زبان کُردی دارای گویش¬های گوناگونی است، باوجود این ازدیدگاه ضرب¬المثل¬ها دارای اشتراکاتی است. این جستار پس ازبررسی اجمالی زبان کُردی و گویش کُردی جنوبی، با روش توصیفی- نظری و مطالعه کتابخانه¬ای درپی آن است تا امثال کُردی را ازمنظر بلاغی مورد بررسی قرار داده، دریابد آیا این امثال از توان ایماژی و صور خیالی درحوزه علم بیان برخورداراست، وکدام¬یک ازصناعات بیانی درامثال مورد نظر بسامد بالاتری داشته، دلی...

ضرب المثل های کردی، به­ عنوان پل ارتباطی دو فرهنگ ایرانی- اسلامی، نقش ارزشمندی در زنده نگه داشتن ارزش های فرهنگی دارد. این زبان، در طول تاریخ و بویژه پس از ورود اسلام به ایران، با زبان عربی در ارتباط بوده و بسیاری از مؤلفه های فرهنگی را با فرهنگ و زبان عربی مبادله کرده است. با توجه به نقش بی همتای زن در فرهنگ ایرانی و عربی، در این نوشتار تلاش می شود با رویکردی تاریخی و با روش توصیفی-تحلیلی و بر...

پژوهش حاضر به بررسی میزان نمود مضامین مرتبط با سرمای? اجتماعی در ضرب المثل های کردی اختصاص دارد. مهمترین مسائلی که در خلال بررسی ضرب المثل ها مدنظر قرار گرفته اند عبارتند از: تحلیل بازتاب تضادهای میان گروهی (قومی، ایلی، طایفه ای) در ضرب المثل ها، ریشه یابی ابعاد مفهومی سرمای? اجتماعی در فرهنگ بومی و به اصطلاح بومی سازی این مفهوم و نقد فرهنگ عامیان? کُردی. چارچوب مفهومی پژوهش با اتکا بر نظریه ها...

نگاه جنسیتی به انسان و سست کردن جایگاه زنان، در بسیاری از فرهنگ ها و در میان اقوام و ملل گوناگون دیده می شود و بی تردید، زبان و ادبیات فارسی نیز از این مساله تاثیر پذیرفته است. بررسی فرهنگ عامه، به ویژه ضرب المثل ها، نشان از داوری های گاه، غیر قابل پذیرش و ناعادلانه درباره زنان دارد و از آن جا که مواردی بسیار از این ضرب المثل ها، با وام گرفتن واژگان و یا مفاهیم دینی، چون این روی کردی را نشان می...

ضرب المثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه ها و سنگ نوشته ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، کارکرد ضرب المثل بسان آینه است که ویزگی های فرهنگی و اجتماعی یک جامعه و سازمان را به ببینده می نمایاند. بسا ضرب المثلی کار ساعت ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. ضرب ال...

زبان‌ها از سه سازوکار برای بازنمایی نقش‌های دستوری استفاده می‌کنند که عبارت­اند از ترتیب سازه‌ها، حالت­نمایی و مطابقه. در پژوهش حاضر نظام مطابقه و عوامل مؤثّر بر آن در کردی ایلامی بررسی شده است. برای انجام این کار، از روش توصیفی، مصاحبه و ضبط صدای گویشوران بومی به­منظور استخراج داده‌های لازم استفاده شده است. عوامل مؤثّر بر مطابقه که گیون (2004) آن‌ها را بیان کرده است و همچنین روش کار دبیرمقدم (13...

دو ویژگی خاص و منحصر بفردزبان، یعنی عبارت پردازی و چینش واژگان در کنار یکدیگر باعث بوجود آمدن بار معنایی می شود که درک معنا نه فقط برای آنهایی که یک زبان دوم را یاد می گیرند، بلکه برای آنهایی که به این زبان صحبت می کنند، مشکل و یا حتی غیرممکن شود. ضرب المثل ها علیرغم تمایزات فرهنگی، جغرافیایی و زبانیتشابهاتی در زبان های مختلف دارند. نویسنده در این مقاله، سعی دارد تا به بررسی و مقایسه صوری و مع...

پژوهش حاضر به بررسی فرایندهای تضعیف و تقویت موجود در «پنج» گونه ی زبانی استان ایلام از جمله ارکوازی، خزلی ، شیروانی و ملکشاهی با مرکزیت استان ایلام (کردی فیلی) براساس چارچوب نظریه ی واج شناسی زایشی می پردازد. داده های مورد نیاز این پژوهش از چند طریق جمع آوری شده اند: 1- مصاحبه با گویش وران این گونه های زبانی2- نگارنده به عنوان گویش ور بومی گونه ی کردی ایلامی و آشنا با سایر گونه های کردی ایلامی3...

یکی از عرصه های تجلی روابط خویشاوندی زبان، ادبیات عامه و به ویژه ضرب المثل ها هستند. پژوهش حاضر به بررسی انعکاس روابط خویشاوندی در ضرب المثل های فارسی می پردازد. به این منظور، ضرب المثل هایی انتخاب شدند که در آن ها واژه هایی برای ارجاع به خویشاوندان به کار رفته است. ضرب المثل های منتخب از فرهنگ بزرگ ضرب المثل های فارسی استخراج شدند و ضرب المثل های مربوط به زبان ها و گویش های غیرفارسی از آن حذف ...

: درک ضرب المثل می­تواند به منظور ارزیابی کارکرد پراگماتیک مورد استفاده قرار گیرد. از آنجا که آزمون­های درک ضرب المثل از زبان و فرهنگ اثر می­پذیرند، طراحی آزمون درک ضرب المثل به زبان فارسی برای سنجش کارکردهای پراگماتیک و اجرایی ضرورت می­یابد. هدف از این مطالعه طراحی یک آزمون درک ضرب المثل و بررسی روایی و پایایی آن بود. بررسی: زمون درک ضرب المثل در پژوهش حاضر، شامل دو خرده آزمون داخل بافت و خارج...