تاثیر قوانین و مقررات زیست محیطی بر تجارت بین الملل (مطالعه موردی ایران)

فرضیه‏هایی که دراین مطالعه به دنبال بررسی صحت یا عدم آن هستیم، عبارت است از اینکه بزرگی نسبی تجارت ایران با کشورهایی که مقررات زیست محیطی را اعمال می‏نماید، کاهش یافته و از سوی دیگر شدت این کاهش درمورد تجارت کالاهای آلوده کننده بیشتراست. برای این منظور ابتدا با استفاده از نگرش تاریخی ابتدا به بحث و بررسی پیرامون نحوه شکل گیری کنفرانس‏های زیست محیطی مهم در دنیا و پیامدهای نتایج آن پرداخته و سپس به نحوه عملکرد نهادهای زیست محیطی کشور ایران در زمینه کنترل آلودگی اشاره می‏نماییم. درادامه نیز با استفاده از مدل جاذبه به عنوان مدل تجربی تحقیق و معرفی متغیرهای اصلی آن، دو متغیر جدید را برای بررسی فرضیه‏های خود به مدل مذکور اضافه می‏نماییم. یکی از این دو متغیر نسبت واردات کالاهای آلاینده و دیگری متغیر مجازی که بیان کننده عملکرد کشورها در زمینه کیفیت محیط زیست است. پس از برآورد مدل بر اساس مدل داده‏های پانلی و بررسی آماری، نتایج تحقیق مشخص گردید. بر این اساس، مطالعه موردی ایران در این موضوع نشان می‏دهد که رعایت مقررات زیست محیطی و هزینه‏های مربوط به اصلاح روش‏های تولید یا جریمه‏ها و مالیات‏های محدود کننده آلودگی، سبب کاهش رشد واردات نسبی ایران از شرکای رعایت کننده نمی‏شود. به عبارت دیگر، رشد واردات نسبی ایران از کشورهای مراعات کننده مقررات زیست محیطی، تفاوت معنی‏داری با رشد واردات نسبی ایران از کل شرکای تجاری‏اش ندارد و از سوی دیگر، مشخص شد که از بین شرکای رعایت کننده، آنکه نسبت کالاهای آلاینده در سبد صادراتی‏اش به ایران بالاتر است، رشد بیشتری را در واردات نسبی ایران تجربه کرده است.