مطالعه و امکانسنجی باززنده سازی بدنه غربی چهارباغ عباسی(حدفاصل نهرفرشادی تا خیابان شیخ بهایی)

شهر اصفهان را یکی از نمونه های انگشت شمار از شهرهایی می توان دانست که سیر تحولات شهرسازی آن در طول تاریخ بدون وقفه و به صورت پیوسته استمرار داشته است. در میان دوره های مختلف تاریخی اصفهان، دوران صفوی به دلیلی ایجاد نگرش نو به شهر و مفاهیم شهری و آفرینش گونه های جدیدی از فضاهای شهری از اهمیت والایی برخودار است. از مفاهیم مهمی که در این دوران به شهرسازی اصفهان وارد شد می توان به اضافه شدن مفهوم «باغ» و « خیابان» به صورت توامان اشاره کرد، که در قالب الگویی به نام «چهارباغ» در متن شهر صفوی سازماندهی شد. الگویی که به صورت محوری خطی از انتهای شهر قدیم آغاز می شد و پس از طی رودخانه در جنوبی ترین باغ صفوی پایان می یافت. در واقع در این دوران برای اولین بار سه مفهوم، «شهر»، «باغ» و «خیابان» درکنار یکدیگر و به صورت همزمان تجربه شد. تجربه ای که نهایتا منجر به ایجاد «باغ شهر اصفهان» گردید. تجربه ایجاد «باغ- خیابان» در سایر شهرهای مهم که پس از صفویان ساخته شدند نیز به عنوان الگویی موفق تکرار گردید و «چهارباغ» به جزیی از عناصر ساخت شهر تبدیل شد، عهنصری که ریشه در «چهارباغ اصفهان» داشت . از این رو هدف اول این پژوهش شناخت چهارباغ صفوی اصفهان و ریشه های ایجاد و بیان مشخصات و صفات کالبدی- عملکردی آن می باشد. در دوران معاصر و در پی مطرح شدن بحث مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی، موضوع باززنده سازی محور چهارباغ و بازگرداندن سیمای تاریخی آن به یکی از برنامه های شهری اصفهان تبدیل شد و طرح ها و پیشنهادات مختلفی برای آن ارائه شد. مهمترین این طرح ها باززنده سازی بدنه شرقی چهارباغ است که پس از طی مراحل پیچیده و طولانی نهایتا به مرحله اجرا رسید و بخشی از آن هم اینک به مرحله بهره برداری رسیده است. معرفی، بررسی و تحلیل این طرح ها و برنامه ها، هدف دوم این پژوهش را شامل می شود که در واقع مطالعه امکان باززنده سازی محور چهارباغ را در بر می گیرد. هدف سوم این پژوهش نیز ارائه برنامه و طرح پیشنهادی برای باززنده سازی بدنه سازی غربی چهارباغ و ارائه پیشنهاداتی برای تقویت سیما، عملکرد و هویت این بخش می باشد. موضوع کلیدی در این هدف حفظ عناصر باارزش موجود در بدنه و ترکیب آن با طرح پیشنهادی و همچنین توجه به صفات کالبدی و کارکرد تاریخی محور چهارباغ و تلاش برای بازآفرینی آن می باشد. این طرح و برنامه می تواند به عنوان الگویی برای سایر بخش های بدنه چهارباغ نیز مدنظر و مورد استفاده گیرد.