تحولات سیاسی کردستان اردلان در عصر افشاریه و زندیه

چکیده : خاندان اردلان، حاکمیت کردستان اردلان، را که یکی از ایالت های مهم ایران بود ، را در قرن هفتم تا سیزدهم هجری قمری در اختیار داشتند .حکمرانی این خاندان در دوره صفویه ، با انتخاب شدن آنان از سوی حکومت مرکزی و تغییر مذهب کاملاٌ تثبیت گردید. والیان اردلان، همراه با سایر والیان مناطق دیگر در سلسله مراتب حکومتی بعد از پادشاه در بالاترین جایگاه قرار داشتند . با سقوط صفویه و تصرف مناطق غربی ایران توسط عثمانی ها ، حکومت کردستان ایران از دست خاندان اردلان خارج گردید ، اما با روی کار آمدن نادر شاه و بیرون راندن عثمانی ها حاکمیت دوباره خاندان اردلان بر کردستان اعمال گردید . در طول سلسله های افشاریه و زندیه این ایالت مطیع حکومت مرکزی شد و در منازعات بین ایران و عثمانی حامی حکومت مرکزی بود . سیاست های سخت مالی نادر باعث شد که تعداد زیادی از اهالی اردلان به ایالت بابان مهاجرت کنند . اما از دوره ی زندیه آرامش به ایالت کردستان بازگشت و تا سقوط زندیه ادامه داشت . والی اردلان در پایان سلسله زندیه با اتکا بر ارتش منظم و کارآمد خود توانست مدعیان تاج و تخت ایران را سرکوب و با تصرف مناطق غربی ایران در به قدرت رسیدن آغا محمد خان نقش مهمی ایفا کند.ایالت کردستان یکی از ایالت های مهم ایران در زمینه سیاست خارجی و ارتباط با دولت عثمانی بود، مسأله مهم در آن زمان حکمرانی پاشایان بابان در سلیمانیه بود که باعث اختلاف فراوان میان ایران و عثمانی گردید .هرچند والیان کردستان اردلان از طرف حکومت مرکزی منصوب می شدند اما دارای نظام سیاسی اداری مستقلی بودند که باعث افزایش قدرت این ایالت گردیده بود