ارزیابی پیامدهای تغییر اقلیم بر مراحل فنوژلوژی درختان سیب شهرستان ارومیه

امروزه گرمایش جهانی و تأثیر آن بر عرصه های مختلف همانند کشاورزی، اقتصاد و انرژی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و یکی از اثرات گرمایش جهانی تغییرات در طول دوره ی رشد گیاهان است. هدف از این پژوهش بررسی پیامدهای تغییر اقلیم و تاثیر آن بر مراحل فنولوژیک درختان سیب شهرستان ارومیه می باشد. به همین منظور در این پژوهش ابتدا رخداد تغییر اقلیم برای دوره ی پایه (2008- 1988) در منطقه ی مورد مطالعه با استفاده از روش های دو آزمون mann- kendal و sen’s estimator slope جهت تحلیل روند دما و بارندگی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که متوسط دمای سالانه دارای روند افزایشی به میزان 3 درجه سانتی گراد و بارندگی سالانه، به میزان 20 درصد کاهش یافته است. . سپس جهت ارزیابی اثرات احتمالی تغیر اقلیم بر پارامترهای اقلیمی از روش ریزمقیاس نمایی آماری نرم افزار lars-wg بهره گیری شد و پارامترهای اقلیمی دمای کمینه، دمای بیشینه، بارندگی و ساعات آفتابی برای منطقه ی مورد مطالعه تحت سه سناریوی a1b، a2 و b1 مدل گردش عمومی جو hadcm3 در افق سال های 2030 -2011، 2065 -2046 و 2099 -2080 شبیه سازی و مورد پیش بینی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده در این شهرستان در سه دوره ی زمانی پیش بینی می شود که بارندگی تحت سناریوهای انتشار، روند کاهشی خواهد داشت و میانگین تغییرات دما نیز در دوره های پیش بینی شده افزایش می یابد. برای محاسبه ی طول دوره ی مراحل فنولوژیک درخت سیب نیز از شاخص gdd و سپس روند پارامترهای اقلیمی برای هریک از مراحل رشد در دوره ی گذشته و آینده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دوره ی آینده دما دارای روند افزایشی و تا پایان سال 1409 ادامه می یابد؛ چنان که بیشترین اثرات تغییرپذیری دما در مرحله شکفتن جوانه و گل دهی ملاحظه می شود؛ روند تغییرات بارش نوسانی بوده و با کاهش و افزایش ناگهانی مواجه خواهد بود، همچنین روند تغییرات ساعات آفتابی اندک و نامحسوس می باشد، در نتیجه روند تغییرات دما و بارندگی روی محصول سیب تأثیرگذار است. بنابراین ارزیابی تغییر اقلیم و روند تغییرات پارامترهای اقلیمی می تواند در رابطه با تعیین تاریخ کاشت، تنش های آبی و دمایی (سرما و گرما) وارده به نهال ها و میزان نیاز آبی آن ها جنبه کاربردی بالایی داشته باشند. بر اساس نتایج، ریزش شکوفه، وقوع گل دهی زودهنگام، خسارت ناشی از یخبندان دیررس بهاره بر روی شکوفه ها و کاهش آب آبیاری از پیامدهای تغییر اقلیم منطقه است.