عبدالله ابن عباس و خلفای چهارگانه

عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب بن هاشم پسر عموی پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) و از شاگردان امام علی(علیه السلام) و از بزرگان هاشمی و صحابه بزگواری است. تولد او در شعب ابی طالب در محاصره بودند سه سال قبل از هجرت در مکه بوده است، مادرش ام فضل و پدرش عباس بن عبدالمطلب است، ایشان تا سال فتح مکه در آنجا بود و بعد از هجرت از محضر پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) استفاده کرد تا جایی که پیامبر(صلی الله علیه وآله) در حق ایشان دعا فرمود، از او در عهد خلافت ابوبکر اقدام مهم و نقش بارزی نقل شده است و به همراه خاندان بنی هاشم مدافع امیرالمومنین علی(علیه السلام) بوده اما در عهد عمر هیچ منصبی نداشت اگرچه عمر از او در مجالس عمومی و خصوصی تجلیل می کرد و با او مشورت می کرد. و در مسافرت ها همراه خود می برد و ظاهراً ارتباط وی با عمر قوی بوده است. ابن عباس در عهد عثمان از اهمیت وافر برخوردار بوده اما عثمان نیز وی را هیچ منصبی نداد در بعضی از سال ها امر حج از طرف او بوده است. و در مقابل شورشیان از عثمان دفاع نکرده است و ابن عباس با عثمان نیز مناظرات و گفتگوها داشت که دال بر دفاع حق امیرالمومنین علی(علیه السلام) است، در دوره امام علی(علیه السلام) شخصیت عبدالله بن عباس بیشتر تجلی کرد و وی در امور مهمی حکومتی آن حضرت مشاور بوده و فعالانه در امور حکومتی همراه آن حضرت بوده و در سه جنگ جمل و صفین و نهروان همراه و هم رکاب آن حضرت بوده و از میمنه یا میسره از طرف آن حضرت در جنگ بوده و در جنگ جمل قبل از جنگ به رهبران ناکثین گفتگو داشت و بعد از جنگ جمل نیز به عایشه حکم امیرالمومنین علی(علیه السلام) را رساند که آماده حرکت به سوی مدینه شوید، همچنین بعد از جنگ جمل به طرف آن حضرت به والی بصره منصوب شد، همچنین وی در جنگ صفین فعالانه شرکت کرد، نزدیک بوده که لشکر امیرالمومنین غلبه کرد که شامیان کوفیان را فریب دادند و مسأله تحکیم پیش آمده و بنابر پیشنهاد امیرالمومنین علی(علیه السلام) وی از طرف آن حضرت باشند اما خود کوفیان قبول نکردند، و ابوموسی فریب عمروعاص خورده و لشکر به کوفه برگشت و خوارج پیدا شدند و در جنگ خوارج نیز ابن عباس شریک بوده و به خوارج گفتگوی نیز داشت و مدام در دفاع امیرالمومنین علی(علیه السلام)کوشا بوده است. عبدالله بن عباس در بیعت با امام حسن(علیه السلام) نقش ارزنده ای داشته و در تثبیت حکومت آن حضرت فعالیت کرده است. او در حاثه کربلا حضور نداشته است به خاطر عمر طولانی در ترویج حدیث و تفسیر نقش بسیار موثر داشته است و در همه این سال ها مدافع سرسخت امام علی(علیه السلام) بوده است. اهدافی که در این رساله دنبال می شود: الف ـ آشنایی با شخصیت عبدالله بن عباس. ب ـ عملکرد او در سال های خلافت خلفاء. ج ـ موقعیت او در دفاع از امام علی(علیه السلام). د ـ نقش او در ترویج حدیث و تفسیر.