بررسی جرم ربا در فقه امامیه و حقوق موضوعه ی ایران

پایان نامه
چکیده

موضوع این تحقیق «بررسی جرم ربا در فقه امامیه و حقوق موضوعه ی ایران» است، که با هدف بیان محدوده ی حرمت ربا در فقه امامیه و بیان ایرادات وارد بر ماده ی 595 قانون مجازات اسلامی و تحلیل آن در مورد جرم ربا نگاشته می شود . این تحقیق براساس نگرش، یک تحقیق مسئله محور است؛ و براساس راه برد، تحقیقی «توصیفی» است. و براساس راه کار چون از اطّلاعات قبلی ثبت شده استفاده شده است کتابخانه ای است. یکی از نتایج تحقیق این است که ربا جز در مورد استثنائات، حرام است و این از اطلاق کتاب و سنّت در مورد حرمت ربا ناشی می شود. نتیجه ی دیگر این است که پول مثلی است و خرید و فروش با شرط اضافه قرض محسوب می شود و حرام است. در مورد حیله های ربا نیز، اخبار و روایات وارده قابل مناقشه اند و یا با روایات دیگر قابل جمع اند، طوری که لازمه ی آن پذیرفتن حیل ربا نباشد. چرا که این حیله ها ، ربا را از مفاسد اقتصادی و اجتماعی و سیاسی خارج نمی کند. در مورد قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز باید متذکّر شد که در مرحله ی اجرایی این قانون اشکالاتی وجود دارد و ممکن است قراردادها شکل صوری به خود بگیرند. در مباحث کیفری نیز ماده ی 595 قانون مجازات اسلامی ربا را جرم محسوب کرده است، که ایراداتی بر آن وارد است و کمبودهایی نیز در آن احساس می شود. که از آن جمله در نظر نگرفتن اصل تناسب جرم و مجازات است. زیرا این ماده برای رباگیرنده و ربادهنده و واسطه مجازات یکسانی در نظر گرفته است. اشکال دیگر، ابهام در برخی از عبارت های این ماده است. این ابهام را می توان در عبارت «معادل مال مورد ربا» دید. از طرفی قانون گذار از راه کارهای اصلاح گرانه و پیش گیرانه در مورد بزه ربا غافل مانده است.

منابع مشابه

‏«تحلیل جرم امساک در فقه جزایی امامیه و حقوق موضوعه»‏

امساک در فقه جزائی امامیه به معنای نگه‌داشتن و گرفتن مقتول است؛ به‌طوری که شخصِ ‏‏«مُمسِک: نگه‌دارنده» مانع خروج مقتول از سلطه جانی شده و قاتل به سهولت بتواند وی را به قتل ‏برساند. فقیهان امامی اتفاق نظر دارند که کیفر «ممسک» حبس ابد است؛ اما در باب اینکه ماهیت ‏این کیفر چیست و آیا باید آن را در پرتو حق‌الناس تحلیل کرده و در نتیجه قابل عفو و اسقاط ‏دانست؛ یا اینکه از در زمره حق‌الله بوده و درنتیجه ...

متن کامل

حقوق مالکیت معنوی در فقه امامیه و قوانین موضوعه ایران

مالکیت از جمله حقوق مسلم اشخاص بوده که در تمامی کشورها مورد حمایت و  احترام می­باشد. امروزه رابطه دانش و تجارت بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و اموال معنوی نقش مهم و حیاتی در روابط میان افراد حقیقی و حقوقی پیدا نموده است از مباحث حقوق مالکیت معنوی  بررسی  مبانی و نحوه انتقال آن می­باشد. فقها درباره­ی حقوق مالکیت معنوی  به اظهار نظر پرداخته­اند. برخی در مخالفت و عدم مشروعیت حقوق یادشده سخن گفته...

متن کامل

اهلیّت تخاطب در فقه امامیه و حقوق موضوعه ایران

در فقه امامیه مشهور است که هر­کدام از طرفین عقد باید در زمان انشای دیگری و در فاصله بین دو انشاء، شایستگی و اهلیّت انعقاد عقد را داشته باشند؛ و به تعبیر فقهی باید اهلیّت تخاطب داشته باشند؛ یعنی از هنگام انشای ایجاب، هر­کدام از طرفین باید تا زمان اتمام عقد و پیوستن قبول به ایجاب، صلاحیت خود را حفظ کنند و فوت، جنون، سفه، فلس، إغماء، خواب و یا مستی بر آنها عارض نشود. در بین فقها، در این زمینه اختلاف...

متن کامل

بررسی جرم بغی در فقه امامیه و حقوق ایران

قانونگذار ایران در قانون مجازات اسلامی 1392، قیام مسلحانه علیه حکومت و اساس نظام جمهوری اسلامی ایران را در ردیف جرایم حدی و تحت عنوان «بغی» جرم‌انگاری نموده و طی مواد 287 و 288 برای آن مجازات اعدام و تحت شرایطی حبس تعزیری پیش‌بینی کرده است. این اقدام قانونگذار در حدی تلقی‌کردن این جرم از یک سو و پیش‌بینی مجازات اعدام برای آن از سویی دیگر، ماهیت و احکام این جرم را با چالش جدی مواجه ساخته است. مق...

متن کامل

بررسی حق طلاق زنان در فقه امامیه و حقوق موضوعه

در فقه و قانون مدنی نهاد خانواده اهمیت ویژه‌ای دارد و شارع و قانون‌گذار آزادی ارادۀ طرفین را در آن به سبب پیوستگی کامل حیات اجتماع به حیات خانواده محدود و موارد فسخ نکاح و طلاق را تعیین کرده است. در این ارتباط فقها و حقوق‌دانان طلاق را به طور مطلق حق مرد می‌دانند و در موارد استثنایی طرقی برای دستیابی زن به طلاق در نظر می‌گیرند. در این نوشتار ضمن بررسی دیدگاه‌های مختلف فقهای اسلام و ارزیابی ادلۀ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023