بررسی تأثیر ساماندهی محیط های طبیعی درون شهری بر عرصه های زندگی جمعی و تعاملات اجتماعی (مطالعه موردی: ساماندهی رود- دره فرحزاد، فاز یک)

چکیده: در دنیای امروز چیرگی فضاهای عمومی برای عبور و مرور اتومبیل نسبت به فضاهایی برای تماس ها و ارتباطات اجتماعی- فرهنگی کاملاً مشهود است. خیابان های مستقیم، بزرگراه ها و آزادراه ها هرچه سریع تر افراد را از کنار هم عبور داده و سرعت را بر روابط اجتماعی مسلط ساخته است. و همین طور با ظهور فن آوری های نوین و امکان برقراری ارتباط در دنیای مجازی و در نتیجه تسلط و سیطره قرائت خاص از مدرنیسم، شهر با فقدان و عدم حضور فضاهای عمومی به عنوان نماد کالبدی حیات مدنی با تنش روبرو است. تقویت فضاهای عمومی وسیله ای برای رویارویی با این پراکندگی و نگرانی های مرتبط با آن است. تقویت حس با هم بودن از طریق ایجاد انواع فضاهای عمومی امکان پذیر است. از سوی دیگر حضور محیط های طبیعی دست نخورده در درون شهرها، از پتانسیل های مهم شهر در خلق فضای عمومی شهری جدید و تقویت حیات مدنی و ارتباطات اجتماعی در بین ساکنین شهر می باشد. لذا، ساماندهی این فضاها ضمن تبدیل آن ها از فضای بی دفاع به فضای امن شهری، زمینه ای برای حضور در فضا و تقویت ارتباطات و تعاملات اجتماعی در شهرها و میان ساکنین را فراهم می نماید که این امر به برقراری و تقویت حیات مدنی در شهر منجر می شود. پدیده فضای بدون دفاع شهری و اثری که بر وجدان جمعی می گذارد می تواند رابطه سالم انسان- شهر را به رابطه ای منفصل و گاه خصمانه نسبت به محیط بدل سازد. زیرا تا فرد در محیط و فضا احساس آرامش نکند و همواره در نگرانی به عنوان یک قربانی بسر برد، نمی تواند قابلیت ها و ارزش های خود را به نمایش گذاشته و نقش اجتماعی خود را به نحو مطلوبی ایفا کند. بنابراین، کشف محیط های طبیعی درون شهرها که دارای پتانسیل مطلوب جهت خلق فضاهای شهری چندمنظوره (تفریحی، فرهنگی، خدماتی، اقتصادی و ...) را دارند اهمیت بسزایی دارد که تأثیر مستقیمی در جهت بهبود کیفیت زندگی ساکنان و تقویت حیات مدنی در شهرها را دارد.