بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و رفتارشهروندی سازمانی در شرکت گاز شهر شیراز

سازمانها در زمینههای گوناگون تحت فشار شدید برای جلب اعتماد عمومی و حفظ رقابت در بازارجهانی قرار دارند. رسواییهای اخیر تجاری موجب خدشه دار شدن وجه عمومی سازمانها و افزایش توقع پاسخگویی به عموم، شفافیت و درستکاری شده است. امروزه ارتقاء ارزشهای مسئولیتپذیری اجتماعی به بحثی مهم در میان مجامع علمی تبدیل شده است. محققان بسیاری به بررسی ابعاد مختلف مسئولیت اجتماعی پرداخته و به خصوص بعد بشر دوستانه و داوطلبانه آن که میتواند با رفتار شهروندی سازمانی مرتبط باشد را مورد نقد و بررسی قرارداده اند. این بعد از مسئولیت پذیری اجتماعی توانسته به طورهمزمان در جهت ایجاد مزیت رقابتی و افزایش رفاه جامعه به کاربرده شود. در کشورهای در حال توسعه، چون ایران انگیزههای اعتقادی و مذهبی نقش مهمی در توجه به جنبههای بشردوستانه مسئولیت اجتماعی و دستیابی به راههایی برای ارتقاء آن وجود دارد و از آنجا که عملکرد شهروندی و بشر دوستانه در سازمان فعالیتهایی مانند کمک به همکاران در انجام کارها، حمایت سازمان و داوطلب شدن در انجام کارهای جانبی و مسئولیت پذیری را شامل میشود در این پژوهش به رابطه بین مسئولیتپذیری اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی پرداخته شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده زیرا هدف تحقیق توسعه دانش کاربردی است و از لحاظ نحوه گردآوری دادهها توصیفی )غیر آزمایشی( - همبستگی است. محقق قصد دارد که در این پژوهش رابطه میان متغیرها را بر اساس هدف تحقیق تحلیل کند که بدین منظور از روش همبستگی دو متغیری که به منظور بررسی رابطه دو به دو متغیرها است استفاده میکند. هدف تعیین میزان هماهنگی تغییرات دو متغیر است. از آنجا که در اکثر تحقیقات همبستگی دو متغیری از مقیاس فاصلهای با پیش فرض توزیع نرمال دو متغیری برای اندازهگیری متغیرها استفاده میشود، لذا ضریب همبستگی محاسبه شده در این گونه تحقیقات ضریب همبستگی گشتاور پیرسون است. بنابراین در این پژوهش رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت در این پژوهش جهت بررسی فرضیات پژوهش و شاخص های مربوطه از دو پرسشنامه استاندارد که اولی توسط کمیلی و لویس سی مارو 1 9883 ( در مورد مسئولیت پذیری اجتماعی در قالب سی و ( دو سوال و چهار مولفهی درک محیط کار،درک حقوق ودستمزد عادلانه، گرایش به مسئولیت پذیری کارفرما و ارتباط کارا و دومی توسط چین و هانگ 9 9880 ( در مورد رفتار شهروندی سازمانی در قالب ( دوازده سوال تهیه شده است استفاده شده است برای بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از شاخص های آمار توصیفی )میانگین، فراوانی، انحراف استاندارد( و روش های آمار استنباطی )همبستگی، رگرسیون گام به گام، تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون t گروه های مستقل( استفاده شد. قلمرو زمانی این پژوهش سال 1931 ؛ قلمرو مکانی آن، شرکت گاز شهر شیراز و قلمرو موضوعی آن بررسی رابطه بین مسئولیت پذیری اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی می باشد جامعه آماری در این پژوهش کارکنان شرکت گاز شهر شیراز به تعداد 88 نفر میباشد. برای انتخاب حجم نمونه بین افراد از فرمول عمومی کوکران که در آن احتمال وجود رابطه و عدم وجود رابطه 8.5 در نظر گرفته می شود، استفاده شده است؛ که حجم نمونه 968 نفر بدست آمده است. در این پژوهش، ابزار دارای روایی محتوایی میباشد زیرا ابزارهای استفاده شده در این پژوهش در پژوهشهای پیشین ابزار مسئولیتپذیری اجتماعی توسط جبارزاده ) 1903 ( و براتی و دیگران ) 1938 ( و ابزار رفتار شهروندی سازمانی توسط هویدا و نادری ) 1904 (، یعقوبی و دیگران ) 1903 (و طبرسا ) 1903 (، روایی و اعتبار آنان سنجیده و مورد تایید قرار گرفته است برای بررسی پایایی پرسشنامه فوق الذکر، به کمک نرم افزار آماری spss میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که نتایج آلفای کرونباخ برای مسئولیت پذیری اجتماعی 0.934 و برای رفتار شهروندی سازمانی 0.930 بدست آمد در این پژوهش محقق به دنبال پاسخ به سوال زیر است: سهم هر یک از مولفه های مسئولیت پذیری اجتماعی بر رفتار شهروندی سازمانی به چه میزان است؟ و فرضیه اصلی تحقیق وجود رابطه معنادار بین مسئولیت پذیری اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی است که فرضیههای پژوهش مبنی بر وجود رابطه معنادار بین مولفههای مسئولیت پذیری اجتماعی )ارتباط کارا، دستمزد عادلانه و درک محیط کار( و رفتار شهروندی سازمانی پذیرفته شدند و با توجه به مدل رگرسیونی به ترتیب ارتباط کارا، درک اقلام دستمزد عادلانه و در آخر درک محیط کار بیشترین تا کمترین سهم را را در پیش تاثیر بر رفتار شهروندی سازمانی دارا هستند.