مجاز مهم­ترین مبحث در علم بیان و به تعبیر بعضی از دانشمندان، بلاغت همه علم بیان است. در منابع بلاغی بخشی از آن - که مجاز مفرد باشد - در علم بیان و بخشی از آن -که مجاز مرکب باشد- در علم معانی مطرح می شود. مجاز مفرد بیشتر وجه معنی­شناسی دارد و جنبه تخیل آن کمتر است اما مجاز مرکب -که در بحث مجاز در کتاب های بلاغت کمتر بدان توجه می شود وجه شاعرانگی و تخیل قوی دارد. در این مقاله بی آنکه به بعضی از ج...

به دلیل گستردگی بکارگیری مجاز در قرآن کریم توجه به آن برای درک حقایق قرآنی ضروری است. در این مقاله روش‌های ترجمه قرآن و مفهوم و اقسام مجاز، مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه با روش استقرائی- استنتاجی، مجازهای مفرد مرسل سوره یوسف جهت تبیین شیوه ترجمه آن در ترجمه‌های منتخب کهن(طبری، سور آبادی، میبدی، ابوالفتوح رازی) مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این پژوهش مشخص می‌کند مترجمان مورد بحث روش یکسانی در ...

به دلیل گستردگی بکارگیری مجاز در قرآن کریم توجه به آن برای درک حقایق قرآنی ضروری است. در این مقاله روش‌های ترجمه قرآن و مفهوم و اقسام مجاز، مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه با روش استقرائی- استنتاجی، مجازهای مفرد مرسل سوره یوسف جهت تبیین شیوه ترجمه آن در ترجمه‌های منتخب کهن(طبری، سور آبادی، میبدی، ابوالفتوح رازی) مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این پژوهش مشخص می‌کند مترجمان مورد بحث روش یکسانی در ...

مجاز مهم­ترین مبحث در علم بیان و به تعبیر بعضی از دانشمندان، بلاغت همه علم بیان است. در منابع بلاغی بخشی از آن - که مجاز مفرد باشد - در علم بیان و بخشی از آن -که مجاز مرکب باشد- در علم معانی مطرح می شود. مجاز مفرد بیشتر وجه معنی­شناسی دارد و جنبه تخیل آن کمتر است اما مجاز مرکب -که در بحث مجاز در کتاب های بلاغت کمتر بدان توجه می شود وجه شاعرانگی و تخیل قوی دارد. در این مقاله بی آنکه به ...

شیخ کـمال خجندی، شاعر قرن هشتم هجری، معاصر خواجه حافظ شـیرازی است، که بیشتر اشعارش را تحت تأثیرخواجه سروده است.در این پژوهش، صور خیال غزلیات دیوان کمال خجندی، در چهار مبحث اصلی تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه بررسی شده است. توضیح مختصری درباره نحوه زندگی کمال، خصوصیات اخلاقی و قدرت شاعری او داده شده است. در ادامه، به اختصار، تعریفی از علم بیان و مباحث اصلی آن به میان آمده است، سپس بسامد آن ها در ی...

بررسی مفهوم مجاز، به دلیل وقوع آن در متون دینی، از دیرباز توجه علمای اسلامی را برانگیخته و از این رو در کتب ادب و اصول، به آن پرداخته‌اند. گرچه به ظاهر، در چیستی مفهوم مجاز اختلافی میان علمای اسلامی نیست، اما با دقت در آثار ادبی و فقهی، وجود اختلاف در حدود و مبانی «مفهوم» و «اقسام» آن آشکار می‌گردد. بنا براین، نظر به وقوع مجاز در متون دینی و اختلاف نظرهای برخاسته از آن، تنقیح چیستی مجاز و تبیین...

 گزارش برخى از نکته‌هاى ادبى و زیبایى‌شناسى »معانى القرآن« اثر فرّاء (144 - 207 ه. ق.( است. این کتاب که در زمینه نحو و لغت به رشته تحریر درآمده است و از مهم‌ترین کتابهاى معانى القرآن است. نویسنده، پس از نگاهى گذرا به تاریخ علم بلاغت، زندگى‌نامه فرّاء و آثار دانشمندان در موضوع معانى القرآن، به بررسى نکته‌هاى ادبى و زیبایى‌شناسى کتاب »معانى القرآن« پرداخته و موضوعاتى چون: تمثیل، تشبیه، مجاز، کنایه،...

بررسی مفهوم مجاز، به دلیل وقوع آن در متون دینی، از دیرباز توجه علمای اسلامی را برانگیخته و از این رو در کتب ادب و اصول، به آن پرداخته اند. گرچه به ظاهر، در چیستی مفهوم مجاز اختلافی میان علمای اسلامی نیست، اما با دقت در آثار ادبی و فقهی، وجود اختلاف در حدود و مبانی «مفهوم» و «اقسام» آن آشکار می گردد. بنا براین، نظر به وقوع مجاز در متون دینی و اختلاف نظرهای برخاسته از آن، تنقیح چیستی مجاز و تبیین...

موضوعِ این رساله مفردانگاری درباره ی اندیشه ها است. مطابقِ نظریه های مفردانگارانه اندیشه های ما درباره ی اشیاء و هویاتِ جهان از دو نوعِ اندیشه های توصیفی و اندیشه های مفرد است. پرسش اصلی ای که این رساله به آن می پردازد نحوه ی تمییز اندیشه های توصیفی از اندیشه های مفرد است. برای این منظور، با رویکردی تاریخی سه دیدگاهِ مختلف در پاسخ به این پرسش مورد معرفی می شود و مورد بررسیِ انتقادی قرار می گیرد. در ا...

یکی از مهمترین تکنیک های ادبی که جایگاه شعر شاعر را معین کرده و ذهن مخاطب را به خود جذب می کند تصویرسازی است. اهمیت و ارزش معنایی شعر نیز به طور چشم گیی به این ویژگی وابسته است. از دیدگاهی دیگر می توان گفت یکی از خلاقیت ها و ابداعات بی بدیل انسان که او را از سایر موجودات متمایز می دارد همین تصویرسازی اوست که از بستر ذهن نشأت می گیرد. شاعر با استفاده از فضاسازی و تصویرآفرینی با کمک تشبیه، استع...