تاثیرفروپاشی اتحاد شوروی بر روابط سیاسی اقتصادی و فرهنگی ایران با کشورهای حوزه ی قفقاز (جمهوری ارمنستان؛ جمهوری آذربایجان ؛ جمهوری گرجستان )

این پژوهش با دیدگاهی نو نسبت به مسائل منطقه ی قفقاز، بویژه کشورهای مستقل قفقاز جنوبی (جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان و جمهوری گرجستان) و مناسبات سیاسی ،اقتصادی و فرهنگی این کشورها با ایران در طول ادوار مختلف می پردازد و ادامه نقش ایران را در حل مناقشات این کشورها مورد بررسی قرار می دهد و سپس مناسبات ایران با کشورهای مورد نظر را در زمان استقلال (-/1990) تا سال 2010میلادی /90-1389شمسی بررسی می کند. ایران به علّت همسایگی با کشورهای حوزه ی قفقاز و بویژه آذربایجان می تواند نقش خوبی به عنوان یک بازیگر منطقه ای در کشورهای فوق و برقراری روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با آنان ایفا نماید. سابقه ی تاریخی کشورهای قفقاز این امر را ثابت می کند که این کشورها قرابت فرهنگی زیادی با ایراندارند واین امر می تواند در برقراری روابط این کشورها با ایران موثر باشد. این پژوهش با استفاده از مدارک و اسناد آرشیوی وکتا بخانه ای با استفاده از بانک های اطلاعاتی به ویژه سایت مرکز تحقیقات استراتژیک و گمرگ جمهوری اسلامی انجام شده است هم چنین ازنگرش تحلیلی وتوصیفی در این پژوهش استفاده گردیده است . سیاستهای داخلی گورباچف شامل دو برنامه پرستروئیکا و گلاسنوست می باشد که تاثیر عظیمی بر جامعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شوروی باقی گذاشت و سرانجام باعث فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی گردید . برقراری روابط سیاسی و سعی در ایفای نقش های سیاسی در قفقاز می تواند رهاوردی سیاسی و مبتنی بر توسعه در توسعه در این کشور ها در پی داشته باشد. این مساله پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای ایران از اهمیت زیادی برخوردار بود و فرصتی را برای ایجاد نمود تا با کشور های حوزه قفقاز ارتباط نزدیک حاصل کند به طوری که هر یک از کشور های حوزه قفقاز ابتدا در سطح کاردار با ایران ارتباط برقرار کردندوسپس ان ر اتا حد سفارت ارتقا دهد. با توجه به موقعیت ژئواکونومیک قفقاز از یک سو و موقعیت ژئوپلتیک آن از سوی دیگر روابط اقتصادی ایران با کشور های قفقاز بیشتر نقش مکمل را دارد در زمینه های انرژی همکاری های خوبی میان کشور های ایران و حوزه قفقاز وجود دارد مانند همکاری در پروژه های نفت و گاز. منطقه ی قفقاز ،یکی از مناطق عمده فرهنگی جهان است که از لحاظ عناصر فرهنگی از جمله زبان و ادبیات، مذهب و تاریخ و اقوام مختلف دارای تکثر زیادی است . کلید واژه : فرو پاشی اتحاد شوروی ، منطقه ی قفقاز، روابط سیاسی، اقتصادی وفرهنگی ،پرستروئیکا وگلاسنوست ،ژئواکونومیک