ارزیابی، تعمیر و نگهداری سامانه های آبیاری قطره ای (مطالعه موردی: مزرعه نمونه آستان قدس رضوی)

در شرایط آب و هوایی ایران مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی، محدودیت منابع آب می باشد. روش های آبیاری قطره ای دارای پتانسیل بالایی در توزیع آب با بازده ی بالا می باشند. این سامانه ها به شرطی که بدرستی انتخاب و بطور اصولی طراحی، اجرا، و مورد بهره برداری قرار گیرند، راه¬حلی مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب می باشند. لذا در راستای گسترش کمی بایستی کیفیت طرح ها نیز مورد توجه قرار گیرد، و با ارزیابی طرح های اجرا شده ی موجود، عوامل ارزیابی نظیر یکنواختی توزیع، بازده های پتانسیل و واقعی کاربرد آب اندازه گیری، و نحوه ی عملکرد سامانه مشخص گردد و با ارائه ی راه حل های مناسب در جهت رفع نواقص، گام های موثری برداشته شود تا سامانه های موجود با حد اکثر توان مورد بهره برداری قرار گیرند، از طرفی، می توان با دوست داشتن این اطلاعات راهبردهایی جهت توسعه ی اصولی آبیاری قطره ای در منطقه معرفی کرد. در این تحقیق 3 سامانه ی آبیاری قطره ای در مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در شهر مشهد، سامانه های a وb چهار بار و سامانه یc سه بار مورد ارزیابی قرار گرفتند. پارمترهای ارزیابی بر اساس دستور العمل سازمان حفاظت خاک آمریکاscs انتخاب شدند و یکنواختی پخش آب در سیستم eus، پتانسیل راندمان کاربرد در چارک پایین pelq و راندمان واقعی کاربرد در چارک پایینaelq ، طرح های مورد مطالعه اندازه گیری و محاسبه شدند. کیفیت شیمیایی آب آبیاری مورد آزمایش قرار گرفت و پارمترهای مختلف بررسی شدند. به طور کلی درجه کیفیت منابع آب طرح ها در حد خوب بود و مشکلی را از نظر گرفتگی در قطره چکان ها ایجاد می کرد. نتایج نشان داد که در میان سیستم های موجود سیستم b با میانگین یکنواختی پخش آب 80 درصد و با میانگین راندمان پتانسیل کاربرد در چارک پایین 33/72درصد دارای بهترین عملکرد بود، سیستم c با میانگین یکنواختی پخش آب 72درصد و با میانگین راندمان پتانسیل کاربرد در چارک پایین 87/64 درصد در پاین¬تریین سطح عملکرد بود. پایین بودن مقدار pelq از یک سو به ضریب تغییرات ساخت قطره چکان ها (cv) و از سوی دیگر به مدیریت سیستم ها مربوط می شود.