پویایی شناسی جمعیت صدف های مرواریدساز محارpinctada radiata در زیستگاه های جزایر لاوان و هندورابی

به منظور بررسی مقدماتی و یافتن زیستگاه های صدف های مرواریدساز محار، آب های اطراف جزایر لاوان و هندورابی، به وسیله عملیات غواصی جستجو گردید. 2 زیستگاه در آب های اطراف جزیره لاوان و 2 زیستگاه در آب های اطراف جزیره هندورابی به منظور بررسی وضعیت ذخایر انتخاب گردید و به صورت فصلی از پاییز 90 لغایت تابستان 91 مورد نمونه برداری قرار گرفت. نمونه برداری ها به وسیله عملیات غواصی و به روش ترانسکت کمربندی و کوادرات های تصادفی صورت گرفت. از بین زیستگاه های بررسی شده، زیستگاه لاوان 1 (دردور) دارای بیشترین مساحت، کل ذخیره، صید بر واحد سطح، صید بر واحد تلاش و زیتوده بوده که به ترتیب برابر با 60 هکتار، 357000 قطعه، 6/0 قطعه بر متر مربع، 119 قطعه و 4620 کیلوگرم بود. بیشترین میزان صدف های قابل صید در زیستگاه هندورابی 2 (ساحل شنی) به میزان 56% برآورد گردید. داده های زیست سنجی زیستگاه ساحل شنی به طور معنی داری، دارای بیشترین میانگین نسبت به سایر زیستگاه ها بود (01/0>p) که این امر نشان دهنده عدم نشست کافی صدفچه ها جهت احیای ذخایر بوده و حاکی از شرایط نامساعد زیستگاه مذکور می باشد. میزان طول مجانب l? در زیستگاه های لاوان 1 (دردور)، لاوان 2 (هدآباد)، هندورابی 1 (سوله) و هندورابی 2 (ساحل شنی) به ترتیب برابر با 16/89 ، 68/87 ، 11/86 و 42/86 میلی متر محاسبه گردید. میزان ضریب رشد k نیز در زیستگاه های مذکور به ترتیب برابر با 34/0 ، 44/0 ، 47/0 و 20/1 برسال برآورد گردید. ضریب مرگ و میر طبیعی m نیز در زیستگاه های فوق الذکر به ترتیب برابر با 63/0 ، 75/0 ، 78/0 و 45/1 محاسبه شده و برای زیستگاه های جزیره هندورابی، بیشتر از زیستگاه های جزیره لاوان برآورد گردید. رابطه طول - وزن صدف های مرواریدساز محار شامل رابطه بین ارتفاع صدف و وزن کل، برای زیستگاه دردور به صورت 1605/3 dvm × 00008/0 = w، هدآباد 1238/3 dvm × 00009/0= w، سوله 1727/3 dvm × 00007/0 = w و ساحل شنی به صورت 0685/3 dvm × 0001/0 = w محاسبه گردید. آنالیز روابط طول - وزن نشان داد که الگوی رشد صدف ها در تمامی زیستگاه ها به جز زیستگاه ساحل شنی، ناهمگون می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که مساحت زیستگاه های بررسی شده، ذخایر صدف های موجود در آنها و میزان شاخص صید بر واحد سطح، نسبت به سالیان اخیر کاهش یافته است و به رغم ممنوعیت فعالیت های صیادی در منطقه طی سال های اخیر، احیای ذخایر به کندی صورت گرفته است. نمودار ریکروتمنت در تمام زیستگاه ها در خلال فصل تابستان دارای اوج بزرگ تری بود و نشان داد که اوج تخم ریزی صدف های مرواریدساز محار در این فصل رخ می دهد.