نام پژوهشگر: فاطره علی پور

بررسی وتحلیل صور خیال در مجموعه اشعار شمس لنگرودی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  فاطره علی پور   حسین آقاحسینی

صور خیال جوهر اساسی شعر است. شاعر به مدد نیروی تخیل، تجربه های ذهنی و عینی خود را بیان می کند. به طوری که شعر به واسطه نیروی تخیل به کلامی هنری و دلنشین تبدیل می شود. شمس لنگرودی از جمله شاعران معاصری است که برای خیال انگیزی اشعارش به تزیین کلامش نمی پردازد بلکه هدف وی این است که برای مخاطب آنچه را که خود تصویر می کند عینی و ملموس سازد تا کلماتش واضح تر و شفاف تر به نظر برسد. بنابراین شمس لنگرودی با صور خیال قوی و محکم خود، چیزی ملموس و عینی در اختیار قوه تخیل خواننده قرار می دهد تا بتواند همان چیزی را که حس کرده، تصویر کند. پژوهش حاضر کوششی است برای بررسی و تحلیل یکی از متون معاصر ادبیات فارسی از دیدگاه صور خیال. این پژوهش شامل پنج فصل است. در فصل نخست، جمع بندی فشرده ای از شعر و عناصر سازنده آن (تصویر، زبان، عاطفه، اندیشه و تخیل)، تعاریف چهار عنصر اصلی بیانی( تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه) ارائه شده است. در دیگر فصل ها به تحلیل و بررسی ساختار، کاربرد و کارکرد این عناصر خیال پرداخته شده است و سعی شده با ذکر شرح و نقد بهترین نمونه های شعری، تصویری درست از تخیل شعری شمس لنگرودی ارائه شود. در پایان هر فصل نیز نمودارهایی از بسامد و میزان کاربرد انواع صور خیال ارائه و نتیجه گیری نهایی بیان شده است. متن مورد استفاده در این پژوهش، "مجموعه اشعار شمس لنگرودی" انتشارات نگاه سال 1387 است. با توجه به این که در زمینه شعر شمس لنگرودی، منبع درجه اول یافت نشد، به مقاله ها و پژوهش هایی که در زمینه شعر او صورت گرفته مراجعه شد. اما در مورد بحث اصلی صور خیال به منابع درجه اول اساتید برجسته اشاره شده است. این مجموعه بر اساس معیارهای نقد کهن و جدید مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. کلید واژه ها: صور خیال، تصویر، تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه