مکان یابی پارک های شهری با استفاده از تحلیل های چند معیاره مکانی مشارکتی

پارک ها به عنوان یکی از زیرگروه های کاربری فضای سبز می باشد که هم بازده اجتماعی و هم بازده اکولوژیکی دارند. به علاوه، پارک ها به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند که هر یک وسعت و شعاع عملکردی مشخصی دارند. پارک ها و فضای سبز شهری بایستی به گونه ای مکان یابی شوند که با سایر کاربری ها و ویژگی های منطقه سازگار باشد و با توجه به ساختار سلسله مراتبی شهرها، نحوه پراکنش انواع پارک ها در کالبد شهری به طور عادلانه رعایت شود. هدف اصلی از انجام این تحقیق ایجاد الگویی مناسب برای مکان یابی سلسله مراتبی پارک ها می باشد. در راستای رسیدن به این هدف، ناسازگاری نظرات 30 مشارکت کننده در قالب دو گروه متخصص و غیر متخصص در روش مقیاس اولویت مورد بررسی قرار گرفت و فرآیند مکان یابی انواع پارک های شهری به صورت مشارکتی مدل سازی گردید. در این مدل سازی از تحلیل های دسترسی به عنوان تناسب ارضی و روش greedy adding به منظور رسیدن به بیشترین پوشش استفاده شده است. چرا که نحوه پراکندگی پارک ها با در نظر گرفتن تناسب در سطوح مختلف کالبد شهری مسئله ای است که چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. به علاوه، استفاده از نظرات غیر کارشناس در روش ahp، باعث ناسازگاری در ماتریس مقایسات می شود. از این رو از ابزار مقیاس اولویت استفاده شده است که ناسازگاری در آن وجود ندارد. در این تحقیق دو رویکرد متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. تفاوت دو رویکرد در نحوه تخصیص افراد به گزینه تصمیم گیری بوده است. با توجه به اینکه منطقه 7 تهران، یکی از مناطقی است که به شدت از کمبود فضای سبز رنج می برد، این منطقه به عنوان مورد مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داده است که با رویکرد اول که میزان فاصله افراد از گزینه تصمیم گیری تأثیری در تخصیص افراد به منابع نداشته، 59.9 % از جمعیت، تحت پوشش پارک های همسایگی قرار گرفته اند. در حالی که این مقدار در رویکرد دوم 47.4% بوده است که در این رویکرد این فاصله در نحوه تخصیص موثر بوده. در رویکرد دوم میزان میانگین مسافت پیموده شده برای دسترسی به پارک همسایگی 209.24 متر بوده و این میزان در رویکرد اول به 360.51متر رسیده. بنابراین در رویکرد اول جمعیت بیشتری نسبت به رویکرد دوم تحت پوشش قرار گرفته اند. این در حالیست که در رویکرد دوم مسافت پیموده شده برای دسترسی به پارک همسایگی، کمتر بوده است. کلمات کلیدی: مکان یابی سلسله مراتبی، تصمیم گیری چند معیاره، ahp، مقیاس اولویت، بیشترین پوشش، greedy adding