کانی شناسی و پی جویی مقدماتی کانیهای سنگین رسوبات آبرفتی رودخانه زولاچای (جنوب غرب سلماس- استان اذربایجان غربی)

منطقه مورد مطالعه قسمتی از رودخانه زولاچای بوده که وسعتی حدود 15کیلومتر را شامل می شود، که در استان آذربایجان غربی شهرستان سلماس واقع می باشد. در این مطالعه تعداد 60 نمونه آبرفتی از ذرات در حد شن و ماسه و 10 نمونه ژئوشیمی از ذرات در سیلت و رس به منظور انطباق عنصری برداشت گردید. نمونه های ژئوشیمی به روش icp-ms تحت آنالیز قرار گرفتند. این مطالعات نشان می دهد که در این منطقه بیش از 30 نوع کانی سنگین وجود دارد، که در این میان برخی از آنها از قبیل کانیهای تیتان دار (ایلمنیت و تیتانومگنتیت) حائز اهمیت اند. مطالعات کانی سنگین نشان داد که در 13 نمونه از 60 نمونه، حاوی ذرات طلا می باشد. تحلیل های آماری بر روی مقادیر عددی این کانیها معلوم ساخت که توزیع این کانیها از قوانین لاگ نرمال تبعیت کرده و اغلب آنها از نوع چند منشایی می باشند. بطور کلی کانیهای موجود در این حوضه را می توان از لحاظ منشاء به دو دسته تقسیم نمود: کانیهای درجازا (آناتاز و لوکاکسن) و کانیهای دگرجازا. بخش عمده ای از کانیهای مزبور از نوع دگرجازا بوده که خود از طیفی از سنگهای آذرین دگرگون شده (فلسیک، متوسط، مافیک) مشتق شده اند. و از طرفی بر اساس مطالعه شاخص های ژئوشیمیایی و دیاگرامهای تفکیکی (عناصر اصلی) در نمونه های انتخابی، منشاء اصلی رسوبات را سنگهای آذرین فلسیک تا متوسط، پیشنهاد می کند. و الگوی توزیع rees نرمالیزه به کندریت، سنگهای بازیک را منشاء این رسوبات پیشنهاد می کند. محاسبات مقادیر شاخص هوازدگی شیمیایی (ciw/) در نمونه های مورد مطالعه، مبین درجه هوازدگی شیمیایی شدید در این رسوبات می باشد. از طرفی بعضی از کانیها ضریب همبستگی خوبی را نشان می دهند که می توان آن را بدلیل منشاء گرفتن آنها از یک جامعه سنگی واحد، و نیز تشابه شرایط نهشت آنها بعلت نزدیک بودن خواص فیزیکی آنها نسبت داد. مطالعات عنصری انجام پذیرفته بر روی نمونه های ژئوشیمی نشان می دهد که از میان عناصر موجود، بیشتر غلظت ti قابل توجه بوده که آن مربوط به بالا بودن کانیهای تیتان دار در این رسوبات می باشد. استفاده از نمودارهای دو متغیره بیانگر محیط تکتونیکی حاشیه قاره ای فعال برای این رسوبات می باشد. با استفاده از این مطالعات می توان نتیجه گرفت که در منطقه تنوع کانی سنگین بسیار زیاد می باشد، و از لحاظ پلاسرزایی، کانی تیتان-دار دارای اهمیت می باشد. و برای طلا نیاز به بررسی دقیق تر در منطقه می باشد.