مطالعه وبررسی حضور آفت کشها در منابع آب های سطحی استان گیلان

در سال های اخیر مصرف علف کش ها در جهان رو به افزایش بوده و مطابق آخرین آمار موجود، در سال 2007 حدود 2.35 میلیون تن از انواع آفت کش ها در جهان مورد استفاده قرار گرفته است. سموم مصرفی در ایران به طور میانگین قریب به 12 هزار تن از انواع سموم فرموله شده با گروه خطر 64.2% سموم کم خطر، 27.2% سموم با خطر متوسط، و 8.6% سموم پر خطر بوده است. مقدار سموم مصرفی استان گیلان در سال 1390 به طور میانگین حدود 708 تن از انواع آفت کش ها بوده است. طبق مطالعات انجام شده سرانه مصرف آفت کش ها در ایران و گیلان به طور میانگین به ترتیب حدود 0.784 و 1.65 کیلوگرم در هکتار بوده که سرانه مصرف آفت کش ها در گیلان نسبت به سرانه جهانی (1.56 کیلوگرم درهکتار)، بالاتر می باشد. با توجه به میزان مصرف، گروه خطر و پایداری سموم در محیط، سموم شاخص استان گیلان شامل حشره کش دیازینون، قارچ کش هینوزان و علف کش ریجنت و بوتاکلر می باشند. از میان سموم شاخص سموم دیازینون بر اساس پایداری و مصرف بالا همچنین گروه خطر متوسط و بوتاکلر بر اساس مصرف بالا (بیش ترین مصرف) برای اندازه گیری انتخاب گردید. بر اساس برخی مطالعات انجام شده غلظت سم دیازینون در تابستان در شبکه شهری رشت 255 پی پی بی و بوتاکلر 11.6 پی پی بی در خروجی تصفیه خانه گیلان بوده که از مقدار استاندارد جامعه روپا (european community=ec) بالاتر بوده است. بر اساس اندازه گیری های انجام شده، غلظت دیازینون در ورودی تصفیه خانه گیلان در ماه های آذر و دی به ترتیب 1 و 0.08 پی پی بی و در خروجی تصفیه خانه گیلان در این ماه ها به ترتیب کم تر از مقدار اندازه گیری (0.01 پی پی بی) و 0.08 پی پی بی بود. غلظت بوتاکلر در ماه های دی و آذر در ورودی و خروجی تصفیه خانه گیلان کمتر از 0.01 پی بی بی بوده است. طبق مطالعات انجام شده روش های متعارف تصفیه قادر به حذف سموم ورودی به تصفیه خانه های آب تا حد استاندارد نمی باشند. راندمان تصفیه خانه گیلان برای حذف سموم دیازینون و بوتاکلر به ترتیب %50 و %47 درصد و برای کل سموم حدود %44 بوده است. بر اساس مطالعات انجام شده روشهای اکسیداسیون پیشرفته (aop) روش هایی کارآمد با راندمان حدود بیش از %80 برای حذف آفت کش ها از منابع آبی و رساندن غلظت این سموم در حد استاندارد شناخته شده اند. در این میان روش uv/o3 قادر به حذف به ترتیب بیش از 80% و 90% بوتاکلر و دیازینون (از سموم شاخص استان گیلان) بوده است. همچنین استفاده ماده منعقد کننده پلی آلومینیوم کلراید (poly aluminum chloride =pac) می تواند به بهبود راندمان حذف فرآیند uv/o3 کمک کند. مطالعات نشان داده است فرآیند uv/o 3/tio2 قادر به حذف بیش از %90 سموم بنتازون، بنومیل و کارباریل (از جمله سموم مصرفی استان گیلان) و %100 سموم لیندان و 2و4-دی بوده است.