌فارس به نیم? سد? ششم هجری باز می‌گردد. تلاش خاندانی محلّی به‌نام بنی‌قیصر، هم برای نخستین‌بار، کیش را به مهم‌ترین مرکز تجاری خلیج‌فارس تبدیل کرد و هم مرکزیت تجارت دریایی را پس از دو سده ...