بهینه سازی عملیات آتش‎باری معدن مس سونگون با تاکید بر بهبود بحرانی ترین پی آمدهای ناشی از آتش باری

در اکثر معادن، استفاده از روش چال زنی و آتش باری با طراح بهینه، به دلیل ارزان بودن و انعطافپذری با، در مقایسه با روش های حفر مکانیزه در اولوت قرار دارد. هر چند که عملیات چال زنی و آتش باری به ویژه در معادن سطحی پی آمدهایی نظیر پرتاب سنگ، لرزش زمین، ضربه هوا، ایجاد صدا، خردایش و عقب زدگی نیز به دنبال دارد که به دو صورت مطلوب و یا نامطلوب بر محدوده معدن و محیط اطراف آن اثر می گذارند. ساختگاه های ساختمان های اداری، مسکونی، نیمه صنعتی و صنعتی معدن مس سونگون در موقعیتی قرار گرفته که طبق طرح نهایی موجود در فواصل بسیار نزدیکی از آن ها عملیات آتش باری انجام می گیرد. در این راستا، تحقیقات مختلفی برروی پارامترهای مختلف آتش باری و پی آمدهای ناشی از آن در معدن مس سونگون انجام شده که در بیش تر این تحقیقات، تمرکز اصلی بر معرفی و بیان نحوه به کارگیری تکنیک هایی نظیر هوش مصنوعی، تحلیل های آماری، مونت کارلو، پردازش تصویری و غیره بوده است. این تحقیقات به طور ریشه ای اقدام به رفع و یا کاهش و بهبود پی آمدهای نامطلوب و شرایط عملیات آتش باری در عمل نکرده اند. از این رو، در این تحقیق، با دیدگاه متفاوت تری نسبت به سایر تحقیقات، هدف بهینه سازی و بهبود بحرانی ترین پی آمدهای نامطلوب ناشی از عملیات آتش باری در زون های مختلف معدن سونگون بوده است به گونه ای که بتواند از جنبه عملیاتی نیز کاملاً اجرایی باشد. بدین منظور، نخست عملیات های پیشین و کنونی آتش باری معدن مس سونگون، پی آمدهای ناشی از آن و عوامل موثر در وقوع پی آمدهای نامطلوب بررسی شد. این بررسی ها در قالب مشاهده، برداشت و مطالعات کامل صحرایی سایت انجام شد. در مرحله بعد، علاوه بر بررسی استانداردها و معیارهای موجود از جنبه تئوری، مشکلات و ضعف های فنی عملیات آتش باری منجر به پی آمدهای نامطلوب و اثرات منفی آن ها در معدن سونگون و محیط اطراف آن با استفاده از چک لیست ها، فرم مشخصات و مشاهدات ثبت شده، استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس، مطابق با نتایج حاصل از تحلیل کیفی و کمی عملیات ها با انجام آتش باری های آزمایشی، الگوی بهبودیافته آتش باری، به منظور بهبود شرایط کنونی و کاهش پی آمدهای نامطلوب در حد مجاز، ارایه شد. برخی از مهم ترین مشکلات عبارت بودند از عدم وجود دقت کافی برای کنترل عمق چال ها یا سرویس چال ها به هنگام چال زنی، عدم پاک سازی چال به طور مناسب از خرده های حاصل از حفاری توسط اپراتورها و درنتیجه مسدود شدن و خرج‎گذاری ناقص چال ها، نقص در روش، سرعت و ظرفیت چال زنی تجهیزات پیمان کاران معدن که نتوانسته پاسخ گوی میزان تولید، نیازها و شرایط موجود در معدن مس سونگون باشد. در نهایت، پس از بررسی روش های پیش گیری، کنترل و کاهش پی آمدهای نامطلوب، راه کار عملی قابل دسترس و اجرایی پیشنهاد شد.