مقایسه به عنوان متد علمی برای شناخت و ارزیابی هر موضوعی نکات بسیاری را روشن می سازد. متاسفانه در حوزه تاریخ به طور اعم و تاریخ اسلام به طور اخص ازاین شیوه کمتر استفاده می شود. در حالی که چنانچه بااین روش شخصیتی را با شخصیت متضاد آن با سیستم های حکومتی با هم بسنجیم، ابهامات مهمی برطرف می شود. علی (ع) همواره به عنوان یکی از مهمترین شخصیتهای تاثیرگذار صدر اسلام مطرح است که افکار، اندیشه ها، سیاسته...

حکومت ها برای راضی نگاه داشتن مردم در پی آن بوده اند تا حداقل هایی را برای آن ها یا برای برخی از آن ها فراهم کنند ، اگر چه میزان دخالت حکومت ها در این امر تفاوت می کرده است . این مطالعه به بررسی دیدگاه ها و اقدامات رفاهی علی بن ابی طالب به عنوان کسی که حکومت داری اش سرمشق و الهام بخش ایرانیان است می پردازد . برای این منظور از دور روش استفاده گردیده است . اولی تحلیل محتوای کل نهج البلاغه در زمین...

توافق بر سر وصایت و جانشینی علی(ع) موضوع مشترک میان همه فرق شیعی است و شاخص تفکر شیعی  انقیاد در برابر ولایت امیرالمؤمنیین علی بن ابی طالب(ع) است.در میان فرقه های شناخته شده شیعه ،اسماعیلیان قرائتی متفاوت از جایگاه امام  علی(ع) در سلسله مراتب ائمه دارند. جایگاه ممتاز و متفاوت امام علی(ع) و گاه منحصر بفرد وی در سلسله مراتب ائمه اسماعیلیه یافت پاسخ این پرسش اساسی را ضروری کرده است که جایگاه علی(ع...

کوفه اردوگاهی نظامی بود که پس از فتح مدائن در سال هفده هجری به وسیله سعد بن ابی وقاص ساخته شد. سپس مردم از اطراف سرزمین های اسلامی به این شهر روی آوردند و کم کم از حالت اردوگاهی خارج شد و به صورت شهری مهاجرپذیر برای پیگیری فتوحات در ایران تبدیل شد. کوفه شهری نامتجانس و دارای طوایف و قبائل متعدد بود که قبیله ی واحدی به عنوان گروه حاکم در آن مطرح نبود. کوفه از یک سو همواره مرکز نهضت ها، امیدها و ...

أسماء بنت عمیس، در ابتدا همسر جعفر بن ابی طالب بود و همراه او به حبشه مهاجرت کرد. او همسر خود را در سرپرستی مهاجران یاری نمود. اسماء پس از شهادت جعفر در جنگ موته، با ابوبکر ازدواج کرد و محمد بن ابی بکر متولد شد. این بانوی بزرگ، در دوره خلافت ابوبکر، ارتباط نزدیک خود را با خانواده حضرت علی(ع)، به ویژه فاطمه(س)، حفظ کرد. وی، پس از وفات ابوبکر، با حضرت علی(ع) ازدواج نمود و مدتی پس از شهادت او نیز ...

نهج البلاغه به عنوان مشهورترین منبعی که سخنان حضرت علی(ع) در آن گردآمده است، شامل نامه هایی است که با اهداف مختلف به والیان، فرزندان و ساکنان شهرها نوشته اند. نامه ای که بنا بر قول شریف رضی خطاب به امام حسن(ع) و پس از بازگشت امیرمؤمنان(ع) از نبرد صفین نوشته شده است، به عنوان نامه ی سی ویکم این کتاب شناخته می شود. در این پژوهش تلاش شده تا با تحلیل متنی، تاریخی و سندی و نیز بررسی منابعی که سخنان ...

نقد و بررسی «تفسیر ابی الجارود» از حیث سندی و صحت و سقم انتساب آن به امام باقر(ع) است. در میان آثار اسلامی، تفسیری منسوب به امام باقر(ع) به روایت ابی الجارود به چشم می خورد که به «تفسیر ابی الجارود» شهرت دارد. درستی و نادرستی نسبتِ تفسیر به آن حضرت (ع)، نیاز به بررسی شخصیّت ابی الجارود دارد. وی از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بوده و از این دو امام، روایاتی داشته و هفت سال پس از رحلت امام باق...

کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی -  تحلیلی مباحث این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این مقاله، ...

کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی -  تحلیلی مباحث این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این مقاله، ...

دشمنی خاندان بنی¬امّیه با خاندان بنی¬هاشم در قبیله¬ی قریش تاریخی دیرینه دارد. بنی¬امیّه در بیشتر غزوات پیامبر اسلام(ص) به سرکردگی ابوسفیان حضوری فعال داشتند. پس از فتح مکّه و شکست در برابر سپاه اسلام نیز، اگر چه به ظاهر مسلمان شدند، امّا پیوسته مترصّد فرصتی برای رسیدن به قدرت بودند؛ تا اینکه در زمان خلافت امام علی(ع)، معاویه از بیعت با امام سر باز زد. آنان در جنگ¬های جمل و صفین و با ادعای خون¬خواهی ...