بررسی عناصر داستانی در فیلمنامه های علی حاتمی

علی حاتمی از کارگردانان و فیلمنامه نویسان برجسته معاصر است . یکی از مهمترین و قابل توجه ترین جنبه های آثار وی ، جنبه ادبی آن هاست . زبان و شیوه نگارش وی ، آثار او را از قالب فیلمنامه صرف خارج کرده و به منزله یک متن ادبی درخشان جلوه گر ساخته است . سینما و ادبیات پیوندی غیرقابل انکار دارند . فیلمنامه نوعی متن روایی است با عناصری خاص که میتوان مشترکات فراوانی از جنبه کاربرد این عناصر میان فیلمنامه و متون روایی مانند داستان یافت و از این جهت میتوان فیلمنامه را حلق? واسطی میان سینما و ادبیات محسوب کرد . حاتمی در نگارش فیلمنامه های خود مانند یک نویسنده حاذق عمل کرده است و بسیاری از عناصر و ظرایف یک اثر داستانی را در متن فیلمنامه های خود بروز داده است ، اعم از شخصیت پردازی ، توصیف ، کشمکش و سایر عناصر داستانی . وی در فیلمنامه های خود به سبب آنکه بعداً در ساخت فیلم از ابزاری مانند دوربین بهره می جوید ، از عنصر توصیف کمترین بهره را برده است اما در عوض ، عنصر دیالوگ و فن دیالوگ نویسی را در فیلمنامه های خود به اوج رسانده است . در شخصیت پردازی ؛ حاتمی به سبب سرشت اجتماعی آثارش ، آدم هایی واقعی را در فیلمنامه های خود تصویر کرده است ؛ آدم هایی برآمده از بطن و متن جامعه . مولفه رئالیستی آثار حاتمی یعنی بازتاب واقعیت ها و اتفاقات تاریخی در آثار حاتمی را باید در علاقه شخصی وی در روایتگری تاریخ جستجو نمود . او تاریخ را بنحوی روایت می کند که خودش می پسندد و دوست دارد . حاتمی در آثار خود تقریباً همه انواع شگردهای زبانی را به کار می گیرد . از نقالی گرفته تا استفاده از زبان مردم تهران و بیان ادبی و فاخر شخصیت های فیلم های تاریخی نظیر دلشدگان و کمال الملک .