نام پژوهشگر: محمد حسن یاوری

مدل سازی و تحلیل لیزر نیمه هادی نقطه کوانتومی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1389
  محمد حسن یاوری   وحید احمدی

در این رساله لیزر نیمه هادی مخابراتی مبتنی بر نقاط کوانتومی خود سامان یافته ناهمگون in1-xgaxas/gaas با در نظر گرفتن حالت های پایه ، برانگیخته ، پیوستار و وتینگ و لحاظ کردن اثرات ساختاری ناشی از فرآیند ساخت نظیر پهن شدگی غیر همگن بهره ، و محیطی نظیر درجه حرارت و پهن شدگی همگن ، با استفاده از شکل دقیق معادلات نرخ، تحلیل و رفتار لیزر مدل سازی می شود. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان می دهد که با انتخاب مناسب پارامترهای لیزر نقطه کوانتومی نظیر جریان تزریقی، درجه حرارت، پهن شدگی همگن و غیر همگن و زمان های واهلش ، می توان به هر یک از حالت های لیزش پایه، برانگیخته و پایه-برانگیخته بطور همزمان ( حالت دولیزشی) رسید. نتایج نشان می دهد، در صورتی که پهن شدگی غیر همگن کم باشد، پیک لیزش حالت پایه و برانگیخته از یکدیگر متمایز هستند و لیزش جداگانه را شاهد هستیم، ولی با افزایش پهن شدگی غیرهمگن حالت های لیزش با یکدیگر ترکیب می شوند و لیزش گسترده را شاهد هستیم. علاوه بر این، در لیزش گسترده نقاط کوانتومی ناشی از افزایش پهن شدگی غیرهمگن، محل پیک لیزش تغییر می کند، بطوری که نسبت به حالت برانگیخته شیفت طول موج قرمز و نسبت به حالت پایه شیفت طول موج آبی را شاهد هستیم. نتایج بدست آمده از مدل لیزر نقطه کوانتومی مبتنی بر گذار حالت پایه در توصیف وابستگی عملکرد لیزر به درجه حرارت و جریان تزریقی، تطابق خوبی با نتایج عملی دارد. در این تحقیق برای اولین بار مصالحه بین رفتار طیفی و پاسخ مدولاسیون با افزایش دما یا پهن شدگی همگن با روش پیشنهادی، شبیه سازی می شود بطوری که نتایج حاصل نشان می دهد اگرچه با افزایش دما لیزر به سمت تک مد شدن می رود ولی پهنای باند و سرعت پاسخ لیزر کاهش می یابد. همچنین اثر مخرب تنگنای فونونی ناشی از زمان واهلش داخل باندی حامل ها بر روی مشخصه های لیزر و اثرات بازترکیب غیر تششعی ناشی از عدم کیفیت رشد نقاط کوانتومی در حاد شدن اثر تنگنای فونونی بررسی می شود. با شبیه سازی اثر تنگنای فونونی با شکل دقیق معادلات نرخ نشان داده خواهد شد که در طراحی لیزرهای نقطه کوانتومی به ناچار باید زمان واهلش داخل باندی کمتر از حدود 10 پیکو ثانیه باشد، در غیر اینصورت نمی توان از خواص اثرات ابعاد کوانتومی ناشی از نقاط کوانتومی استفاده شده در ناحیه فعال لیزر نقطه کوانتومی بهره برد. زیرا همانطور که از نتایج تحلیل استاتیک و دینامیک مشاهده می شود با افزایش زمان واهلش به بیش از ps10 لیزر کارایی خود را از دست می دهد. طبق نتایج حاصل از شبیه سازی اثرات بازترکیب های غیرنوری ناشی از عدم کیفیت فرآیند رشد نقاط کوانتومی بر روی مشخصه های لیزر، باید زمان های باز ترکیب غیرنوری بسیار بیشتر (حدود چند صد برابر) از زمان واهلش داخل باندی باشند تا لیزر عملکرد قابل قبولی داشته باشد. نحوه بهبود طیف لیزش با افزایش دما یا پهن شدگی همگن، با مدل سازی لیزش دسته جمعی نقاط کوانتومی در مد مرکزی تشریح شده است. هر چند استفاده از مدل های عددی دقیق برای مدل سازی و تحلیل رفتار دیودهای لیزری نیمه هادی، که جزییات مکانیزم های فیزیکی داخلی ساختار را در نظر می گیرند، برای تحلیل و مدل سازی رفتار لیزرهای نیمه هادی از اهمیت خاصی برخوردار است ولی زمان طولانی مدل سازی و همچنین حجم سنگین محاسبات عددی عملاً امکان استفاده از مدل های مبتنی بر روش های عددی در تحلیل سیستم های الکترونیک نوری یکپارچه و پیونده های مخابرات نوری، که از تعداد زیادی قطعات الکترونیک و فوتونیک بهره می برند، غیر ممکن می سازد. در این رساله، برای اولین بار مدل مداری با استفاده از معادلات نرخ برای بررسی رفتار استاتیکی و دینامیکی لیزر نیمه هادی نقطه کوانتومی ارایه شده است. با وجود سادگی، مدل ارایه شده عملکرد لیزر را با سرعت بالا توصیف می کند. به کمک مدل ارایه شده مشخصه های استاتیک و دینامیک لیزر شبیه سازی شده و از نتایج حاصل، اثر مخرب تنگنای فونونی و زمان واهلش در افزایش جریان آستانه، کاهش راندمان کوانتومی، کاهش پهنای باند مدولاسیون و همچنین کاهش نوسانات واهلشی لیزر تشریح شده است. مدل مذکور اثرات ناشی از عدم کیفیت رشد نقاط کوانتومی که منجر به افزایش باز ترکیب غیر تابشی و در نتیجه حاد شدن اثرات تنگنای فونونی می شود را نیز لحاظ می کند. هرچند در این میان باید بناچار مصالحه بین سرعت و دقت مدل را پذیرا باشیم. نتایج حاصل از مدل تطابق خوبی با نتایج عملی و تحلیل عددی دارد. کلید واژه: لیزر نیمه هادی، نقطه کوانتومی خود سامان یافته، پاسخ مدولاسیون، پهن شدگی همگن و غیر همگن.

