بررسی کیفی و آسیب پذیری منابع آب زیر زمینی با استفاده از مدل درستیک در محیط gis (مطالعه موردی: دشت بجنورد)

منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی و تهیه نقشه پهنهبندی کیفی و تعیین میزان آسیبپذیری منابع آب زیرزمینی دشت بجنورد با توجه به پارامتر های مختلف انسانی و طبیعی می باشد . و تلاش برای پیشگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی و شناسایی مناطق مستعد به حضور آلودگی می باشد. با استفاده از مدل drastic پارامترهایی که در سیستم هیدروژئولوژیکی کنترل کننده آلودگی آب زیرزمینی می باشد اندازه گیری و نقشه های پهنه بندی شاخص آسیب پذیری دشت بجنورد تهیه گردید و با استفاده از تحلیل حساسیت تک پارامتر تاثیر گذاری پارامترهای دارستیک بررسی شد و صحت سنجی با استفاده از غلظت یون نیترات در آبهای زیرزمینی کل دشت بررسی شد . نتایج نشان داد که شاخص آسیب پذیری دشت بجنورد بر اساس شاخص دراستیک بین 56 تا 148 متغیر بوده وبه ترتیب 20،31،36 و 13 درصد منطقه دارای آسیب پذیری بدون خطر، خیلی کم، کم تا متوسط می باشد. و نتایج حاصل از تحلیل حساسیت تک پارامتر نشان داد که پارامتر محیط غیر اشباع بیشترین تاثیر را در شاخص آسیب پذیری دارد و بعد از آن به ترتیب بیشترین تاثیر را پارامترهای هدایت هیدرولیکی، محیط آبخوان، تغذیه خالص، محیط خاک، عمق سطح آب و توپوگرافی دارند. صحت سنجی با استفاده از غلظت یون نیترات در آبهای زیرزمینی دشت نشان میدهد که ضریب همبستگی بین یون نیترات وشاخص دراستیک همپوشانی بسیار نزدیکی بین توزیع پتانسل آسیب پذیری دشت و میزان غلظت نیترات وجود دارد. با توجه به نتایج اخذ شده، دشت بجنورد از لحاظ میزان پتانسل آسیب پذیری آبخوان به آلودگی در مرحله خیلی کم با 31درصد منطقه و کم تا متوسط با 20درصد منطقه قرار دارد یعنی حساسیت دشت به آسیب پذیری طبق رتبه بندی روش دراستیک خیلی کم و کم تا متوسط است چون بیشترین درصد شاخص آسیب پذیری مربوط به این دو محدوده میباشد.