تأثیر مزمن حشره کش زیستی چریش بر برخی پارامترهای هماتولوژی و بیوشیمیایی خون ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio)

تحقیق حاضر جهت تعیین lc50 96h سم نییم آزال و بررسی اثرات مزمن دوزهای زیر غلظت کشنده این سم (12/0، 24/0 و 36/0 ppm) بر شاخص های بیوشیمیایی و هماتولوژی خون و مورفولوژی آبشش ماهیان کپور معمولی (cyprinus carpio) با میانگین وزن 12/0± 56/10 گرم انجام گرفت. تعداد 120 قطعه ماهی کپور معمولی به تعداد مساوی در 3 گروه تیمار و یک گروه شاهد و هرکدام سه تکرار تقسیم گردیدند. ماهیان در معرض غلظت های 0، 1، 41/1 و ppm 2 ماده موثره سم به مدت 96 ساعت قرار گرفتند و مرگ و میر آنها ثبت شد. سپس lc50 96h با روش آنالیز finney’s probit، ppm 19/1 تعیین شد. الگوی رفتاری ماهیان در طول آزمایش مشاهده شد و عدم تعادل درشنا، بروز رفتارهای غیر طبیعی، واکنشهای عصبی به محرکهای خارجی، افزایش ضربات سرپوش آبششی و بی اشتهایی از مهمترین تغییرات رفتاری بود که در این ماهیها مشاهده گردید. نتایج آنالیز شاخص های بیوشیمیایی خون پس از 28 روز بیانگر تفاوت معنی دار تاثیر حشره کش زیستی نییم آزال بر میزان پروتئین(g/dl)، alp(u/l) وtg(mg/dl) بود (05/0p<) به طوری که این مقادیر با افزایش دوز سم کاهش یافته بودند. بیشترین میزان پروتئین(53/3)، tg (67/136) و alp (66/196) در گروه شاهد مشاهده گردید. پارامترهای دیگری نظیر cr (mg/dl)، bun (mg/dl)، ch (mg/dl)، glu (mg/dl) و ast(u/l) با افزایش دوز سم افزایش معنی دار(05/0p<) داشتند. کمترین میزان cr (23/0)، bun (6)، ch (129) و glu (83/55) و ast (56/4) در گروه شاهد مشاهده گردید. آلبومین با افزایش دوز سم کاهش و alt با افزایش دوز سم افزایش داشتند (05/0p>). نتایج آنالیز شاخص های هماتولوژی خون پس از 28 روز بیانگر تفاوت معنی دار حشره کش زیستی نییم آزال بر میزان hb(g /dl)، hct (%)، rbc (×106 mm3) و lym(% of wbc)بود (05/0p<) بطوریکه این مقادیر با افزایش دوز سم کاهش یافته بودند. پارامترهای دیگری نظیر pmn(% of wbc) و wbc(103cell /ml) با افزایش دوز سم افزایش معنی دار(05/0p<) داشتند. کمترین میزان pmn (27) و wbc (66/32) در گروه شاهد مشاهده گردید. در خصوص فاکتورهای mcv(fl) ،mch(pg) ، mchc(%)، mon(% of wbc)، bas(% of wbc) و eos(% of wbc) تغییرات معنی داری را شاهد نبودیم (05/0p>). بیشترین میزان hb (7/5) و hct (3/26)، rbc (6/1) و lym (33/73) در گروه شاهد مشاهده گردید. برای انجام مطالعات بافت شناسی، نمونه برداری از بافت آبشش در گروه-های تحت تیمار و شاهد انجام شد. از نظر آسیب شناسی بافتی نیز پرخونی، التهاب، تورم و هیپرتروفی در بافت آبشش ماهیان در معرض سم، مشاهده شد.