شناسایی و تعیین خصوصیات سودوموناس های ایجاد کننده لکه قهوه ای قارچ خوراکی دکمه ای در مناطق مرکزی و شرقی ایران

بیماری لکه قهوه ای (brown blotch) قارچ خوراکی تکمه ای سفید (agaricus bisporus) در سال های اخیر به عنوان یک بیماری شایع در سالن های پرورش قارچ کشور خسارت فراوانی را وارد نموده است. این بیماری مهمترین بیماری باکتریایی قارچ تکمه ای سفید در ایران و جهان می باشد. بیماری لکه قهوه ای به عنوان یکی از عوامل کاهش کیفیت و کمیت در قارچ خوراکی مطرح است. علایم بیماری به صورت، لکه های کوچک قهوه ای روشن تا تیره و کلاهک های پوسیده که حالت لزج و چسبناکی دارند مشاهده می شود. بیماری لکه قهوه ای ناشی از چندین گونه باکتری است که متعلق به جنس سودوموناس می باشند. باکتری pseudomonas tolaasii به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد لکه قهوه ای شناخته شده است. اما گونه های دیگری مثل p. reactans و p. fluorescens نیز به عنوان عوامل ایجاد کننده بیماری فوق در قارچ تکمه ای سفید معرفی شده اند. در سال 1390 از استان های خراسان رضوی، البرز، تهران، سمنان، قزوین و گلستان نمونه برداری صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه و خالص سازی بر روی محیط کشتking,s b باکتری های متعلق به جنس pseudomonas از سایر باکتری ها جدا شدند. آزمون اثبات بیماریزایی بر روی کلاهک های قارچ خوراکی مثبت بود. آزمونهای مختلف بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی، تغذیه ای و تکثیر یک کیلو بازی از ناحیه s rdna16 با استفاده از آغازگرهای رفت و برگشت ps مشخص نمود که استرین های جدا سازی شده متعلق به جنس سودوموناس هستند و گونه باکتری ها نیز مشخص شدند. بر اساس این آزمونها و همچنین تولید رسوب سفید (white line) گونه p. tolaasii و p. reactans بیشترین فراوانی را در بین جدایه ها داشتند. آزمایش کروماتوگرافی لایه نازک وجود سیگنال های pqs را در جدایه ها مشخص نمود اما هیچ گونه ارتباط مستقیمی بین تولید این سیگنال و فاکتورهای بیماریزایی از قبیل تولید بیوفیلم، مقاومت به h2o2، تحرک و تولید سیدروفور مشاهده نشد. تنوع زیادی در بین جدایه ها از لحاظ بیماریزایی مشاهده شد و بر این اساس استرین ها به پاتوتیپ های مختلفی تقسیم شدند. به منظور تعیین ارتباط ژنتیکی میان جدایه ها از روش rep-pcr و پرایمرهای eric وbox استفاده شد. آنالیز نقوش الکتروفورزی محصولات pcr بر اساس وجود قطعات همسان و غیر همسان در جدایه ها با استفاده از ضریب تشابه جاکارد صورت گرفت. نتایج نشان داد آزمون rep-pcr در گروه بندی و تعیین تنوع سودوموناس های جداسازی شده از قارچ خوراکی دارای کارایی بوده و تنوع بالای درون گونه ای در بین جدایه های مربوط به مناطق مرکزی و شمال شرقی ایران مشاهده شد.