بررسی تاثیر امواج التراسونیک در فرایند عصاره گیری از گیاه پولک (stachys schtschegleevii)

مقاومت به آنتی بیوتیک ها در بین باکتری های بیماری زا، درمان بیماری های عفونی را مشکل و پر هزینه کرده است. از طرف دیگر، درمان با آنتی بیوتیک ها همواره نگرانی عوارض جانبی دارو را به همراه دارد. استفاده از گیاهان دارویی که مزیت های متعددی از قبیل ارزان و قابل دسترس بودن، سازگاری با طبع و پذیرش بهتر توسط بیماران را دارند برای درمان بیماری ها، از جمله بیماری های عفونی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از این گیاهان دارویی، گیاه پولک است که در طب سنتی ایران برای درمان بیماری-های عفونی مجاری تنفسی، مانند سرماخوردگی و سینوزیت و همچنین آسم، روماتیسم و سایر شرایط التهابی استفاده می شود. گیاه s.schtschegleevii از تیره lamiaceae یکی از 34 گونه استاکیس موجود در ایران می باشد. این گیاه در طب سنتی ایران به عنوان یک درمان برای عفونت های باکتریایی استفاده می شود. در این تحقیق، ترکیب اسانس به دست آمده از برگ های گیاه پولک به وسیله تقطیر با آب توسط gc/ms مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. خاصیت ضدباکتریایی عصاره آبی و متانولی (در حضور و غیاب امواج اولتراسوند) استخراج شده از برگ های این گیاه بر روی چهار گونه از باکتری ها شامل استافیلوکوکوس ارئوس، استرپتوکوکوس پنومونیه، اشریشیاکلی و پسودوموناس آئروجینوزا مورد بررسی قرار گرفت. بررسی فعالیت ضدمیکروبی عصاره و اسانس، با استفاده از روش شمارش کلنی و دیسک دیفیوژن انجام شد. حداقل غلظت بازدارنده رشد باکتری (mic) با روش ماکرو دایلوشن استاندارد nccls تعیین گردید. عصاره متانولی، اثر قابل توجهی بر استافیلوکوکوس ارئوس، استرپتوکوکوس پنومونیه، اشریشیاکلی و پسودوموناس آئروجینوزا داشت. mic عصاره متانولی در حضور امواج التراسونیک برای استافیلوکوکوس ارئوس، استرپتوکوکوس پنومونیه و اشریشیاکلی به ترتیب 25/31، 25/31 و 81/7 و mic عصاره متانولی در غیاب امواج التراسونیک برای استافیلوکوکوس ارئوس، استرپتوکوکوس پنومونیه، پسودوموناس آئروجینوزا و اشریشیاکلی به ترتیب 62/15، 81/7 ، 125 و 62/15 بود. آزمایش ها نشان داد که اسانس و عصاره آبی (جوشانده) گیاه پولک، اثر ضدمیکروبی بر هیچ کدام از چهار گونه باکتری مورد مطالعه نداشت. امواج التراسونیک باعث کاهش خاصیت ضد باکتریایی عصاره متانولی گیاه پولک در مورد سه باکتری استافیلوکوکوس ارئوس، استرپتوکوکوس پنومونیه و پسودوموناس آئروجینوزا ونیز افزایش خاصیت ضد باکتریایی عصاره متانولی در مورد باکتری گرم منفی اشریشیاکلی شد.