مدل سازی موجودی کالاهای فسادپذیر با استفاده از بسته بندی فعال در زنجیره تامین

چکیده تحقیقات نشان داده که بسته بندی علاوه بر جذب مشتری، نقش بسیار تعیینکنندهای در کاهش تخریب محصولات فسادپذیر می تواند داشته باشد. ظهور بسته بندی های فعال وهوشمند به عنوان نسل جدید بسته بندی ها می تواند درمیزان سطح سرویسدهی محصولات موثر واقع شود. در میان انواع روش های نوین بسته بندی، بسته بندی فعال نقش بسزایی در افزایش زمان ماندگاری محصولات ایفا می نماید. بسته بندی فعال به نوعی از بسته بندی اطلاق می شود که نرخ فساد کالا را کاهش و زمان ماندگاری آن را افزایش می دهد. به عنوان مثال می توان به بسته های سیلیکاژل به عنوان جاذب رطوبت اشاره کرد. اما بسته بندی هوشمند تاثیری بر نرخ فساد کالا ندارد و تنها وضعیت کالا را نشان می دهد. از این رو به نظر می رسد که استفاده از این نوع روش بسته بندی می تواند در افزایش کارآیی زنجیره تامین اقلام فسادپذیر مفید واقع شود. زنجیره تامین مواد فاسد شدنی نظیر موادغذایی یا دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که طیف مشتریان در این گونه زنجیره های تامین از سایر زنجیره ها بیشتر است لذا ارائه کالای سالم سبب افزایش توان رقابتی خواهد شد. از دیگر سو، مطالعه جامعی در خصوص اقتصادی بودن استفاده از روش های نوین بسته بندی در زنجیره تامین اقلام فسادپذیر صورت نگرفته است، لذا در این تحقیق با در نظر گرفتن این خلاء تحقیقاتی، به بررسی تاثیر استفاده از بسته بندی فعال بر کاهش هزینه ها یا افزایش سود پرداخته شده است. در این مطالعه دو مدل ریاضی ارائه شده است. در هر دو مدل ابتدا پارامتر های بسته بندی فعال به مدل ریاضی اضافه شده و سپس مدل حل شده است. نتایج حاصل از حل در مدل ریاضی نشان دهنده اقتصادی بودن استفاده از بسته بندی فعال می باشد. مدل نخست با رویکرد بیشینه کردن سود و مدل دوم با رویکرد کمینه کردن هزینه مورد بررسی قرار گرفته است. مدل ریاضی اول با استفاده از روش های بهینه سازی دقیق حل شده است و با استفاده از ماتریس هشیان ثابت شده است که تابع هدف دارای بیشینه مطلق می باشد. مدل ریاضی دوم دارای پیچیدگی بالایی ست و استفاده از روش های بهینه سازی دقیق جهت حل آن کارایی چندانی از خود نشان نمی دهند از این رو مدل دوم با استفاده از الگوریتم ژنتیک به عنوان یک روش فراابتکاری کارا حل شده است. در فاز توسعه مدل نیز به منظور انطباق بیشتر با واقعیت اندازه دسته سفارش با استفاده از الگوریتم ژنتیک تعیین شده است.