اندیشه های خیّامی در دیوان خاقانی
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- نویسنده طاهره خمری
- استاد راهنما محمد امیر مشهدی عبدالله واثق عباسی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1392
چکیده
برترین و نخستین ویژگی که در رباعیّات خیّام نیشابوری از نظر صورت و معنا جلب نظر می¬کند، ژرفای اندیشه¬ی اوست. اندیشه¬ای که پایه¬ی اصلی آن تفکّر درباره¬ی مرگ و زندگی و سرنوشت انسان است. موضوعاتی هم¬چون مسئله¬ی مرگ، عشرت¬طلبی و می¬گساری، بدبینی درباره¬ی خلقت، فرصت¬طلبی و اغتنام وقت، حیرت، شک و تردید، قضا و قدر، نگرانی از گذشت عمر، ستمگری فلک، شکایت از روزگار و ... که در رباعیّات خیّام جای گرفته و از دیرباز به¬عنوان اندیشه¬ی خیّامی مشهور شده است، خاصّ او نیست و از زمان-های گذشته دل¬مشغولی بشر بوده است. در ایران برای نخستین بار، چنین تفکّراتی را در آیین ایرانیان کهن، به¬ویژه زروانیسم می¬توان یافت؛ در اندیشه¬ی یونان باستان هم¬چون ذیمقراطیس و اپیکور نیز مشابه این عقاید وجود داشته است، امّا هرچه هست، این اندیشه در رباعیّات خیّام درخشش خاصّی یافته است و کسانی که از او پیروی کرده¬اند، بسیارند. به سخن دیگر تأثیر خیّام بر شعرای پس از او شگفت است. درجای جای دیوان خاقانی که ولادتش هم زمان با وفات خیّام بوده است، انعکاس اندیشه¬های خیّامی را می¬توان دید، دردنیای اندیشه¬ی او نیز ناله و شکایت از بی-وفایی مردم، ظلم و ستم روزگار، اعتقاد به جبر، ناپایداری جهان و نکوهش آن و به تبع آن دم غنیمت شمردن و دعوت به خوشباشی یافت می¬شود.
منابع مشابه
بازتاب اندیشه های ملامتی در دیوان خاقانی
چکیده در قرن سوم و در نیشابور به وسیله ی افرادی چون حمدون قصار و ابوعثمان حیری، جنبشی فکری علیه نظام حاکم تصوف شکل گرفت که به ملامتیه مشهور شد. اندیشه ی ملامتی نوعی اندیشه ی صوفیانه است که یکی از اصول آن سرزنش نفس است، نیز، صوفی ملامتی، با کتمان احوال و نیکی ها و عبادات، خود را در معرض سرزنش و ملامت دیگران قرار می دهد. به تدریج، افراط در این نظریه موجب پیدایش فرقه ی قلندریه گردید. خاقانی، ش...
چهرة زنان در دیوان خاقانی
انسان به تناسب محیطی که در آن زندگی می‌کند و بر اساس فرهنگی که بر آن جامعه حاکم است صاحب بینشی متفاوت و افکاری متنوع است. نگاه انسان به «زن» در جوامع متعدد، دیدی متفاوت است؛ گاهی این بینش، سلیم و عادلانه و گاهی سقیم و سلطه جویانه بوده است. خاقانی در جایگاه شاعری فرهیخته و اندیشمند همانند هم‌عصر خویش، سنایی، نگاهی منفی و گاهی توأم با تحقیر و استهزا به این عنصر لطیف هستی دارد. او در جای جای دیوا...
متن کاملچهرة زنان در دیوان خاقانی
انسان به تناسب محیطی که در آن زندگی می‌کند و بر اساس فرهنگی که بر آن جامعه حاکم است صاحب بینشی متفاوت و افکاری متنوع است. نگاه انسان به «زن» در جوامع متعدد، دیدی متفاوت است؛ گاهی این بینش، سلیم و عادلانه و گاهی سقیم و سلطه جویانه بوده است. خاقانی در جایگاه شاعری فرهیخته و اندیشمند همانند هم‌عصر خویش، سنایی، نگاهی منفی و گاهی توأم با تحقیر و استهزا به این عنصر لطیف هستی دارد. او در جای جای دیوا...
متن کاملموتیف آیینه در دیوان خاقانی
خاقانی در زمینه خیال پردازی و مضمون آوری سرآمد شاعران عصر خویش است. «آیینه» یکی از موتیف هایی است که وی برای خلق مضامین متنوع از آن بهره گرفته است و شاید بتوان گفت: این واژه پس از «خورشید» پربسامدترین موتیف دیوان اوست. در این مقاله کوشیده ایم بر اساس روش تحلیل محتوا، موتیف آیینه را در دیوان خاقانی بررسی کنیم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هنرنمایی خاقانی در این زمینه، تنها در بازی واژگانی، به ک...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023