مدلسازی و تحلیل روابط متقابل سطوح غذایی سه گانه در سیستم کلزا-شب پره پشت الماسی-پارازیتوئید

بید کلم آفت مهم گیاهان کروسیفر در سراسر دنیا، پیشتاز مقاومت به سطوح بالای سموم شیمیایی، دارای سیستم آنزیمی قوی و قادر به تغذیه از انواع گیاهان خانواده چلیپائیان (زراعی و وحشی) می باشد. در این پژوهش یک سیستم تغذیه ای شامل کلزا بید کلم و پارازیتوئید didegma semiclausum از بعد برهمکنش های سطوح غذایی مورد بررسی قرار گرفت. تاثیر ارقام تجاری کلزای مورد استفاده در ایران بر پارامترهای دموگرافیک بید کلم در اتاقک رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. مقایسه پارامترهای جدول زندگی بید گلم روی ده رقم کلزا بیانگر کارایی بهتر این آفت روی رقم slm046 بود. تاثیر گیاه میزبان بر چندین شاخص زیستی حشرات متعلق به سطوح دوم و سوم غذایی در این مدل سه سطحی مورد آزمون قرار گرفت. در مطالعات سه سطحی نمو، منحنی بقا، پتانسیل تولید مثل، تاریخچه زیستی، پارازیتیسم و چندین همبستگی سازگار زای دیگر مربوط به پارازیتوئید ارزیابی شد. پارامترهای جدول زندگی پارازیتوئید در شرایط ثابت آزمایشگاهی ارزیابی شد و نرخ ذاتی افزایش جمعیت روی رقم rgs003 بیشتر از رقم دیگر برآورد گردید. این رقم نامناسبترین میزبان بید کلم در بین ارقام مورد بررسی بوده و دارای کمترین میزان نیتروژن در برگ های خود بود. با استفاده از مدلسازی سلولار اتوماتا بر اساس مدل لوتکا-ولترا نشان داده شد که با وجود حذف رقابتی یکی از پارازیتوئیدها (d. semiclausum و یا cotesia vestalis) در آزمایش دینامیسم جمعیت رقبا قادر به همزیستی به صورت فضایی و به ویژه در یک محیط لکه ای می باشند و این همزیستی به تراکم های اولیه جمعیت بستگی دارد. نتایج نشان داد که همزیستی زمانی پارازیتوئیدهای رقیب در این سیستم تحت تاثیر میزان دردسترس بودن گیاه نبوده ولی توزیع فضایی آن ها بسته به پارامترهای متاثر از گیاه از قبیل ظرفیت قابل تحمل محیط و نرخ ذاتی افزایش جمعیت میزبانشان (بید کلم) می باشد.