چرایی و چگونگی ناکامی انسان در التزام اخلاقی از دیدگاه علاّمه طباطبایی (ره)
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- نویسنده مریم چراغی ساروقیه
- استاد راهنما زهرا خزاعی
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1393
چکیده
از جمله مسائل¬اساسی¬در مباحث اخلاقی، عدم التزام انسان به¬اخلاق می باشد؛ یعنی فرد باور به درستی حکمی¬ اخلاقی¬دارد ولی¬عملی مغایر با آن انجام می¬دهد.پژوهش¬حاضر با هدف¬ بررسی چرایی این فرایند¬از¬دیدگاه علامه طباطبایی¬که¬در¬این¬ رابطه متأثر از ارسطو است،صورت-گرفته¬است. نگارنده در بدو امرضمن تبیین مفهوم «آکراسیا» به تحلیل آراء فیلسوفان پیرامون این مسئله پرداخته¬است.ارسطو با طرح «آکراسیا¬ »به مخالفت با دیدگاه عقل گرایی سقراط مبنی بر اینکه هر¬فرد¬عاقلی مطابق معرفت عقلانی¬ خود عمل می¬کند و انحراف اخلاقی ناشی از جهالت است،برخاست.افلاطون نیز¬ علت موثر برعمل ¬را معرفت می¬دانست، زیرا هیچ علتی در مقابل¬ معرفت حقیقی نمی¬تواند مانع عمل¬ گردد.ارسطو با قبول تأثیر معرفت بر¬عمل¬ معتقد بودکه میل¬ انسان می تواند،¬گاهی به¬رغم معرفت¬اخلاقی،مانع انجام عمل صحیح شودو فرد ¬در لحظه عمل،علم خود را به دست فراموشی ¬سپارد.این¬دو¬رویکرد متفاوت در¬فلسفه اخلاق مخالفان و موافقانی¬داشته-است..علامه در¬سلک موافقان¬ ارسطویی قرار¬گرفتند¬.ولی نحوه تبیین ایشان از این مسأله با ارسطو متفاوت بوده است.در¬این نوشتارمبانی فلسفی¬دینی¬علامه با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر-آراءاخلاقی ایشان، مورد بررسی قرار¬گرفته است. نگارنده به بیان شرایط¬اخلاقی فاعل پرداخته وبنا به لزومی¬که¬در¬تحلیل عناصری¬که درعمل ارادی سهم دارند،احساس می شد، ضمن تشریح مبحث اعتباریات، به تبیین مبادی فعل¬ارادی پرداخته¬است.یافته¬های حاصل از این نوشتار¬حاکی¬از¬آن است، اولاًمعرفتی که مورد غفلت واقع می شود، از نوع ادراکات حقیقی و ادراک اعتباری حسن وقبح افعال فی نفسه است نه ادراک اعتباری حسن و قبح در مقام صدور. ثانیاً صرف داشتن علم به چیزی که مخالف اراده انسان است،موجب نمی شود اراده ای موافق با آن علم پیدا شود،چرا که علم شرط لازمِ عمل و از مقدمات ضروری عمل است،ولی¬ کافی نیست.¬بلکه علمی ملازم با اراده موافق است که از شهوت و غضب نشئت نگرفته و توام با التزام قلب نسبت به آن باشد.ایمان در بالایرین مرحله یعنی ایمان تفصیلی و یقینی که با فراموشی سازگار نیست،عامل و محرک اصلی التزام به اخلاق می باشد.
منابع مشابه
چرایی و چگونگی عذاب اخروی: بررسی دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبایی
در پاسخ به پرسش از چرایی و چگونگی عذاب اخروی با دو رویکرد مواجهیم؛ رویکرد نخست، ارتباط میان کیفر و عذاب اخروی را همانند ارتباط جرم و جریمه دنیوی، اعتباری دانسته، خداوند را به عنوان عذاب‌کننده خارجی جاعل و خالق عذاب می‌شمارد؛ رویکرد دوم ارتباط کیفر و عذاب را حقیقی و تکوینی دانسته، ناظر به مفاد نظریه تجسم اعمال می‌داند و عذاب اخروی را صورت و تجسم گناه فرد گنهکار می‌شمارد. مجلسی از مدافعان دیدگاه ...
متن کاملچگونگی گذر از خودشناسی به خداشناسی از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی(ره)
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خدا شناسی در معارف اسلامی است. دو نفراز سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی وعلّامه طباطبایی(ره) بر این باور تأکید خاص نموده‌اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاّق مثال و نمونه‌ای از خدای خالق است، اما علاّمه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیر مستقل و تعلقی و ربطی می‌د...
متن کاملالتزام به آموزه‌های قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
چکیده صلح و همزیستی در پناه امنیت، از بنیان های اصلی هر تمدن و ملّتی است و از دیرباز تئوری‌پردازان به عنوان یکی از آرمانی‌ترین شاخصه های «مدینه فاضله» به آن پرداخته‌اند. امروز نیز آنچنان مورد توجه است که حقوق‌دانان و سیاستمداران را، در حیطة بین المللی یا منطقه‌ای، برانگیخته تا به لوازم قانونی و اجرایی آن بیاندیشند و راه‌کارهایی را جهت تحقق آن ارایه کنند. اما باید دانست که آنچه در این تلاش‌ها ...
متن کاملالتزام به آموزه‌های قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
چکیده صلح و همزیستی در پناه امنیت، از بنیان های اصلی هر تمدن و ملّتی است و از دیرباز تئوری‌پردازان به عنوان یکی از آرمانی‌ترین شاخصه های «مدینه فاضله» به آن پرداخته‌اند. امروز نیز آنچنان مورد توجه است که حقوق‌دانان و سیاستمداران را، در حیطة بین المللی یا منطقه‌ای، برانگیخته تا به لوازم قانونی و اجرایی آن بیاندیشند و راه‌کارهایی را جهت تحقق آن ارایه کنند. اما باید دانست که آنچه در این تلاش‌ها ...
متن کاملچرایی و چگونگی عذاب اخروی: بررسی دیدگاه علامه مجلسی و علامه طباطبایی
در پاسخ به پرسش از چرایی و چگونگی عذاب اخروی با دو رویکرد مواجهیم؛ رویکرد نخست، ارتباط میان کیفر و عذاب اخروی را همانند ارتباط جرم و جریمه دنیوی، اعتباری دانسته، خداوند را به عنوان عذاب کننده خارجی جاعل و خالق عذاب می شمارد؛ رویکرد دوم ارتباط کیفر و عذاب را حقیقی و تکوینی دانسته، ناظر به مفاد نظریه تجسم اعمال می داند و عذاب اخروی را صورت و تجسم گناه فرد گنهکار می شمارد. مجلسی از مدافعان دیدگاه ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023