رابطه ویژگی های شغلی و رفتار شهروندی سازمانی

در دنیای پر چالش کنونی، سازمان ها به منظور رقابت در صحنه ی جهانی و سازگاری با ماهیت در حال تغییر شغل، در تلاشند تا کارکنانی را به کار گیرند که فراتر از وظیفه و نقش تعیین شده در شرح شغل شان عمل کنند چرا که این رفتارهای فراتر از نقش در ارزشیابی عملکرد انعکاس می یابد و می تواند عاملی موثر بر درگیری شغلی، تعهد سازمانی و عزت نفس باشد. کار کردن در شرایط پیچیده و رقابتی، ویژگی بنیادی سازمان های آموزشی از جمله دانشگاه هاست. کارکنان دانشگاهی، می توانند نقش مهمی در ارتقا و کیفیت دانشگاه خود ایفا کنند. آنان با رفتارهای نوع دوستانه و جوانمردانه، همراه با ادب و مهربانی وحس وظیفه شناسی (ابعاد رفتار شهروندی سازمانی) به افزایش کیفیت در دانشگاه کمک موثری خواهند کرد. متغیرهای شغلی از عوامل موثر بر کارکردهای منابع انسانی است، بر این اساس انتظار می رود که اگر کار به طور مشخص با توجه به ابعاد ویژگی های شغلی (تنوع مهارت، اهمیت وظیفه، هویت وظیفه، استقلال و بازخورد) طراحی شود، کارکنان احساس مسئولیت وآگاهی از نتایج خواهند کرد. این پاسخ های خوشایند روانی به پیامدهای کاری و نوعی نتایج شخصی خواهد انجامید. انتظار می رود در کارکنان انگیزه بیشتری ایجاد شودو آن ها به حمایت از سازمان خود، کمک به همکاران، افزایش عملکرد شغلی و انجام وظایفی فراتر از شرح وظایف خود، تمایل بیشتری نشان دهند. این تحقیق به منظور بررسی رابطه رفتار شهروندی سازمانی با ویژگی های شغلی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفته است. نمونه آماری شامل 313 تن از کارکنان دانشگاه است که به روش سهمیه ای انتخاب شده اند. در تحقیق حاضر که به روش همبستگی انجام گرفت، برای اندازه گیری هر کدام از متغیرهای فوق از پرسشنامه های رفتار شهروندی سازمانی و ویژگی های شغلی استفاده شده است. در این تحقیق داده های جمع آوری شده از پرسشنامه ها، جهت تعیین نتایج به دست آمده در باره سه سوال اصلی و شش سوال فرعی، با استفاده ازنرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مهمترین یافته های تحقیق نشان داد که : 1) رفتار شهروندی سازمانی از طریق ویژگی های شغلی قابل پیش بینی است و بین رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد ویژگی های شغلی به جز استقلال و اهمیت وظیفه رابطه وجود دارد؛ 2) در همه ابعاد ویژگی های شغلی به جز استقلال، نمره به دست آمده نمونه تحقیق بالاتر از میانگین ممکن بود ؛ 3) وضعیت رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه فردوسی در وضعیت مطلوبی قرار دارد؛ 4) نمره رفتار شهروندی سازمانی کارکنان زن و مرد دانشگاه فردوسی مشهد با یکدیگر تفاوت معنی داری ندارند؛ 5) رابطه معنی داری بین نمره میزان انطباق رفتار کارکنان با رفتار شهروندی سازمانی و سن آنان وجود ندارد؛ 6) تفاوتی بین کارکنان مدارک تحصیلی مختلف در انطباق رفتار با رفتار شهروندی وجود ندارد؛ 7) انطباق ویژگی های شغلی کارکنان با مدل ویژگی های شغلی بر حسب تحصیلات آنان به جز در بعد استقلال تفاوت معنی داری را نشان نداد ؛ 8) تفاوتی بین کارکنان مرد و زن در انطباق ویژگی های شغلی وجود ندارد.