اثرات گسترش طبیعت گردی بر شبکه های ارتباطی میان ساکنان روستا (مطالعه موردی: روستای طبل/جزیره قشم)

گردشگری یک امر فرهنگی – اجتماعی است که گاهی منجر به تغییر اجتماعی و حتّی مسائل اجتماعی می شود، اثرات گردشگری برجامعه مقصد محققان گردشگری را برانگیخته است تا به گونه-ی علمی به این مسأله بنگرند، با توجّه به اهمیّت آثار اجتماعی در فرایند برنامه ریزی توسعه ی گردشگری و از این جهت که از جمله آثار اجتماعی گردشگری، تأثیر آن بر روابط اجتماعی افراد است، در این پژوهش تأثیر طبیعت گردی بر روابط اجتماعی و الگوهای ارتباطی افراد در روستای طبل مورد مطالعه و بررسی قرارگرفت و افراد شاغل در بخش طبیعت گردی که در ارتباط مستقیم با طبیعت-گردان هستند، به عنوان جامعه مورد بررسی انتخاب شدند. در این راستا و برای نشان دادن میزان و نوع این تأثیر پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط افراد مورد نظر، داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل شبکه ای مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از نرم افزارهای ucinet، visone و netdraw و شاخص های مرکزیت درجه، مرکزیت بینابینی، مرکزیت بردار ویژه و نقاط برشی، شبکه های ارتباطی ترسیم شده مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج و بررسی ارتباطات میان آنها نشان داد که مبنای اصلی ارتباطات میان افراد را روابط قوم و خویشی تشکیل می دهد و پس از آن دوستان و معتمدین محلی در رده های پایین تر قرار می گیرند. اما از نکات منفی در مورد شبکه ارتباطات روستای طبل این است که هیچ یک از کارکنان بخش طبیعت گردی به جز یک فرد، همکاران خود را به عنوان فرد مورد مشورت انتخاب نکرده و اساس اصلی ارتباطات، بر روابط قوم و خویشی استوار بوده است. همچنین علیرغم انتظار، شبکه ارتباطی میان افراد متشکل از جزایر ارتباطی بود که اساس ارتباطات درونی این جزایر، وجود طوایف مختلف در این روستا بوده است. بنابراین مشاهده می شود که اگرچه گردشگری، تاثیری بر شبکه های ارتباطی میان شاغلین این بخش نداشته است، اما ارتباطات محکمی نیز میان افراداین روستا وجود ندارد و شبکه دارای گسست های بسیاری است؛ تاجایی که تعدادی از افراد، ساکنان روستاهای دیگر را به عنوان افراد مورد مشورت خودانتخاب کرده اند.در نهایت پیشنهاد شد تا با شناسایی افرادی که به عنوان نقاط برشی مشخص شده اند و یا دارای بیش ترین مقادیر مرکزیّت ها می باشند، در جهت گسترش ارتباطات و تبدیل شبکه موجود به یک شبکه منسجم و یکپارچه استفاده نمود.