مدل سازی و بهینه سازی لیزرهای کاواک کریستال فوتونی با ساختار نقطه کوانتومی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی شهاب دانش - دانشکده مهندسی برق 1393
  غلامرضا باباعباسی   محمد حسن یاوری

در این تحقیق ساختار نوارهای انرژی نقاط کوانتومی با در نظر گرفتن جهت رشد (111) را با حل معادله شرودینگر مورد بررسی قرار می دهیم و تاثیر تغییرات شعاع و ارتفاع نقاط کوانتومی را روی انرژی گذار بین باندی و همچنین تاثیر آنها روی انتگرال همپوشانی پوش توابع موج الکترون و حفره را محاسبه می کنیم. بعد از آن کاواک فوتونیک کریستال تک بعدی مورد بررسی قرار می گیرد که طیف انعکاس آینه ها محاسبه می گردد و به عنوان کاواک لیزر در نظر گرفته می شود. در ادامه لیزرهای نیمه هادی مخابراتی مبتنی بر نقاط کوانتومی خودآرای ناهمگون inas/inp در جهت رشد (111) در طول موج 1/55 میکرو متر با در نظر گرفتن حالت پایه و برانگیخته و لحاظ کردن اثرات ساختاری ناشی از فرآیند ساخت نظیر پهن شدگی غیر همگن بهره و اثرات محیطی نظیر درجه حرارت یا پهن شدگی همگن و لحاظ کردن دونوع کاواک فوتونیک کریستال تک بعدی و فابری پرو با استفاده از معادله نرخ رفتار لیزر مدل سازی می شود. نتایج حاصل از شبیه سازی نشان می دهد با افزایش جریان تزریقی وقتی کانال واهلش مستقیم از تراز وتینگ به تراز پایه در نظر گرفته می شود، اثر اشباع حالت پایه دیده نمی شود، همچنین لیزردهی حالت برانگیخته در طول موج 1.42 میکرو متر ظاهر می شود. در ادامه با بررسی تعداد لایه های نقطه کوانتومی بر عملکرد لیزر، متوجه می شویم با افزایش تعداد لایه های نقطه کوانتومی باعث افزایش کارایی کوانتومی می گردد، ولی در عوض باعث افزایش جریان آستانه می شود. نتایج مقایسه تاثیر کاواک فابری پرو و کاواک فوتونیک کریستال بر عملکرد لیزر نشان می دهد، با طراحی مناسب کاواک فوتونیک کریستال تک بعدی می توان با کاهش تعداد مود های کاواک و کاهش جریان آستانه به حالت بهینه ای برای بهبود مشخصات استاتیک و دینامیک لیزر رسید

مدلسازی پاسخ مدولاسیون دیود لیزری نیمه هادی مخابراتی نقطه کوانتومی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده فنی 1393
  محمدرضا شفیعی   محمد حسن یاوری

در این تحقیق لیزر نیمه هادی مخابراتی مبتنی بر نقاط کوانتومی خود سامان یافته ناهمگون با در نظر گرفتن حالت های پایه، برانگیخته و وتینگ و لحاظ کردن اثرات پراکندگی اوژه، با استفاده از شکل دقیق معادلات نرخ، تحلیل و رفتار لیزر مدلسازی می شود.