«طراحی ساختمانهای بلند با رویکرد مبتنی بر فرهنگ بومی (نمونه موردی: طراحی مجتمع مسکونی باغ گل- در محله ازگل تهران)»

بخشی از مشکلات و عدم تحقق پایداری در طرح ساخت مسکن بلندمرتبه به بازشناخت فرهنگ بومی و معیار‎های آن باز می‎گردد. توجه به معماری بومی در این پژوهش از دیدگاه هایی سرچشمه می گیرد که به پایداری اجتماعی بناها منجر می شود. همچنین پژوهش در میان رویکردهای پایداری‎اجتماعی به نگاه رفتار شناسانه می پردازد. بدین معنی که انسان را در رفتار‎هایش جستجو کرده و با شناخت رفتار‎های او، معیارهای آفریدن فضایی که با پایداری اجتماعی مطابقت داشته باشد پدید می آورد. از آنجایی که پژوهش به بومی سازی ساختمان‎های مسکونی بلند‎مرتبه شهری می پردازد، سوال پژوهش نخست این است که، آیا الگوهای موجود در این ساختمان‎ها پاسخگوی نیازهای امروزین ماست؟ و دوم اینکه، اصول و معیار های طراحی ساختمان های بلند با رویکرد مبتنی بر فرهنگ بومی چیست و چگونه می توان در طراحی ساختمان‎های بلند شهری مورد استفاده قرار گیرد؟ با بررسی های صورت گرفته معیارهای متنوعی در شکلگیری یک مجتمع مسکونی بلند مرتبه و پایدار با رویکرد رفتارشناسانه یافته شد که پژوهش به سه محور برجسته‎تر تمرکز یافت. این سه محور تحت عنوان «حریم»، «فضای باز»و «خود‎بسندگی» بررسی شدند که نتیجه بررسی ها به اجمال عبارتند از: حریم: حریم یا قلمرو به محدودیت سلسله مراتبی از دسترسی ارتباط افراد با یکدیگر گفته می شود و وظیفه اندام های معماری تنظیم این محدوده هاست تا حیطه قلمرو رفتاری به صورت شفاف آشکار شود. فضای باز: قلمرو خانواده ایرانی شامل یک فضای باز خصوصی است که در آن بخش مهمی از رفتارها و تعاملات خانواده شکل می‎گیرد. خود‎بسندگی: مجتمع مسکونی به جریانی از ارتباطات فعال نیازمند است که سطح دسترسی افراد با سلسله مراتب نزدیک شدن به فضای خصوصی خانه به تدریج محدود گردد. همچنین مجتمع مسکونی به مجموعه از فضاهای جانبی در سه گروه فرهنگی و مذهبی، خدماتی و تجاری، تفریحی و ورزشی نیازمند است. این پژوهش با استفاده از پارادایم آزادپژوهی و روش تحقیق تحلیلی- توصیفی در میان مجتمع‎های مسکونی سراسر جهان با توجه به فرهنگ بومی ایران انجام شده است. در طراحی مجتمع مسکونی باغ گل، بخشی از الگوهای شکلی و همچنین ارتباطی معمول در ساختمان های بلند مرتبه تغییر کرد و به نحوی ارتقاء یافت که با خواسته های نخستین پژوهش مبنی بر مطابقت آن با الگوهای فرهنگ بومی منطبق باشد. اما می توان گفت بومی سازی کیفیتی نیست که با یک الگوی کلی بتوان آن را بدست آورد بلکه نیازمند یک فرآیند پیوسته در هر پروژه می باشد. نتایج حاصل از این قسمت الگوهایی را تبیین کرد که براساس آن نمونه هایی از مجتمع های مسکونی در سراسر جهان بررسی شدند، در فصل سوم چکیده ای از بهترین نمونه های بررسی شده و نحوه پاسخگویی آنها به سه ویژگی مورد نظر پژوهش طرح شد و نتیجه این فصل ارائه الگوهای شکلی موفقی در زمینه ویژگی های مورد نظر شد. در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیل ها انجام گرفته در شرایط پروژه، برنامه فیزیکی و پهنه مورد بررسی برخی از الگوهای شکلی برای تحقق اهداف انتخاب شدند و بر اساس فرآیند طراحی برنامه ریزی شده الگوی نهایی ارائه شد.