تصویرهای دیداری در شعر بشار بن برد

بشار بن برد شاعر نابینای دوره ی عباسی است که علی رغم محدودیت حسی خود توانسته، توصیفات بدیعی مبتنی بر حس بینایی ارائه کند و به وصف پدیده های دیداری و رنگ و شکل آن ها بپردازد. با مطالعه شعر شاعر، آنچه شگفتی خواننده را برمی انگیزد، این است که «وی با وجود آنکه هرگز نور را درک نکرده و نابینایی مادرزاد بوده، چگونه توانسته به بیان تصاویر دیداری در قصاید خود بپردازد؟». نگارنده در راستای پاسخ به سوال مذکور تلاش نموده، با تکیه بر روش های تحلیلی-توصیفی و گاه روانشناختی-آماری به مطالعه ی موضوع بپردازد. بی شک بشار با تکیه بر حس شنوایی و شنیده های خود از توصیف شاعران دیگر در زمینه ی تصاویر دیداری، توانسته است پرنده ی خیال خود را به پرواز درآورد. در جستاری که در پیش روست، نگارنده، این موضوع را در دو باب مورد مطالعه قرار داده است. در باب اول به مطالعه ی خیال شاعر و عوامل غنای آن پرداخته و در این زمینه سعی شده که چگونگی عملکرد تخیل شعری بشار و درک بصری او از فضا بررسی شود و در ادامه نقش موسیقی و جایگاه سازه های شعری شاعران دیگر در وسعت بخشی به تخیل شعری وی تبیین گردد. در باب دوم، پس از آشنایی با عملکرد خیال شاعر، محصول آن یعنی تصویر شعری مورد کاوش قرار می گیرد و به اهمیت و کارکرد آن اشاره می شود. سپس انواع تصاویر حسی-خصوصا- تصویرهای دیداری از قبیل: زیبایی، رنگ و حرکت بررسی می گردد.